Ethical issues in engineering design - 3TU.Centre for Ethics and ...

Ethical issues in engineering design
206
operationaliseren niet voor, maar moesten alle operationaliseringen nog
helemaal uitgewerkt worden.
- Werkhypothese 1b wordt ook gedeeltelijk ondersteunde door de cases: De
manier waarop ingenieurs omgaan met de ethische problemen hangt af
van het ontwerptype. In de normale ontwerp cases gaf het regulatief
raamwerk soms alternatieven waartussen gekozen moest worden en als er
geen alternatieven gegeven waren dan was het altijd nog mogelijk om met
de certificerende instantie te overleggen. In de radicale ontwerp cases
werden beslissingen over ethische kwesties gemaakt op basis van interne
ontwerpteam normen. Deze normen waren gebaseerd op de
ontwerpervaring, de opleiding en de persoonlijke ervaring van de
ontwerpteamleden.
- Werkhypothese 2a wordt ondersteund door de cases: In de normale
ontwerpen werd, waar mogelijk, het regulatief raamwerk gebruikt om
beslissingen te nemen over ethische kwesties.
- Werkhypothese 2b wordt door de cases weerlegd: De regulatieve
raamwerken in de cases voldeden niet aan Grunwalds eisen. Het
regulatief raamwerk in de pijpleidingen en drukvaten case wordt niet
geaccepteerd door alle relevante actoren. Het regulatief raamwerk voor
veiligheid tijdens het gebruik van een brug is niet pragmatisch compleet
en bovendien ambigu.
Deze conclusies uit de cases kunnen op empirische en conceptuele gronden
gegeneraliseerd worden. Op empirische gronden kan men verwachten dat voor
de meeste producten inderdaad een regulatief raamwerk bestaat. Uit de
doelstelling van de Europese Unie, namelijk een vrije markt voor personen en
goederen, kan afgeleid worden dat het de bedoeling is om zoveel mogelijk
producten onder Europese Richtlijnen te laten vallen. Alleen producten die
onder Europese Richtlijnen vallen krijgen een CE markering en mogen daarmee
in heel de EU op de markt gebracht worden. Deze richtlijnen verwijzen vaak
weer naar normen en standaarden. Het is dus aannemelijk dat voor de meeste
producten een regulatief raamwerk bestaat. Omdat producten gecertificeerd
moeten worden en het volgen van het complete regulatieve raamwerk de
gemakkelijkste manier is om aan te tonen dat een product voldoet aan de
gestelde eisen, zal over het algemeen dan ook een regulatief raamwerk
daadwerkelijk gebruikt worden in normale ontwerpprocessen. Er kan echter niet
vanuit gegaan worden dat de regulatieve raamwerken voldoen aan Grunwalds
eisen voor een normatief raamwerk.
Op conceptuele gronden kan aannemelijk gemaakt worden dat in een
radicaal ontwerp regulatieve raamwerken niet of slechts gedeeltelijk toepasbaar