Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 3e TRIMESTER 2011van de sociale bijdragen. Tegelijkertijd werden plannen gelanceerd voor een herstructureringvan de industrie en ook deze plannen werden gedeeltelijk door socialebijdragen gefinancierd. Ten tweede werden – naar aanleiding van de intensifiëringvan de Europese verplichtingen in het begin van de jaren negentig – pogingenondernomen om, met veel moeite en protest, de uitgaven te beperken op het vlakvan de werkloosheid, de ouderdomsverzekering en de ziekteverzekering. Ten derdewilde de regering ingaan tegen het feit dat de Franse sociale verzekeringen steedsminder op de nieuwe economische en sociale context waren afgestemd; daaromvoerde ze institutionele hervormingen op lange termijn door, met nieuwe, niet-Bismarckiaansevoordelen, nieuwe financieringsbronnen en nieuwe bestuursmodaliteiten.De cumulatieve effecten van de eerste drie hervormingsgolven leiddentot de vierde golf, die in 2001 van start ging en wordt gekenmerkt door de activeringvan het werkgelegenheids- en werkloosheidsbeleid, de ontwikkeling van de kapitaliseringin de pensioenen en een herstructurering van de Franse gezondheidszorg.3.1. REDDINGSPLANNEN VOOR HET SYSTEEMIn de jaren zeventig waren de eerste gevolgen van de economische crisis voor desociale bescherming van tweeërlei aard. Enerzijds betekende deze crisis dat er voorhet systeem minder middelen waren (door de zwakke economische groei, de loonstopen het stijgend aantal werklozen werden minder sociale bijdragen betaald).Anderzijds leidde ze tot hogere uitgaven: steeds meer werklozen moesten wordenbeschermd en nieuwe uitgaven voor sociale zekerheid werden gebruikt om dewerknemers van de arbeidsmarkt te houden. Ondertussen had het systeem hethoogtepunt van zijn wordingsproces bereikt, wat eveneens meer sociale uitgavenmet zich meebracht (4).Het probleem dat er haast automatisch uit voortvloeide, waren de omvangrijkebegrotingstekorten bij de sociale zekerheid [in Frankrijk gekend onder de naam “letrou de la Sécu” (het gat van de sociale zekerheid)]. Nadat de rekeningen jarenlangin evenwicht waren geweest, was het tekort van de voornaamste socialezekerheidsregelingeen steeds weerkerend probleem geworden (tussen 2 en 4% van haar middelenvan het midden van de jaren 1970 tot het einde van de jaren 1980, tussen0,9% en 1,8% van 1988 tot 1992 en min of meer 5% van 1993 tot 1998 (5). Dezetekorten worden dan niet langer beschouwd als tijdelijke tekorten die door een herstelbeleiduiteindelijk wel opgelost zullen raken. Bij het begin van de jaren 1980hebben twee Franse regeringen pijnlijk ervaren wat een breuk in de keynesiaansevergelijking betekent. Na het mislukken van Jacques Chirac in 1974-1976 en vanPierre Mauroy in 1981-1982, was het keynesiaanse gebruik van de sociale uit-378(4) Het algemene recht op kinderbijslag, gezondheidszorg en pensioen wordt gegarandeerd door dewetten van 1974 en 1978; de pensioenen zijn gestegen sinds 1971 en steeds meer pensioenen diemoeten worden uitbetaald, zijn volledige pensioenen; voor niet-verzekerde personen wordennieuwe uitkeringen gecreëerd: voor wezen (1970), personen met een handicap (1973) en eenoudergezinnen(1976).(5) SESI, Rekeningen van de sociale zekerheid, verschillende jaren.