quo vadis.pdf

yło dojrzeć jego kości. Wydawał się też daleko starszym, niemal zgrzybiałym. Ale natomiastniegdyś oczy jego rzucały wiecznie pełne niepokoju i złości spojrzenia, czujne oblicze jegoodbijało dawniej wieczną trwogę i niepewność, teraz zaś twarz miał bolesną, ale tak słodką ipogodną, jak miewają ludzie śpiący lub umarli. Może ufności dodawała mu pamięć o łotrzena krzyżu, któremu Chrystus przebaczył, a może też mówił w duchu miłosiernemu Bogu:„Panie, kąsałem jak jadowity robak, ale oto byłem przez całe życie nędzarzem; przymierałemgłodem, ludzie deptali po mnie, bili mnie i znęcali się nade mną. Byłem, Panie, biedny i bardzonieszczęśliwy, a oto teraz jeszcze położono mnie na męki i przybito na krzyż, więc Ty,Miłosierny, nie odepchniesz mnie w godzinie śmierci!” I spokój zstąpił widocznie w jegoskruszone serce. Nikt nie śmiał się, było bowiem w tym ukrzyżowanym coś tak cichego, wydawałsię tak starym, bezbronnym, słabym, tak wołającym swą pokorą o litość, że mimo wolikażdy zadawał sobie pytanie, jak można męczyć i przybijać na krzyż ludzi, którzy już i takkonają. Tłum milczał. Między augustianami Westynus, pochylając się na prawo i na lewo,szeptał przestraszonym głosem: „Patrzcie, jak oni umierają!” Inni czekali na niedźwiedzia,życząc sobie w duszy, by widowisko skończyło się jak najprędzej.Niedźwiedź wtoczył się wreszcie na arenę i chwiejąc nisko schyloną głową na obie strony,spoglądał naokół spode łba, jakby się nad czymś namyślał lub czegoś szukał. Dostrzegłszywreszcie krzyż, a na nim nagie ciało, zbliżył się ku niemu, podniósł się nawet, lecz po chwiliopuścił się znów na przednie łapy i siadłszy pod krzyżem, począł mruczeć, jakby i w jegozwierzęcym sercu ozwała się litość nad tym szczątkiem człowieka.Z ust służby cyrkowej ozwały się podniecające okrzyki, lecz lud milczał. Chilon tymczasempodniósł wolnym ruchem głowę i czas jakiś wodził oczyma po widowni. Na koniecwzrok jego zatrzymał się gdzieś na najwyższych rzędach amfiteatru, piersi poczęły mu graćżywiej i wówczas stało się coś, co wprawiło w podziw i zdumienie widzów. Oto twarz zajaśniałamu uśmiechem, czoło otoczyły mu jakby promienie, oczy podniosły się przed śmierciąku górze, a po chwili dwie wielkie łzy, wezbrane pod powiekami, spłynęły mu z wolna potwarzy.I umarł.A wtem jakiś donośny męski głos zawołał w górze pod velarium:- Pokój męczennikom!W amfiteatrze panowało głuche milczenie.ROZDZIAŁ LXIVPo widowisku w ogrodach cezariańskich więzienia opustoszały znacznie. Chwytanowprawdzie jeszcze i więziono ofiary, podejrzane o wyznawanie wschodniego zabobonu, aleobławy dostarczały ich coraz mniej, zaledwie tyle, ile potrzeba było do zapełnienia następnychwidowisk, które również miały się już ku końcowi. Lud, przesycony krwią, okazywałcoraz większe znużenie i coraz większy niepokój z powodu niebywałego dotąd zachowywaniasię skazanych. Obawy przesądnego Westynusa ogarnęły tysiące dusz. W tłumach opowiadanocoraz dziwniejsze rzeczy o mściwości chrześcijańskiego bóstwa. Tyfus więzienny, któryrozszerzył się po mieście, powiększył powszechną bojaźń. Widziano częste pogrzeby i powtarzanosobie na ucho, że potrzebne są nowe piacula dla przebłagania nieznanego boga. Wświątyniach składano ofiary Jowiszowi i Libitynie. Wreszcie, mimo wszelkich usiłowań Tygellinai jego popleczników, rozszerzało się coraz bardziej mniemanie, że miasto zostałospalone z rozkazu cezara i że chrześcijanie cierpią niewinnie.Lecz właśnie dlatego i Nero, i Tygellinus nie ustawali w prześladowaniu. Dla uspokojenialudu wydawano nowe rozporządzenia co do rozdawnictwa zboża, wina i oliwy; ogłoszono260