Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

DE INVLOED VAN DE EUROPESE INTEGRATIE OP DE NATIONALE HERVORMINGEN ...zin om, in het kader van onze analyse, een scherp afgebakend onderscheid temaken tussen de verschillende bronnen: zowel de OESO als de EU hebben bijgedragentot de prioriteitsverandering in de Bismarckiaanse landen.In dit artikel hebben we twee daarvan nader onderzocht. Zoals we hebben aangetoond,moeten we met het upload- en downloadfenomeen rekening houden, om tevermijden dat we een onvolledig beeld scheppen. Volgens onze benadering van deeuropeanisering en het Europees sociaal beleid zijn de actoren geen passieve EUbeleidsnemers;zij creëren/wijzigen/beperken of versterken mee de restricties. Ookop EU-niveau kunnen veranderingen plaatsvinden. De herziening van het Stabiliteitsengroeipact houdt immers, althans in zekere zin, rekening met de pensioenprivatisering(overgang van eerste naar tweede pijler). Tegen de verwachtingen in kan deEuropese invloed deze overgang wel degelijk hebben afgebogen (met andere woorden,het stabiliteitspact zou radicale hervormingen kunnen hebben verhinderd),waarop sommige actoren hebben gepoogd om de Europese regels te veranderen. Indat opzicht is het verhaal dat we uit de statistieken kunnen afleiden, onvolledig enmoet het worden aangevuld met gevalsanalyses. Bijvoorbeeld, hoewel de cijfers erniet op wijzen dat het stabiliteitspact invloed heeft uitgeoefend op de totale pensioenuitgaven,kunnen we niet besluiten dat dat niet het geval was (de variabele tijdis hier van groot belang) (Pierson, 2004). Maar de EMU heeft ook een loonbeleid ensociale hervormingen op nationaal niveau (sociale pacten) teweeggebracht, alsookeen reactie op EU-niveau, door de creatie van de EWS (Pochet, 2005 en 2006). Derhalvehad de EMU een onrechtstreekse invloed op de hervormingen van de socialebescherming door middel van de packagedeal rond loononderhandelingen. De EMUwerkte mee aan de ontwikkeling van een redenering tegen het overheidstekort ofvan een manier om de sociale bescherming te financieren.Aangaande de EWS gebaseerd op de bewijzen in de nationale hoofdstukken van hetboek van Zeitlin en Pochet (2005) en op andere nationale bronnen (zie de websitevan de universiteit van Wisconsin-Madison voor de referenties), lijkt deze invloedtot nog toe onregelmatig en zeer algemeen, wat betekent dat hij vatbaar is voor herinterpretatieop nationaal niveau door de beleidsactoren, de beleidsondernemers ende normentrepreneurs. Hetzelfde geldt echter ook voor de sociale richtlijnen (Falkneret al., 2005). Nochtans blijkt uit de aanbevelingen duidelijk dat de meesteBismarckiaanse verzorgingsstaten (en voor een stuk ook het VK) niet passen in dealgemene EWS-logica.De bedoeling van de EWS was, enerzijds, om te proberen de liberale economischeboodschap op EU-niveau in evenwicht te brengen en, anderzijds, om de moderniseringvan de arbeidsmarkt op nationaal niveau in de hand te werken. Het heeft geenzin om te hopen (of te vrezen) dat elke richtlijn strikt ten uitvoer zal worden gelegdop nationaal niveau. Falkner en haar ambtgenoten (2005) tonen aan dat richtlijnenmet vrij heldere bepalingen en bindende gevolgen met behoorlijk wat vertraging envaak onvolledig ten uitvoer werden gelegd. De EWS heeft bijgedragen tot het veranderenvan het nationale referentiekader. Deze verandering was slechts gedeeltelijkextern, aangezien de lidstaten (en ministers van sociale zaken) ermee belast waren527