stanje i perspektive u rudarstvu i odrţivi razvoj mining present state ...

Rudarstvo 2011 / Mining 2011RAZVOJ I PRIMENA TEHNOLOŠKOG MODELA RADABAGERA ZA POTREBE OPERATIVNOG PLANIRANJAUPRAVLJANJA KVALITETOM UGLJA NA PRIMERUTAMNAVSKIH KOPOVADEVELOPMENT AND IMPLEMENTATION OF THE TECHNOLOGYWORK MODEL FOR BUCKET-WHEEL EXCAVATOR FOROPERATIVE PLANNING OF COAL QUALITY CONTROL ATTAMNAVA OPEN CAST MINESRezimeNadica DrljevićRb Koluvara, LazarevacPrimarni cilj eksploatacije uglja na površinskim kopovima je da se obezbede dovoljne koliĉine uglja potrebnogkvaliteta za potrebe rada termoelektrana i uz minimalne troškove. Kako su vremenom leţišta uglja dobrogkvaliteta znatno smanjena, javlja se potreba za uvoĊenjem sistema za operativno planiranje i kontrolu kvalitetauglja odn. homogenizacija, kako bi se stvorili uslovi i za eksploataciju leţišta sa promenljivim ili slabijimkvalitetom uglja.Zbog toga je razvijen tehnološki model rada bagera za operativno planiranje upravljanjakvalitetom uglja kao deo Sistema upravljanja i kontrole kvalitetom (SUKU), a njegova primena je data naprimeru Tamnavskih kopova.Kljuĉne reĉi : ugalj, homogenizacija, tehnološki model rada, operativno planiranje, kontrola kvalitetaAbstractPrimary goal of coal exploitation at open cast mines is to provide sufficient amounts of coal with necessaryquality for power plants and with minimal costs.In time, coal deposits with good quality are exhausted. In orderto create conditions for exploitation of deposits with different or low coal quality there was a need forimplementation of system for operative planning and coal quality control (i.e. homogenization). Due to that, anew technological model of excavators work was developed for purposes of operative planning and qualitycontrol, as integral part of System for management and quality control (SUKU).The application is given on theexample of Tamnava coal mines.Key words: coal, homogenization, technology work model, operative planning, quality control.1. Homogenizacija u rudarstvuZnaĉaj uglja kao jedne od kljuĉnih sirovina za proizvodnju elektriĉne energije je sve izraţeniji.Obzirom da je procentualno uĉešće uglja u ukupnim energetskim rezervama Srbije 84 %, to jekoncepcija razvoja i planiranje eksploatacije veoma vaţno. U rudnicima lignita, od kojih se dobija oko60% ukupne elektriĉne energije proizvedene u termoelektranama, znaĉaj eksploatacije podrazumevane samo otkopavanje potrebnih koliĉina već i pravilno planiranje. Dugogodišnje korišćenje ieksploatacija leţišta lignita dovela je do pojave da su najbolje partije tih leţišta već otkopane, i da sevremenom dolazi u delove sa izraţenim sloţenim uslovima. To se odnosi pre svega na promene popitanju dubine ugljonosnih slojeva kao i kvaliteta u njima. Da bi se valorizovali svi korisni delovileţišta potrebno je uvesti sistem za kontrolu kvaliteta uglja odnosno homogenizaciju. To znaĉi datokom procesa otkopavanja uglja odreĊenom opremom na razliĉitim lokacijama unutar kopa dolazi donjegovog mešanja, a pri transportu od mesta otkopavanja do mesta utovara kroz sistem za kontrolukvaliteta se postiţe njegovo ujednaĉavanje prema zadatom parametru. Na taj naĉin se postiţe da ugaljpre utovara i transporta u TE poseduje karakteristike potrebne za ekonomiĉno sagorevanje u kotlovimabez izraţenih oscilacija.318