вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...

րձնող անձը դառնում էր այդ հողի սեփականատերը 1 : Բացի այդ,
ջրատիրոջը նաև բերքից տասանորդ ստանալու արտոնություն էր
վերապահվում 2 : Հօգուտ այս տեսակետի է խոսում նաև Սիմեոն
Երևանցու այն վկայությունը, ըստ որի Հակոբ Ջուղայեցու կառուց-
ված քանքաններով ոռոգվում էին հատկապես ,մեծ և բազմախար-
ճե գյուղերը 3 :
Էջմիածնի վանքապատկան գյուղերից տասանորդ հարկ
գանձելու իրավունքից Էջմիածինը զրկվում է նաև Երևանի ազգու-
թյամբ լեզգի խան Սեֆիղուլիի (1666 - 1674 թթ.) պաշտոնավարման
ընթացքում 4 : Նրա և կաթողիկոսի հարաբերություններն ի սկզբա-
նե լարված էին: Դրա հիմնական պատճառն Էջմիածնի պարտքե-
րն էին, որոնք առաջացել էին Հակոբ Ջուղայեցու և Երուսաղեմի
պատրիարք Եղիազար Այնթապցու հակամարտության պատճա-
ռով 5 :
Ըստ Սիմեոն Երևանցու, տասանորդի հարկման Էջմիածնի
իրավունքը վերականգնելու նպատակով Ջուղայեցին դիմում է
շահ Սուլեյմանին (1666-1694 թթ.): Սակայն պատմիչն սխալ-մամբ
1
Թումանյան Հ., Հայաստանի տնտեսական զարգացման պատմություն, Ե.,
1960, էջ 272:
2
Ավդալբեկյան Թ., Հայագիտական հետազոտություններ, Բահրան ու մյուլքը
XVII և XVIII դդ., Ե., 1969, էջ 428, Հ. Փափազյան, Ջրատիրության մասին դիվանական
վավերագրերը և շահ Սաֆիի 1638 թ. հրովարտակը,- Բանբեր Մատենադարանի,
1973, № 11, էջ 223:
3
Ջամբռ, էջ 24:
4
Նույն տեղում, էջ 219:
5
Հակոբ Ջուղայեցու և Երուսաղեմի պատրիարք Եղիազար Այնթապցու միջև շուրջ
20 տարի (1664 – 1679 թթ.) ծավալվել էր պայքար, որի հրահրողը Երուսաղեմի
պատրիարքն էր` նպատակ ունենալով թուրքահայ թեմերն անջատելու Էջմիածնի
վերահսկողությունից և դառնալու թուրքահայ անկախ և ընդհանրական
կաթողիկոս (Հովհաննիսյան Աշ., Պատմագիտական ուսումնասիրություններ,
Հակոբ Դ. Ջուղայեցի կաթողիկոսը և տաճկահայ նուիրակության խնդիրը, Մայր
Աթոռ Ս. Էջմիածին, 2007, էջ 45):
127