17.08.2013 Views

VEELHEID EN BINDING

VEELHEID EN BINDING

VEELHEID EN BINDING

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

94<br />

voorbereiding om na iets te gooi, van 'n trefskoot en van vere<br />

wat sak, is gesê dat hierdie sake in 'n natuurlike reeks skakel<br />

(vgl. p. 42). En in die opstel van die feitsaak-reekse: spikkelkoei<br />

> stippels-wat-pik, en: kraai > 'n duisend vere<br />

> 'n duisend kraaie > stippels-wat-pik, het ons weer van<br />

hierdie assosiasie-moontlikheid gebruik gemaak, maar steeds<br />

in die wete dat dit die eiesoortige verband-lê van die sprokieswêreld<br />

is is (vgl. p. 54, 56). Maar hierdie assosiatief-verbonde<br />

sake bied in feite gedaantewisselinge aan — ook dit<br />

strook met ons verwagtinge (vgl. p. 23).<br />

Selfs die besondere kousaliteit wat in hierdie wêreld geskep<br />

is, mag ons as die normale op die vlak van die sprokie beskou.<br />

Van der Leeuw, in 'n beskouing van die sprokie as spieël van<br />

die droombewussyn, gee ons daarvoor die leidraad. Trouens,<br />

hierdie beskouing het meer as net een aanrakingspunt met<br />

ons situasie; daarom haal ons dit uitvoerig aan: „Vooreerst<br />

gaat het ons om de eigenaardige wijze, waarop in den droom<br />

de wezens verbonden worden. Men heeft die wel asyntactisch<br />

genoemd om ze van onze syntaxis te onderscheiden. Schijnbaar<br />

zonder verband, althans zonder logisch verklaarbaar<br />

verband, vloeien de gebeurtenissen uit elkander voort, als<br />

beelden, die zich transformeeren. Wij kennen die eigenaardige<br />

,droomcausaliteit' (die géén causaliteit is!) uit onze eigen<br />

droomen en uit die spiegels van het droombewustzijn, die wij<br />

sprookjes noemen. ,Le coq chanta et it était jour', — de<br />

droomwereld is een afgesloten rijk, waarin de dingen anders<br />

samenhangen dan in de wereld van den dag. Het droomleven<br />

heeft geen verleden en geen toekomst, het is geconcentreerd<br />

in het .moment van de handeling... De droomwereld kent<br />

geen tegenstrijdigheden en bekommert zich niet om logischen<br />

18 Ons kan ter illustrasie weer uit Cassirer se beskrywing van die<br />

mitiese denke aanhaal: „Und ebenso wird die Ahnlichkeit hier niemals als<br />

,bloBe' Beziehung, die etwa nur in unserem subjektiven Denken ihren<br />

Ursprung hitte, aufgefaBt, sondern alsbald auf eine reale Identität zuruckgedeutet:<br />

Dinge könnten nicht als ähnlich erscheinen, ohne in ihrem<br />

Wesen irgendwie eins zu sein." Cassirer, a.w., p. 20.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!