VEELHEID EN BINDING

More documents

Recommendations

Info

100 vir hul verstaanbaarheid in die konteks afhanklik is van prekontekstuele kennis. En uit die aard van hierdie drie sake sou die kennis dan van die folkloris afkomstig moet wees; die literatuurondersoeker sal genoodsaak wees om die sprokieskenner ten eerste na die grondstof van hierdie getransponeerde sprokie te vra, en ten tweede om die onverstaanbare feitsake in die gedig te annoteer. § 3. Gaan ons nou egter die opbou van die wêreld-van-diegedig na, merk ons dat daarin 'n eie inligtingsdiens opgerig is. Sekerlik is daar 'n minimum aan eksplikasie van feitsake, maar die teks gee uiteindelik tog die nodige informasie wat die problematiese feitsake kontekstueel sinvol maak. Weliswaar het die die-vorm in die algemeen 'n ,,introduksie" nodig om die juiste verstandhouding van verstaanbaarheid tussen spreker en hoorder te skep. Maar daarby „se" die die-vorm dat die feitsaak waarmee dit verbind is, bekend en bepaald is. Wanneer die die-vorm by „spikkelkoei" in A voorkom, is die bekendheid van die feitsaak nie gemotiveer nie, maar „vanselfsprekend". Maar behalwe in die bepaalde lidwoord gee die konteks nog meer informasie oor ,,spikkel saam met kuddes vee het die spikkelkoei op „wonder- -koei": baarlike" wyse verskyn; haar uiterlike onderskeidende kenmerk is gegee in die woordkorpus self; teenoor die ongetelde menigte van „kuddes vee" het sy in haar enkelheid, haar „enigheid" uitgestaan; die keuse van die spikkelkoei uit kuddes vee het aan haar rang verleen bo enige ander lid van die kuddes. Waar die spikkelkoei reeds in die titel tot sentrale „karakter" in die daaropvolgende vertelling geantisipeer is, is dit in die loop van die gebeure bevestig. Die spikkelkoei was begeerlik vir die verteller (vir die „ek") en vir sy broer; dit weet ons uit die wraak van die verteller, wat sy broer uit die weg ruim nadat dié die spikkelkoei „vir hom" gekies het. Die kraai het ná die gewelddaad „op die spikkelkoei gaan sit", en die „ek" wou die voël met geweld daarvandaan weg hê. En in die laaste gedaantewisseling van die vere wat
101 „gesak" het, „die stippels wat pik", waarin spikkelkoei en kraai één geword het, het die spikkelkoei vir die „ek" van 'n begeerlike objek in 'n bedreiging verander, dit beteken uiteindelik sy vernietiging (vgl. p. 65). Omtrent die kraai was dit uit die konteks duidelik dat sy verskyning na aanleiding van die botsing tussen die broers gekom het. Die kraai verskyn dus in 'n sfeer van onheil. Maar die kraai verskyn op die „oorsaak" van die onheil, op die spikkelkoei self. Dat dit 'n ongewenste en vreesaanjaende verskyning is, kan ons aflees uit die noukeurige voorbereidings om die voël daar weg te kry, maar bowendien uit die kennelike ontsteltenis wat op die kraai se verskyning volg (vgl. p. 64). Dat dit 'n sinistere verskyning is, waarteen die mens nie opgewasse is nie, blyk uit die mislukking van die poging om die kraai weg te kry. Die noukeurige fyn korrel, die magiese beswering van die klip, laat wel vere spat, maar sit 'n nog groter onheil aan die gang: die vere keer die „ek" vas, want hulle spat en sak oral. Hulle word wéér kraaie — maar nou „'n duisend". Eindelik word hulle méér as kraaie; en wanneer die „ek" geen plek meer het om teen die stippels - wat-pik te skuil nie, weet ons uitdruklik dat die kraai wat op die spikkelkoei gaan sit het, 'n teken van onheil was — van onheil wat al bestaan het, en van onheil wat nog moes kom. Vir die towerformule „smeer vet aan 'n klip" was dit ook moontlik om 'n „etimologie" op te stel uit kennis van 'n Afrikaanse spelgebruik en 'n Afrikaanse idioom (vgl. p. 40). Ons het hierin 'n kontaminasie van „klippie-nat-spu" en ;,vetgesmeerde blits / vet gee" gesien, en tot die slotsom gekom dat spoed en trefsekerheid aan die klip toegevoeg word deur dié handeling. Ons vermoede is dadelik deur die volgende aanbod bevestig. „Korrel fyn, moenie kwes" — daar moet fyn gegooi word, daar moet ráák gegooi word, en die beswering is die voorsorg daartoe. Maar gesien die vlak waarop die handeling aangebied is, moes ons ook tot die slotsom kom dat hier inderdaad 'n magiese handeling uit kan die geloof -gevoer word. In hierdie wêreld-van-die-gedig
Page 2 and 3:
VEELHEID EN BINDING
Page 4 and 5:
Vir my ouers Vir Joh. P.
Page 6 and 7:
WOORD VOORAF . . INHOUD HOOFSTUK EE
Page 8 and 9:
getoets deur informasie oor die gro
Page 10 and 11:
2 onverstaanbaars is in die aanbod,
Page 12 and 13:
Cloete is voorbeelde van wat in Afr
Page 14 and 15:
6 om die poësie-ondersoeker in sy
Page 16 and 17:
HOOFS'TU% TWEE STRUKTUURMOMENTE VAN
Page 18 and 19:
10 die konteks genoem is. Bv. „Da
Page 20 and 21:
12 bekende saak appelleer dus aan '
Page 22 and 23:
14 Die skema toon ons dat die vier
Page 24 and 25:
16 S Vf 0 A, met as eindmarkering v
Page 26 and 27:
18 in die konvensionele geskrewe ta
Page 28 and 29:
20 beer na „noord" in C4, en vand
Page 30 and 31:
22 waarop hulle in die sig-vormende
Page 32 and 33:
24 in die konvensionele vorm van 'n
Page 34 and 35:
26 om die niveau van die aanbod aan
Page 36 and 37:
28 („toto-generic sense"), in neg
Page 38 and 39:
30 § 2. Die ontstaan van kuddes ve
Page 40 and 41:
32 Ons het reeds verwys na die betr
Page 42 and 43:
34 Die punt aan die einde van A4 sl
Page 44 and 45:
36 geruim is. Sy word nou „in bes
Page 46 and 47:
38 Die betekenis van die eerste bev
Page 48 and 49:
40 hulle daarmee gooi. 27 Die idioo
Page 50 and 51:
42 In die wêreld van die sprokie k
Page 52 and 53:
44 § 7. Die vraag bly nou nog: wat
Page 54 and 55:
46 word as wat deur dieselfde taalv
Page 56 and 57:
48 kern, maar deur die bepalings wo
Page 58 and 59: 50 As ons nou die moontlikheid van
Page 60 and 61: 52 die kraai gegooi is. En „'n du
Page 62 and 63: 54 pels" op grond waarvan terug -ge
Page 64 and 65: 56 tydsindikators onderskryf: ook h
Page 66 and 67: 58 § 13. Die sig-vormende vorm het
Page 68 and 69: ^i uiteen: binne die strofevorm vol
Page 70 and 71: 62 woord „toe" (C3) blootlê. Die
Page 72 and 73: 64 Maar reeds in die volgende episo
Page 74 and 75: HOOFSTUK DRIE DIE BINDMIDDELS IN DI
Page 76 and 77: 68 dersoek na die aantal en die aar
Page 78 and 79: 70 konkludeer tot 'n strakke ooreen
Page 80 and 81: 72 Die meeste heffings per vers wor
Page 82 and 83: 74 bou, soos dit sintakties en tipo
Page 84 and 85: 76 In C het „toe" dieselfde strof
Page 86 and 87: 78 In 'n ondersoek na die ordenings
Page 88 and 89: 80 D(3+4), 'n teenstelling. Op gron
Page 90 and 91: 82 want daar is nou alleen twee gro
Page 92 and 93: 84 dit begin met die „intensiteit
Page 94 and 95: 86 1. Die chronologiese opeenvolgin
Page 96 and 97: 88 daarvan 'n reën van vere in die
Page 98 and 99: 90 logiese reeks is die tyd van elk
Page 100 and 101: 92 15. By oorweging van die moontli
Page 102 and 103: 94 voorbereiding om na iets te gooi
Page 104 and 105: 96 aan die opbou van die situasie v
Page 106 and 107: HOOFSTUK VIER DIE SELFGENOEGSAAMHEI
Page 110 and 111: 102 in die effektiwiteit van die ve
Page 112 and 113: 104 verskillende gebiede met „spi
Page 114 and 115: DIE TWEE BROERS 1. Twee broers gaan
Page 116 and 117: 108 aflei dat die spikkelbees in ,k
Page 118 and 119: 110 toon as met die variante waarme
Page 120 and 121: 112 jongste onder die krans laat bl
Page 122 and 123: 114 het tewens ook 'n „universali
Page 124 and 125: 116 na die feitelike konstellasie v
Page 126 and 127: SUMMARY In this study an attempt ha
Page 128 and 129: LYS VAN AANGEHAALDE WERKE Callaway,
Page 130 and 131: 122 Vestdijk, S., Die Glanzende Kie
show all

VEELHEID EN BINDING

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?