You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
58<br />
§ 13. Die sig-vormende vorm het in die vraagsin tot 'n<br />
einde gekom. Hier vind ook die teks sy afsluiting — sintakties,<br />
strofies en tipografies — en is die aanbod voltooi.<br />
Tot dusver is die sig-vormende vorm stap vir stap gevolg,<br />
die struktuur het horn in 'n gedurige wisselspel van aanbod,<br />
terugstrukturering en reorganisasie van aanbod laat ken. Maar<br />
vanuit die afsluiting word dit opnuut moontlik om die situasie<br />
as gevormde en gekende vorm te oorsien. En dan staan sekere<br />
struktuurlyne in hierdie gedig opeens in skerp reliëf na vore.<br />
Wanneer ons die gevormde vorm as gekende vorm voor<br />
ons het, kom die oomblik waarin ons ons daarop moet besin<br />
dat die taalsituasie wat ons ondersoek, inderdaad 'n gedig is<br />
— die sig-vormende vorm het hom nie alleen „in ooreenstemming<br />
met die beperkings wat deur die taalstruktuur opgelê<br />
word", ontvou nie. 3s<br />
Uit die gevormde vorm sien ons naamlik dat die „tweede"<br />
vormveld vier vierreëlige strofes opgestel het, waarby die<br />
„eerste" vormveld, dié deur die taalstruktuur afgebaken, hom<br />
moes aanpas. En hierdie inmekaargryp van die twee vormvelde<br />
het sekere strukturele implikasies, sekere feitelike implikasies<br />
en — uiteindelik — 'n implikasie wat ons nie anders<br />
as 'n estetiese kan noem nie.<br />
— Die sintaktiese (kontekstuele) eenheid A is opgebou uit<br />
twee min of meer ewewigtige helftes, albei in taalstrukturele<br />
opsig voltooi, maar nie afdoende geskei nie — 'n komma<br />
39 Vgl. Hellinga en Scholtz (p. 20) oor die „linguistiese toestand van<br />
sake vir gevalle van taalgebruik wat deur metrum en rym gekenmerk<br />
word". Hoewel dit hier oor rym en metrum as vers-konstituerende<br />
momente gaan, meen ons dat ook strofe -vorme 'n moment van hierdie<br />
„tweede" vormveld is, wat „leeg" is in taalsistematiese opsig. En dan<br />
geld vir ons situasie veral die volgende opmerking: „In die poësie kom<br />
daar... dikwels 'n stel ,aanvullende' beperkings by waardeur die integrasieverwikkeldheid<br />
van die geval van taalgebruik nog toeneem ... (p. 21):<br />
Ons sou van hierdie tweede, beperkende vormveld kon praat as ,une forme<br />
rhythmique vide' (Valéry). En die vormveld is natuurlik enkel ,leeg' in<br />
taalsistematiese opsig en onder die aspek van die sig-vormende vorm. By<br />
hierdie leë vorm moet die taalvorme hulle nou aanpas."