Ethical issues in engineering design - 3TU.Centre for Ethics and ...

Samenvatting
zijn. Als alleen de normale configuratie anders wordt, bijvoorbeeld door een
ander materiaal te gebruiken, dan zijn bepaalde delen van het regulatieve
raamwerk niet toepasbaar. Als composieten gebruikt worden in plaats van
metalen dan zijn alle delen uit het regulatieve raamwerk waarin gesproken wordt
over de spanning in het materiaal niet meer toepasbaar. Als de normale
configuratie en het werkend principe anders zijn dan kunnen de meeste delen
van het raamwerk niet meer toegepast worden, hoewel het hoger gelegen doel
van het regulatief raamwerk nog wel relevant is. Een voorbeeld is het ontwerp
van automatisch geleide voertuigen.Volgens het regulatief raamwerk moet elk
voertuig een bestuurder hebben. Dit wordt vereist om zo het verkeer veilig te
maken. Veilig verkeer is nog wel relevant voor automatisch geleide voertuigen
maar het vereisen van een bestuurder is tegenstrijdig met het doel van
automatisch geleide voertuigen. Omdat in een radicaal ontwerp er minder of
helemaal niet teruggevallen kan worden op regulatieve raamwerken zullen meer
ethische beslissingen genomen worden op basis van interne ontwerpteam
normen.
In het laatste hoofdstuk worden deze conclusies gebruikt om een begin te
maken met een discussie over wat de invloed van het ontwerptype en de
aanwezigheid van een regulatief raamwerk is op de vertrouwensrelatie tussen de
maatschappij en ingenieurs. Ik maak hierbij gebruik van de analyse van
vertrouwen van Annette Baier. Volgens Baier is vertrouwen een ternaire relatie:
persoon A vertrouwt persoon B met gewaardeerd ding C. Baier stelt dat
vertrouwen een speciaal soort afhankelijkheidsrelatie is: je bent afhankelijk van
iemands welwillendheid ten opzichte van jou. Op basis van deze ideeën heb ik in
hoofdstuk 2 gesteld dat vertrouwen in ingenieurs gerechtvaardigd is als
ingenieurs (1) welwillend zijn ten opzichte van de maatschappij (2) ze competent
zijn en het regulatieve raamwerk gebruiken en (3) het regulatief raamwerk
adequaat is en voldoet aan Grunwalds eisen. In hoofdstuk 9 neem ik aan dat
ingenieurs welwillend zijn ten opzichte van de maatschappij omdat vertrouwen
in mensen die kwaadwillend zijn nooit gerechtvaardigd is.
De condities voor gerechtvaardigd vertrouwen in ingenieurs betekenen in
het geval van normaal ontwerp dat ingenieurs technisch competent moeten zijn.
Ingenieurs moeten het regulatief raamwerk en de grenzen ervan kennen, maar
ook moeten ze weten welke organisaties welke onderdelen van het raamwerk
formuleren. Als ingenieurs vertrouwd worden om normale ontwerpen te maken
volgens het raamwerk dan horen ze ook de problemen die ze ondervinden met
het toepassen van onderdelen van het regulatief raamwerk door te geven aan de
organisaties die de betreffende onderdelen geformuleerd hebben. Technische
competentie van ingenieurs is niet voldoende, het regulatief raamwerk moet ook
207