εδώ - Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση

θα σε «δουλέψουν» ίσως, να είσαι βέβαιη ότι έχουν τρόπο να μάθουν αν «κάρφωσες» το «μυστικό»
που σου είπαν, που μπορεί να είναι κάτι ανύπαρκτο και ανυπόστατο, ένα κόλπο για να σε
δοκιμάσουν.
Αν σου κριτικάρουν τη Διεύθυνση ή κάποια υπάλληλο της φυλακής, να μην πάρεις θέση ούτε
υπέρ οΰτε κατά. Να πεις, π.χ.: «εγώ έρχομαι εδώ μέσα αποκλειστικά και μόνο για σας, δεν
γνωρίζω υπαλλήλους κτλ., ίσα που προλαβαίνω να ανταλλάξω μια κουβέντα μαζί τους, μια καλημέρα
στα πεταχτά. Καταλαβαίνω το θέμα, ότι αντιμετωπίζετε προβλήματα συμβίωσης, συνύπαρξης,
συνεννόησης, κατανόησης, αλλά πραγματικά δεν ξέρω τι θα έκανα εγώ στη θέση σας».
Επίσης και σε διαπληκτισμούς μεταξύ τους μην πάρεις το μέρος του ενός ή του άλλου. Άς τες
να τα βρούνε μεταξύ τους ακόμη και αν σου ζητάνε να παίξεις το ρόλο του κριτή ή το ρόλο του
διαιτητή. Αν ο καυγάς είναι έντονος, ξεπερνάει τα όρια της απλής διαφωνίας και φαίνεται ότι
ίσως θα έρθουν στα χέρια, θα μιλήσεις με ήρεμη και σταθερή φωνή: «σας παρακαλώ να περάσετε
έξω να λύσετε τις διαφορές σας, ή τελοσπάντων, να τις λύσετε κάποια άλλη ώρα και όχι
την ώρα του μαθήματος (της εργασίας, του σεμιναρίου...)». Αν μπει μια ομάδα κρατουμένων ά­
σχετη με την τάξη σου για να ζητήσει το λόγο από μία κρατούμενη της τάξης σου, τότε θα τους
πεις ήρεμα και σταθερά, τα ίδια πράγματα. Μην βάλεις τις φωνές, μην δείξεις ταραχή, μην φωνάξεις
υπάλληλο, γιατί έτσι θα συμπεράνουν ότι φοβάσαι. Με τη συμπεριφορά σου διδάσκεις
και τις υπόλοιπες, οι οποίες παρακολουθούν τις αντιδράσεις σου με προσοχή, περιέργεια, ενδιαφέρον...
Μη σου περάσει ποτέ από το μυαλό ότι μπορεί να κινδυνέψει η σωματική σου ακεραιότητα.
Όλες οι κρατούμενες ξέρουν πολΰ καλά ότι αν χειροδικήσουν εναντίον υπαλλήλου ή εκπαιδευτή
θα έχουν συνέπειες («πειθαρχικό», κακή διαγωγή) κανείς δε θα ρισκάρει να το κάνει. Άλλωστε,
αν έχουν προηγηθεί κάποιες συναντήσεις-μαθήματα, οι μαθήτριες σου ήδη θα σε έχουν γνωρίσει
και συμπαθήσει και θα κάνουν ασπίδα το σώμα τους για σένα σε κάποια επικίνδυνη στιγμή
ή, αν η επίθεση είναι απλώς λεκτική, «θα καθαρίσουν για πάρτυ σου». Κυριολεκτώ.
Να μην ξεχνάς ότι εκτός από το ότι διδάσκεις, διδάσκεσαι κιόλας. Σε κάποια υποτιθέμενη δύσκολη
κατάσταση οι μαθήτριες σου θα σε καθοδηγήσουν τι θα πρέπει να κάνεις: «εσΰ κάτσε κάτω
και μην ανακατευτείς», «πρόσεξε, αυτή που μπήκε τώρα μέσα είναι τρελή, αλλά ακίνδυνη,
θα χαζέψει λίγο και θα φΰγει».
Μετά τις πρώτες 2 - 3 συναντήσεις θα αρχίσετε να δένεστε, κι όλα τα άλλα θα έρθουν πολΰ
εύκολα. Και θα μάθουν και θα προοδεύουν και θα τονωθεί η αυτοεκτΐμησή τους. Να ξέρεις ό­
τι θα είσαι πλέον τα πάντα για αυτές: φίλη, μαμά, αδελφή, έμπιστη, «δικιά τους», καλοδεχούμενη
επισκέπτρια, πρότυπο, ο ομφάλιος λώρος που θα τις συνδέει με τον έξω κόσμο, με την κοινωνία,
με την ελευθερία.
Λόγω της οικειότητας θα αρχίσουν να συμβαίνουν πράγματα απίστευτα και συγκινητικά: θα
καθυστερούν να φύγουν την ώρα που σχολάτε προσπαθώντας να παρατείνουν την ώρα που θα
είσαστε μαζί, θα σε ξεμοναχιάζουν για να σου πουν κάτι «μυστικό», θα σου δωρίσουν κάτι που
το φτιάξανε μόνες τους, θα σε παρακαλέσουν να τους ταχυδρομήσεις κάποιο γράμμα (μπορείς
να δεχθείς· θα αρνηθείς μόνο αν απευθύνεται σε υπουργό, κανάλι, δημοσιογράφο, εφημερίδα,
γιατί απαγορεύεται. Θα ζητάνε τη γνώμη σου και τη συμβουλή σου για διάφορα θέματα (από
νομικά μέχρι...αισθηματικά), θα ξεσπάσουν στα κλάματα για κάτι χαρούμενο ή για κάτι αβά-
123