Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
70<br />
konkludeer tot 'n strakke ooreenkoms tussen die verse nie,<br />
maar ons kan wel van 'n ordening praat. 7<br />
§ 3. Die heffingsvers. Die metries-ritmiese verskynsels in<br />
hierdie verse kan perspektiewe open wat in sigself ondersoek<br />
waardig is; dit gaan vir die eenheidsondersoeker egter alleen<br />
dáárom of daar 'n vasstelbare samehang in dié verskynsels<br />
is, en of 'n ordenende moment ont-dek kan word in ons geval,<br />
in die aantal heffings per vers.<br />
Wanneer ons die ritmiese tema van dié gedig wil vasstel,<br />
d.w.s. 'n patroon of basis van heffings en dalings wat konstant<br />
bly deur die gedig heen, is die woordaksent 'n leidraad by die<br />
vaslegging van die heffings in die vers.<br />
Vier van die twaalf meerlettergrepige woorde in die gedig<br />
is in die eerste strofe (A) te vinde en ons het daar in taal<br />
dus 'n viertal aksente paraat. Verder sal<br />
-sistematiese opsig<br />
ons moet steun op sinsaksent en op ons interpretasie van die<br />
feite vir die vaslegging van die heffings. Met vier vaste<br />
aksente en weinig verdere bivalensie, verskaf A dan die<br />
volgende tema: 8<br />
t<br />
s i<br />
7 Die ordening blyk veral in teenstelling tot 'n gedig waar die verslengtes<br />
nie binne dieselfde sillabiese verband lê nie, en ter illustrasie<br />
haal ons 'n paar dergelike verse aan uit Martjie van Jan F. E. Celliers,<br />
(Tweede druk, 1916, p. 94):<br />
Sij denk daaraan<br />
hoe dat sij somtijds sag<br />
dat hij<br />
'n strijd te strjje had,<br />
alsof hij in 'n weif ling stond.<br />
8 In navolging van T. T. Cloete, Trekkerswee en Joernaal van Jorik,<br />
Amsterdam 1953, p. 17 noot 2, gebruik ons hier drie soorte tekens vir die<br />
aanduiding van heffings en dalings: — = daling, . = sterk heffing,<br />
= halfsterk of by- heffing.