17.08.2013 Views

VEELHEID EN BINDING

VEELHEID EN BINDING

VEELHEID EN BINDING

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

25<br />

nicht mehr bestrebt, diesel Geschehen so darzustellen, dalI es<br />

uns den Eindruck eines tatsächlichen Geschehens macht,<br />

sondern sie arbeitet unausgesetzt mit dem Wunderbaren"<br />

(p. 231).<br />

Sprekende oor die bevrediging wat die sprokie by die<br />

hoorder wek, sê Jolles dat dit berus op die verskynsel „dalI<br />

es in diesen Erzählungen so zugeht, wie es unserem Empfinden<br />

nach in der Welt zugehen mullte." Die belangrike frase<br />

hier is „unserem Empfinden nach", wat Dolles weer opneem<br />

in sy beskouing oor die „moraliteit" in die sprokie. In teenstelling<br />

tot die „filosofiere etiek", wat die vraag stel: „wat<br />

moet ek doen?" is die gepaste vraag volgens hom by die<br />

sprokie: „hoe moet dit in die wereld gaan?" En die antwoord<br />

hou geen etiese oordeel oor die mens se handeling in nie,<br />

maar word op gebeure gerig (p. 239, 240) — 'n naïewe,<br />

gevoelsmoraal, dus. Dit word só saamgevat: „Bestimmen wir<br />

nun von hier aus unsere Form, so können wir sagen, dalI in<br />

dem Marchen eine Form vorliegt, in der das Geschehen, der<br />

Lauf der Dinge so geordnet sind, dalI sie den Anforderungen<br />

der naiven Moral völlig entsprechen, also nach unserem<br />

absoluten Gefühlsurteil ,gut' and ,gerecht' sind" (p. 241).<br />

Aan die ordening van hierdie „wereld" werk ook mee „das<br />

scheinbare Paradoxon, das die eigentliche Grundlage des<br />

Märchens bildet: das Wunderbare ist in dieser Form nicht<br />

wunderbar, sondern selbstverständlich" (p: 243).<br />

In aansluiting by wat Dolles oor die naïewe moraal se, kan<br />

ons ook die mening van S. C. Hattingh noem, dat die verloop<br />

van gebeure in die sprokie volgens 'n „primitiewe" denkwyse<br />

geskied. is<br />

Die voorbereiding wat die titel tot dusver gegee het, was<br />

16 S. C. Hattingh, Sprokiesvorsing — met spesiale toepassing o¢ die<br />

Afrikaanse volksverhale, Johannesburg 1950, p. 20: „Die sprokie is 'n<br />

fantastiese volksverhaal, 'n skepping van die volksgees," en later bring<br />

Hattingh die motiewe van die sprokie in verband met die sage „omdat<br />

hulle waarskynlik aan 'n gelyksoortige primitiewe gemeenskapskultuur<br />

ontspruit."

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!