Kazimierz M. - Politechnika Radomska

0
GRAFIKA
arteria arteria – Rocznik Katedry Sztuki Sztuki
W odróżnieniu od wymienionych powyżej wartości związanych z formą działania, sferę znaczeń,
budują trzy najważniejsze dla mnie wartości podstawowe: Prawda – rozumiana jako niezależna,
intuicyjnie wyczuwalna, nadrzędna wartość podstawowa. Z kolei Przesłanie – zakodowane subiektywnie,
w bardziej lub mniej rozpoznawalnych znakach, których kontekst wskazuje właściwą formę
odbioru. I w końcu Tajemnica – ukryty sens, znaczenie, zrozumiałe przy pełnym porozumieniu
intelektualnym, skupieniu, konsekwentnej analizie i doświadczeniu.
Języki sztuki, system ukrytych znaków, może być rozpoznawany i zrozumiały przy pewnym
wysiłku i odpowiedniej koncentracji ze strony odbiorcy. Tego typu „wtajemniczenie” leży u podstawy
tworzenia swoistej „wizualnej gramatyki”, sposobu intelektualnego porozumienia, czy wręcz
– wtajemniczenia.
Komentarz – 3
Przeanalizujmy zatem kilka podstawowych działań formalnych w tym zakresie. Ich efektem jest
szereg form, które ze względu na rodzaj i sposób działania, a także na efekt końcowy można
by podzielić na kilka kategorii:
Kolaże graficzne – to 2-wymiarowe realizacje pojedyncze, tworzone z elementów wcześniej
wykonanych grafik. Eksponowane z reguły tradycyjnie, oprawiane w ramy.
3D kolaże graficzne – pojedyncze realizacje unikatowe, gdzie 2-wymiar kolażu graficznego został
przełamany w celu oderwania obrazu od podłoża i stworzenia 3-wymiarowego kolażu. W połączeniu
z wieloma możliwościami zmiennego oświetlenia, ruchu powietrza, a także samego odbiorcy,
tworzą (np. poprzez możliwość wyboru miejsca obserwacji itd.) stale zmienny, wieloznaczny obraz.
Eksponowane zarówno w wersji wertykalnej jak i horyzontalnej.
Kolaże iluzyjne – 2-wymiarowe kolaże graficzne, w których uzyskanie efektu 3-go wymiaru
w odbiorze związane jest z prostymi zabiegami, skutecznie tworzącymi pożądaną iluzję. Eksponowane
z reguły tradycyjnie, oprawiane w ramy.
Obiekty graficzne – wielowarstwowe, rozbudowane konstrukcje przestrzenne, anektujące światło
i ruch. Z reguły eksponowane w formie horyzontalnych obiektów, umożliwiających oglądanie ich
niejako „z każdej strony”. Widz sam ustala najciekawsze w odbiorze miejsce – budując tym samym
własne wartości wizualne i znaczeniowe.
Mobilne ażury/prace dwustronne – dwustronne kolaże, konstruowane z wielu warstw/przestrzeni
(z reguły ażurowych). Eksponowane jako swobodnie zawieszone w przestrzeni – mobilne obiekty,
zbudowane z kolorów i form – otwarte na przestrzeń, światło i ruch.
Prace organiczne/miękkie grafiki – obiekty wykorzystujące i anektujące wartości fizyczne papieru
– m.in. trwałość czy odporność na upływ czasu, naturalne odkształcanie, czy tworzenie zmiennych
wartości kreujących poprzez możliwość swobodnego manipulowania poszczególnymi elementami
konstruującymi. W założeniu, takie obiekty nigdy nie mają do końca określonej formy, a tym
bardziej formatu. Ich ekspozycja zakłada zarówno formy swobodnie wiszące w przestrzeni, jak
i eksponowane na dowolnym tle np. ścianie.
Instalacje graficzne – duże realizacje uwzględniające i anektujące dowolną przestrzeń „do zagospodarowania”,
tworzące w połączeniu ze światłem, ruchem i muzyką spójną formalnie, jednolitą
całość. Dla przykładu, przywołam tutaj szereg instalacji graficznych, zbudowanych przeze mnie
w kilku galeriach w Polsce, na Słowacji i Węgrzech, które składały się w wielu tysięcy drobnych
elementów graficznych (5 x 10 cm), powstałych z pocięcia wielu starych grafik. Ten prosty zabieg,
swoisty recykling, wespół z odpowiednim oświetleniem i muzyką, posłużył teraz do zbudowania
zupełnie nowej rzeczywistości, nowych odniesień i relacji.
Graficzne performance/akcje graficzne – w odróżnieniu od klasycznej definicji performance,
gdzie ciało artysty jest przedmiotem i podmiotem sytuacji artystycznej, w moim przypadku podstawą
działania jest zbudowanie odpowiedniej koncentracji i wynikającej z niej energii, a następnie
przekazanie jej konkretnej materii w trakcie fizycznego działania bezpośredniego autora, czasami
także z udziałem muzyki, niejednokrotnie tworzonej „na żywo” i publiczności.
To, co łączy te formy działania, to bardzo prosty z pozoru zabieg podstawowy, polegający na
bezpośredniej fizycznej ingerencji w gotową materię – w tym przypadku jest nią obraz graficzny
i podłoże, na którym istnieje – papier/folia/kalka/materiał/szkło/plexi itd. Dzięki takim właśnie – bezpośrednim
zabiegom, uzyskujemy tak bardzo istotną możliwość – swobodnego kreowania zarówno
pojedynczych, a także wieloczłonowych kolaży lub obiektów graficznych. Drugim, bardzo istotnym
aspektem jest fascynująca możliwość wielopoziomowego kreowania dowolnej przestrzeni z wykorzystaniem
tak bardzo istotnych w tym przypadku wartości, jaką daje światło, ruch i dźwięk, ale