Kazimierz M. - Politechnika Radomska

PRAWO
I SZTUKA
arteria – Rocznik Katedry Sztuki
deksu postępowania, którym organizacje badawcze miałyby się kierować w swoich działaniach.
W ostatnim okresie państwa UE wiele zrobiły w kierunku promowania transferu i rozpowszechniania
wiedzy, lecz zmiany przepisów i nowe wytyczne wprowadzono jedynie w skali krajowej22 .
Realizacja zaleceń Komisji jak i postulatów Rozporządzenia może wydawać się kosztownym przedsięwzięciem.
Tutaj, do polskich uczelni pomocną rękę wyciągają władze odpowiedzialne za polską
naukę formułując kilka programów rządowych i resortowych, jak np. program operacyjny „innowacyjna
gospodarka”, czy programy MNiSZW takie, jak „Patent Plus” czy „Kreator innowacyjności Wsparcie
innowacyjnej przedsiębiorczości akademickiej” 23 , określony na podstawie art. 14 ust. 1 pkt
2 ustawy z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki24 . Wśród celów drugiego
z przytoczonych programów wymienia się: tworzenie i rozwój istniejących jednostek organizacyjnych,
działających w środowisku akademickim na rzecz współpracy pomiędzy sferą nauki i gospodarki
poprzez wspieranie inicjatyw studentów i pracowników uczelni w zakresie podejmowania innowacyjnych
przedsięwzięć i promocji przedsiębiorczości, podnoszenie kwalifikacji kadr akademickich
w zakresie przedsiębiorczości, zarządzania własnością intelektualną oraz komercjalizacji wyników
prac badawczo-rozwojowych, upowszechnianie wśród przedsiębiorców informacji o innowacyjnych
projektach powstających w środowisku akademickim, intensyfikacja współpracy uczelni ze środowiskiem
gospodarczym, komercjalizacja wyników prac badawczo-rozwojowych poprzez wspieranie
tworzenia firm przez pracowników uczelni, studentów (tworzenie warunków do komercjalizacji
wyników prac B+R poprzez zakładanie firm przez pracowników uczelni, studentów). Ze wsparcia
finansowego oferowanego w ramach tego programu skorzystał już UW, rozpoczynając realizację
projektu „Zarządzanie własnością intelektualną na uczelni wyższej”. Projekt oparty jest na dwóch
filarach. Pierwszym filarem jest diagnoza i zalecenia dla uczelni wyższych dotyczące zarządzania
własnością intelektualną. Drugim zaś jest budowanie świadomości w zakresie ochrony praw własności
intelektualnej zarówno wśród studentów, doktorantów jak i pracowników naukowych25 .
*
Polska zajmuje 10 miejsce wśród krajów członkowskich UE pod względem udziału absolwentów
kierunków ścisłych i technicznych w grupie wiekowej 20-29. Wartość wskaźnika dla Polski
w 2003 r. wynosiła 9% zaś dla UE25 – 12,2% 26 . Promocji postaw innowacyjnych, a w szczególności
twórców nowych rozwiązań technologicznych, powstających m.in. w uczelniach, która powinna
objąć jak najszersze kręgi przedsiębiorców i środowisk naukowych może służyć wprowadzenie do
programów edukacyjnych zagadnień związanych z innowacyjnością, przedsiębiorczością, kreatywnością
oraz problematyką ochrony własności intelektualnej na wszystkich poziomach nauczania.
Ochrona własności przemysłowej przez podmioty sektora B+R oraz sfery gospodarki staje się coraz
ważniejszym czynnikiem determinującym ich działalność na konkurencyjnym rynku. Zagadnienia
własności intelektualnej zostały podkreślone w strategicznym dokumencie „Kierunki zwiększania
innowacyjności gospodarki na lata 2007-2013” 27 gdzie jedną z preferencji jest własność intelektualna
dla innowacji. Zwiększeniu innowacyjności gospodarki służyć ma m.in.: poprawa efektywności
rynku innowacji, a w szczególności zwiększenie przepływu rozwiązań innowacyjnych przez upowszechnienie
stosowania prawa własności przemysłowej oraz prawa autorskiego i praw pokrewnych.
Aby go osiągnąć, proponuje się działania promocyjne i edukacyjne oraz wsparcie przedsiębiorstw
decydujących się na ochronę swoich rozwiązań innowacyjnych. Ze względu na niską konkurencyjność
polskiej oferty – w dziedzinie patentów, know-how, umów licencyjnych, praw do wzorów
użytkowych, przemysłowych i znaków towarowych, usług technicznych i transferu wyników prac
B+R – zarządzanie własnością intelektualną oraz usprawnienie procesu uzyskiwania ochrony uznano
za strategiczne obszary pomocy. Uniwersytety oraz instytucje naukowe muszą wykazywać się
większą aktywnością na rzecz wykorzystywania wyników badań naukowych, „aby dzięki nim powstawały
nowe produkty i usługi, a tym samym nowe branże gospodarki i nowe miejsca pracy” 28 .
UE reprezentuje pogląd, że naukowcy powinni zarządzać swoimi prawami własności intelektualnej
oraz dzielić się nimi. Nie tylko nie jest to sprzeczne z misją naukową i edukacyjną, lecz również
umożliwia promowanie naukowców oraz zwiększenie inwestycji w naukę, dzięki czemu może ona
stać się bardziej atrakcyjna w oczach studentów29 .
22 http://ec.europa.eu/news/science/080410_1_pl.htm.
23 A. Szewc, op. cit.
24 Dz. U. Nr 238, poz. 2390, z późn. zm.
25 http://www.uott.uw.edu.pl/index.php?option=content&task=view&id=105.
26 European Innovation Scoreboard 2005, European Commission, Luxembourg, 2005.
27 Ministerstwo Gospodarki, Departament Rozwoju Gospodarczego, Warszawa 2006, www.mg.gov.pl.
28 Cyt. komisarz UE ds. przedsiębiorstw i przemysłu Günter Verheugen.
29 http://ec.europa.eu/news/science/080410_1_pl.htm.