Kazimierz M. - Politechnika Radomska

PRAWO
I SZTUKA
arteria – Rocznik Katedry Sztuki
dowisku akademickim, w formie działalności gospodarczej wyodrębnionej organizacyjnie i finansowo
od działalności, o której mowa w art. 13 i 14.” W art. 7 czytamy, że: „Uczelnia może prowadzić
działalność gospodarczą wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo od działalności, o której mowa
w art. 13 i 14, w zakresie i formach określonych w statucie”. Działalność, o której mowa w art. 13
i 14 to podstawowe zadania uczelni, a więc kształcenie i wychowanie studentów, prowadzenie badań
naukowych oraz świadczenie usług badawczych, kształcenie i promowanie kadr naukowych czy też
upowszechnianie i pomnażanie osiągnięć nauki, kultury narodowej i techniki, a także prowadzenie
domów studenckich i stołówek studenckich 35 .
Komentowany akt prawny wprowadza również możliwości powoływania akademickich inkubatorów
przedsiębiorczości oraz centrów transferu technologii, które mogą być tworzone jako jednostki
ogólnouczelniane albo jako spółki handlowe (art. 86). W części dotyczącej obowiązków kadry uczelni
(art. 111) Ustawa ustala, że obowiązkiem pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych jest
prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych 36 .
Rozwiązania, które można odnieść do przedsiębiorczości akademickiej są zawarte także
w Ustawie z 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki w art. 4 zarządza, że „przy
przyznawaniu środków finansowych na naukę uwzględnia się w szczególności:
1) zgodność przewidzianych do realizacji prac lub zadań z celami polityki naukowej, naukowotechnicznej
i innowacyjnej państwa; [...]
2) praktyczną użyteczność oczekiwanych wyników prac lub zadań przewidzianych do realizacji,
3) znaczenie przewidzianych do realizacji prac lub zadań dla rozwoju międzynarodowej współpracy
w zakresie nauki i techniki, [...]”
Kolejnym aktem, na który trzeba zwrócić uwagę w związku z pojętą tematyką jest Rozporządzenie
Ministra Nauki i Informatyzacji z dnia 4 sierpnia 2005 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania
i rozliczania środków finansowych na naukę ustala system parametrycznej oceny jednostek naukowych,
określając liczbę punktów z tytułu aktywności naukowej, wyników działalności naukowej
oraz zastosowań praktycznych wyników badań naukowych i prac rozwojowych. Ocena uczelni
skutkuje wysokością dotacji na działalność statutową 37 .
*
Podsumowując niniejsze rozważania, nie wdając się w szczegółowe analizy, można stwierdzić,
że ustawodawca zadbał o narzędzia prawne mające usprawnić zarządzanie WI w uczelniach
polskich.
Obecnie są prowadzone programy mające na celu promocje WI, w wielu uczelniach trwają
prace nad przygotowaniem regulaminów zawierających zasady zarządzania własnością intelektualną.
Działania te mają na celu opracowanie wspólnych praktyk dla wszystkich szkół wyższych.
W wyniku rozważań i dyskusji środowisk akademickich wypracowano następujące sugestie dotyczące
promocji własności intelektualnej w uczelniach. Podstawowym zaleceniem jest opracowanie
i wdrożenie w życie regulaminów korzystania z dóbr intelektualnych i nadzór nad ich realizacją.
Dalej wymienia się podnoszenie kwalifikacji zawodowych nauczycieli akademickich w dziedzinie
własności intelektualnej poprzez organizowanie szeregu szkoleń i kursów. Najważniejszym postulatem
a jednocześnie trudnym do zrealizowania jest zapewnienie wymiany informacji między
OTJ, IP, Parkiem Technologicznym funkcjonującymi w Uczelniach oraz rzecznikiem patentowymi
osobami odpowiedzialnymi w uczelni za przestrzeganie postanowień wynikających z regulaminu.
Z kolei dydaktyka powinna obejmować przede wszystkim studentów, co nie wyklucza prowadzenia
odpowiednich szkoleń także dla pracowników naukowych i badawczych uczelni oraz instytucji
naukowych. Zajęcia powinny być merytorycznie dostosowane do specyfiki danego kierunku. Należy
pamiętać, iż celem zajęć nie jest wykształcenie prawników, lecz wykreowanie odpowiedniej
świadomości prawnej wśród dostarczycieli dóbr intelektualnych38 .
Przedsiębiorczość akademicka, jakkolwiek nie do końca jednoznacznie zdefiniowana, obejmuje
wszelkie działania uczelni (i jej społeczności) związane z aktywnością gospodarczą. Uczelnia wyższa
może nieodpłatnie i odpłatnie przekazywać do gospodarki rezultaty swoich prac badawczych
35 J. Guliński, Stan obecny oraz rekomendacje dla rozwoju centrów transferu technologii oraz inkubatorów przedsiębiorczości
akademickiej przy uczelniach wyższych w Polsce, http://www.kig.tigroup.biz/assets/upload/Opracowania%20i%2
0analizy%20/regulacje_prawne.pdf.
36 W. Dominik, Przedsiębiorcze uniwersytety, http://www.kig.tigroup.biz/assets/upload/Opracowania%20i%20analizy%20/
regulacje_prawne.pdf.
37 W. Dominik, op. cit.
38 J. Barta, R. Markiewicz, Siedem uwag w sprawie nauczania prawa własności intelektualnej w szkołach wyższych,
2007.