вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...

էր բանակցել մոնղոլների հետ: Այս և հետագայում իրականացված
բոլոր առաքելությունների գլխավոր դերակատարները Դոմինի-
կյան և Ֆրանցիսկյան միաբանությունների անդամներն էին: Պլա-
նո Կարպինիի, Անդրե դե Լոնժյումոյի, Ասցելինի և Խաչակրաց VII
արշավանքի (1248-1254 թթ.) առաջնորդ` Ֆրանսիայի թագավոր
Լյուդովիկոս IX-ի (1226-1270 թթ.) կողմից ուղարկված ֆրանցիս-
կյան միաբան Վիլհելմ Ռուբրուքի պատվիրակությունները մոն-
ղոլների հետ բանակցություններում մեծ հաջողությունների չհա-
սան 1 : Մինչդեռ Հեթում Ա-ը (1226-1269 թթ.) կարողացավ առաջ
անցնել եվրոպացիներից` մոնղոլների հետ արդյունավետ բանակ-
ցություններ արձանագրելու մեջ և 1254 թ. Կարակորու- մում բա-
ցառիկ պայմանավորվածություններ ձեռք բերեց Մանգու խանի
(1251-1259 թթ.) հետ 2 :
Ամենևին չի բացառվում, որ Հեթում Ա-ը մոնղոլական ար-
քունիքում, ի թիվս շատ հարցերի, շոշափել է նաև միջազգային
առևտրին առնչվող որոշակի խնդիրներ, ինչպիսիք կարող էին լի-
նել, օրինակ, հեռավոր Չինաստանից ձգվող Մետաքսի ճանա-
պարհի` Մերձավոր Արևելք մտնող ճյուղավորումների ճշգրտու-
մը, ինչպես նաև Վենետիկի և Ջենովայի հետ առևտրական կապե-
րի հաստատումը, որտեղ Կիլիկյան Հայաստանը միջնորդական
կարևոր դեր ստանձնելու մեծ հնարավորություններ ուներ: Առա-
վել ևս, որ Հայոց թագավորությունն իտալացիների հետ առևտրա-
1 Նշենք, որ Արևելքում եվրոպական առևտրական հենակետերը գրեթե մշտապես
համընկնում էին միաբանությունների քարոզչական օջախների հետ, ինչը վկայում
է նրանց սերտ համագործակցության մասին (տե°ս Свет Я., После Марко Поло,
М., 1968, с. 13-26, 56-57):
2 Կիրակոս Գանձակեցի, Պատմություն հայոց, աշխատասիրությամբ` Կ. Ա. Մելիք-Օհանջանյանի,
Ե., 1961, էջ 367: Richard J., La Papauté et les missions d‘Orient au
moyen âge (XIII e -XV e siècles), Ecole Française de Rome, Paris, Rome, 1998, p.
70-81.
98