Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 3e TRIMESTER 2011Drie van de vijf criteria om tot de EMU te kunnen toetreden, werden gemakkelijkgehaald: deze criteria hadden betrekking op de inflatie, de rentevoet en de stabiliteitvan de wisselkoersen. Voor het vierde criterium moesten grotere inspanningen wordengeleverd: de norm die bepaalde dat het algemene overheidstekort niet meer dan3% van het bbp mocht bedragen. België zou er niet in slagen om tijdig het vijfde criteriumte halen, dat eiste dat de overheidsschuld niet meer zou bedragen dan 60%van het bbp. Voor de toetreding van België tot de EMU zou hoogstwaarschijnlijkover de vijfde norm moeten worden gedebatteerd. Bijgevolg besliste de regering datde vierde norm tegen elke prijs moest worden gehaald.Reeds in 1992 had de Hoge Raad van Financiën een strategie ontwikkeld die Belgiëin staat moest stellen om de Maastrichtnormen te halen. Dit meerjarenplan waarinjaarlijkse doelstellingen werden bepaald, moest het globale overheidstekort tegeneind 1996 verminderen tot 3% van het bbp. De komende jaren zouden alle overhedenzich aan strikte budgettaire restricties moeten houden. Verder formuleerde deHoge Raad ook aanbevelingen voor de gemeenschappen en de gewesten, hoewelhun schuld niet had geleden onder de recessie van 1991.Tegelijkertijd bleef het concurrentievermogen van de Belgische economie een bronvan bekommernis, voor een stuk ten gevolge van de monetaire problemen op Europeesniveau. In 1992 bijvoorbeeld devalueerden het pond sterling en de Italiaanselire en in augustus 1993 kwam ook de Belgische frank onder druk te staan ten gevolgevan speculatie. De devaluatie was een feit door de overgang naar halfvaste wisselkoersen.In het begin van oktober 1993 was de devaluatie al gestegen tot 5,36% tenopzichte van de spilkoers van de Duitse mark. Door de invoering van de EMU en devereisten van de criteria van Maastricht zag de Belgische regering in dat ze dringendde nodige hervormingen moest doorvoeren.4.1. HET ‘GLOBAAL PLAN’De Regering-Dehaene I probeerde om de overheidsfinanciën en de concurrentiepositievan de ondernemingen weer in evenwicht te krijgen en gaf daarbij haarvoorkeur aan een drastische aanpak (‘big bang’). De regering, die meer dan de vorigebelang hechtte aan sociaal overleg, gaf daarbij de voorkeur aan een centrale overeenkomstmet de sociale partners.In 1992 kwamen de sociale partners tot een interprofessionele overeenkomst, waarbijde minimumlonen in beperkte mate werden opgetrokken. Ze keurden ook eenaanbeveling tot matiging goed voor de sectoren, hoewel de lonen in de sectoralecao’s vaak werden opgetrokken. In deze context formuleerde de regering de ambitieom tot een centrale overeenkomst, een “sociaal pact”, te komen, waarin effectievemaatregelen in termen van loonmatiging een centrale rol zouden spelen. Het“sociaal pact” moest worden voorbereid door een groep experten onder leiding vanFons Verplaetse, gouverneur van de Belgische Nationale Bank. Deze “groep-418