[4] Sic profatus accusatos acerrimus immanem vocem repressit. Ac me statim praeco, si quid ad earespondere vellem, iubebat incipere. At ego nihil tunc temporis amplius quam flere poteram, nontam hercules truculentam accusationem intuens quam meam miseram conscientiam. Sed tandemoborta divinitus audacia sic ad illa: "Nec ipse ignoro quam sit arduum trinis civium corporibusexpositis <strong>eu</strong>m qui caedis arguatur, quamvis vera dicat et de facto confiteatur ultro, tamen tantaemultitudini quod sit innocens persuadere. Sed si paulisper audientiam publica mihi tribuerithumanitas, facile vos edocebo me discrimen capitis non meo merito sed rationabilis indignationiseventu fortuito tantam criminis frustra sustinere.[5] Nam cum a cena me serius aliquanto reciperem, potulentus alioquin, quod plane verum crimenm<strong>eu</strong>m non diffitebor, ante ipsas fores hospitii ad bonum autem Milonem civem vestrum devortovideo quosdam saevissimos latrones aditum temptantes et domus ianuas cardinibus obtortis evelleregestientes claustrisque omnibus, quae accuratissime adfixa fuerant, violenter evulsis secum iam deinhabitantium exitio deliberantes. Unus denique et manu promptior et corpore vastior his adfatibuset ceteros incitabat: "H<strong>eu</strong>s pueri, quam maribus animis et viribus alacribus dormientes adgrediamur.Omnis cunctatio ignavia omnis facessat e pectore; stricto mucrone per totam domum caedesambulet. Qui sopitus iacebit, trucidetur; qui repugnare temptaverit, feriatur. Sic salvi recedemus, sisalvum in domo neminem reliquerimus." Fateor, Quirites, extremos latrones boni civis officiumarbitratus, simul et eximie metuens et hospitibus meis et mihi gladiolo, qui me propter huius modipericula comitabatur, armatus fugare atque proterrere eos adgressus sum. At illi barbari prorsus etimmanes homines neque fugam capessunt et, cum me vident in ferro, tamen audaciter resistunt.[6] Dirigitur proeliaris acies. Ipse denique dux et signifer ceterorum validis me viribus adgressusilico manibus ambabus capillo adreptum ac retro reflexum effligere lapide gestit. Quem dum sibiporrigi flagitat, certa manu percussum feliciter prosterno. Ac mox alium pedibus meis mordicusinhaerentem per scapulas ictu temperato tertiumque inprovide occurrentem pectore offenso peremo.Sic pace vindicata domoque hospitum ac salute communi protecta non tam impunem me verunetiam laudabilem publice credebam fore, qui ne tantillo quidem umquam crimine postulatus sedprobe spectatus apud meos semper innocentiam commodis cunctis antetuleram. Nec possumreperire cur iustae ultionis qua contra latrones deterrimos commotus sum nunc istum reatumsustineam, cum nemo possit monstrare vel proprias inter nos inimicitias praecessisse ac ne omninomihi notos illos latrones usquam fuisse, vel certe ulla praeda monstretur cuius cupidine tantumflagitium credatur admissum."[ 7] Haec profatus rursum lacrimis obortis porrectisque in preces manibus per publicammisericordiam per pignorum caritate maestus tunc hos tunc illos deprecabar. Cumque iamhumanitate commotos misericordia fletuum adfectos omnis satis crederem, Solis et Iustitiae testatusoculos casumque praesentem m<strong>eu</strong>m commendans d<strong>eu</strong>m providentiae paulo altius aspectu relatoconspicio prorsum totum populum risu cachinnabili diffluebant nec secus illum bonum hospitemparentemque m<strong>eu</strong>m Milonem risu maximo dissolutum. At tunc sic tacitus mecum: "En fides,"inquam "en conscientia! Ego quidem pro hospitis salute et homicida sum et r<strong>eu</strong>s capitis inducor, atille, non contentus quod mihi nec adsistendi solacium perhibuit, insuper exitium m<strong>eu</strong>m cachinnat."[8] Inter haec quaedam mulier per medium theatrum lacrimosa et flebilis atra veste contecta
parvulum quendam sinu tolerans decurrit ac pone eam anus alia pannis horridis obsita paribusquemaesta fletibus, ramos oleagineos utraeque quatientes, quae circumfusae lectulum, quoperemptorum cadavera contecta fuerant, plangore sublato se lugubriter eiulantes: "Per publicammisericordiam per commune ius humanitatis" aiunt "miseremini indigne caesorum iuvenumnostraeque viduitati ac solitudini de vindicta solacium date. Certe parvuli huius in primis annisdestituti fortunis succurrite et de latronis huius sanguine legibus vestris et disciplinae publicaelitate." Post haec magistratus qui nutu maior adsurgit et ad populum talia: "De scelere quidem, quodserio vindicandum est, nec ipse qui commisit potest diffiteri; sed una tantum subsiciva sollicitudonobis relicta est, ut ceteros socios tanti facinoris requiramus. Nec enim veri simile est hominemsolitarium tres tam validos evitasse iuvenes. Prohinc tormentis veritas eruenda. Nam et quicomitabatur <strong>eu</strong>m puer clanculo profugit et res ad hoc deducta est ut per quaestionem sceleris suiparticipes indicet, ut tam dirae factionis funditus formido perematur."[9] Nec mora, cum ritu Graeciensi ignis et rota, tum omne flagrorum genus inferuntur. Augeturoppido immo duplicatur mihi maestitia, quod integro saltim mori non licuerit. Sed anus illa quaefletibus cuncta turbaverat: "Prius," inquit "optimi cives, quam latronem istum miserorum pignorummeorum peremptorem cruci affigatis, permittite corpora necatorum revelari, ut et formae simul etaetatis contemplatione magis magisque ad iustam indignationem arrecti pro modo facinorissaeviatis." His dictis adplauditur et ilico me magistratus ipsum iubet corpora, quae lectulo fuerantposita, mea manu detegere. Reluctantem me ac diu rennuentem praecedens facinus instaurare novaostensione lictores iussu magistratuum quam instantissime compellunt, manum denique ipsam deregione lateris trudentes in exitium suum super ipsa cadavera porrigunt. Evictus tandem necessitatesuccumbo, et ingratis licet abrepto pallio retexi corpora. Dii boni, quae facies rei? Quod monstrum?Quae fortunarum mearum repentina mutatio? Quamquam enim iam in peculio Proserpinae et Orcifamilia numeratus, subito in contrariam faciem obstupefactus haesi, nec possum novae illiusimaginis rationem idoneis verbis expedire. Nam cadavera illa iugulatorum hominum erant tres utresinflati variisque secti foraminibus et, ut vespertinum proelium m<strong>eu</strong>m recordabar, his locis hiantesquibus latrones illos vulneraveram.[10] Tunc ille quorundam astu paulisper cohibitus risus libere iam exarsit in plebem. Hi gaudiinimietate graculari, illi dolorem ventris manuum compressione sedare. Et certe laetitia delibutimeque respectantes cuncti theatro facessunt. At ego, ut primum illam laciniam prenderam, fixus inlapidem steti gelidus nihil secus quam una de ceteris theatri statuis vel columnis. Nec prius abinferis demersi quam Milon hospes accessit et iniecta manu me renitentem lacrimisque rursumpromicantibus crebra singultientem clementi violentia secum adtraxit, et observatis viaesolitudinibus per quosdam amfractus domum suam perduxit, maestumque me atque etiam tunctrepidum variis solatur affatibus. Nec tamen indignationem iniuriae, quae inhaeserat altius meopectori, ullo modo permulcere quivit.[11] Ecce ilico etiam ipsi magistratus cum suis insignibus domum nostram ingressi talibus memonitis delenire gestiunt: "Neque tuae dignitatis vel etiam prosapiae tuorum ignari sumus, Lucidomine; nam et provinciam totam inclitae vestrae familiae nobilitas conplectitur. Ac ne istud quodvehementer ingemescis contumeliae causa perpessus es. Omnem itaque de tuo pectore praesentemtristitudinem mitte et angorem animi depelle. Nam lusus iste, quem publice gratissimo deo Risui perannua reverticula sollemniter celebramus, semper commenti novitate florescit. Iste d<strong>eu</strong>s auctorem etactorem suum propitius ubique comitabitur amanter nec umquam patietur ut ex animo doleas sed
- Page 1 and 2: MetamorphoseonLucius Apuleius
- Page 8 and 9: verberasti, sub qua specie mutari c
- Page 11 and 12: saeviunt, et sicunde de proximo lat
- Page 13 and 14: et mittit mihi Byrrhena xeniola por
- Page 15 and 16: trucidatos per medias plateas videb
- Page 17 and 18: [26] Commodum noctis indutias cantu
- Page 19: Liber III[1] Commodum poenicantibus
- Page 23 and 24: Quaecumque itaque commisero huius r
- Page 25 and 26: [23] "At mihi scelus istud depellan
- Page 27 and 28: Liber IV1. Diem ferme circa medium,
- Page 29 and 30: Tremens ad haec et stridenti vocula
- Page 31 and 32: 14. Nec ille tam clarus tamque sple
- Page 33 and 34: morsibus laceratus ferroque laniatu
- Page 35 and 36: damnisque ceteris vexatum iri praed
- Page 37 and 38: producitur funus, et lacrimosa Psyc
- Page 39 and 40: agebantur. Atque ut est natura redd
- Page 41 and 42: vidimus quae vidisse paenitet, nedu
- Page 43 and 44: 18. Nec diu blandis alimoniarum obs
- Page 45 and 46: mihi poenas, te vero tantum fuga me
- Page 47 and 48: Quo me conferam? Quibus modis steli
- Page 49 and 50: et reginam deorum memorat, inclitis
- Page 51 and 52: Sed Aurora commodum inequitante voc
- Page 54 and 55: disponuntur convulneraris assiduis
- Page 56 and 57: popularium pomparum ovantem, sinu s
- Page 58 and 59: Liber VII1. Vt primum tenebris abie
- Page 60 and 61: 7. Sed cum primum litus Actiacum, q
- Page 62 and 63: eceptam commode parentes sui foveba
- Page 64 and 65: 20. Sed in rebus scaevis adfulsit F
- Page 66 and 67: Interim dum puerum illum parentes s
- Page 68 and 69: invaderent bestias, immittuntur sta
- Page 70 and 71:
"Adhuc" inquit "tui fratris meique
- Page 72 and 73:
16. Sed nequissimi fugitivi ductore
- Page 74 and 75:
nectit, infantulumque, quem de eode
- Page 76 and 77:
Arrepto denique flagro, quod semivi
- Page 78 and 79:
Liber IX1. Sic ille nequissimus car
- Page 80 and 81:
7. Nec ille sermoni mulieris defuit
- Page 82 and 83:
ungulas multivia circumcursione in
- Page 84 and 85:
perfectum desiderium Philesithero l
- Page 86 and 87:
calore tantaque rabie perculsus non
- Page 88 and 89:
incurvus labore deservit, ego tanti
- Page 90 and 91:
apto gladio sua miserrimum iuvenem
- Page 93 and 94:
Liber X1. Die sequenti meus quidem
- Page 95 and 96:
denique miseratione tantaque indign
- Page 97 and 98:
ono medico sinuntur aurei, opportun
- Page 99 and 100:
18. Sed prius est ut vobis, quod in
- Page 101 and 102:
addito ut sola et sine ullo comite
- Page 103 and 104:
prominebant; quem [caduceum] et vir
- Page 105 and 106:
Liber XI1. Circa primam ferme nocti
- Page 107 and 108:
ordinem recolebam. Nec mora, cum no
- Page 109 and 110:
14. At ego stupore nimio defixus ha
- Page 111 and 112:
maxime, quod praeter congruentiam l
- Page 113 and 114:
custodiens imaginabor." Ad istum mo