Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 3e TRIMESTER 2011deren, ook al verschilt de vervangingsratio van stelsel tot stelsel. Voor minder danzes weken ziekte leed men geen inkomensverlies. Na de periode waarin dewerkgever het loon verder uitbetaalde, bedroeg de ziekte-uitke-ring in 1980 doorgaans90% van het netto-inkomen. Dat jaar bedroeg de nagestreefde (netto) vervangingsratiovoor een “standaardgepensioneerde” – met een verzekeringsloopbaan van45 jaar en een gemiddeld loon gedurende de hele periode – 70,3%. Tot in 1984bedroegen werkloosheidsuitkeringen, die gedurende maximum 12 maanden werdenuitbetaald, 68% van het vroegere netto-inkomen (het niveau voor niet in de tijdbeperkt uitbetaalde en door belastingen gefinancierde bijstandsuitkeringen in gevalvan werkloosheid bedroeg 58%). De vier socialeverzeke-ringstakken verstrekten ookof uitsluitend prestaties in natura – rehabilitatie (pensioenstelsel), opleiding (werkloosheidsverzekering),medische verzorging (goed voor 95% van de ziekenfondsuitgaven)en blijvende zorg (100%). Bijdragen worden geïnd volgens de inkomenscapaciteit,terwijl prestaties in nature worden toegekend in geval van geverifieerde(medische) behoeften of mate van geschiktheid om weer aan het werk te gaan(rehabilitatie en actief arbeidsmarktbeleid). De interpersoonlijke herverdeling binnende risicopool van verzekerden is met andere woorden uitgesprokener dan ophet vlak van de uitkeringen.Wat de administratieve en organisatorische structuren betreft tot slot, zijn alleverzekeringsstelsels parapublieke entiteiten met een afzonderlijke begroting. Vanafhet prille begin was corporatistisch zelfbeheer een hoofdkenmerk en een correlaatvan financiering door bijdragen. De samenstelling van de respectieve bestuurslichamenverschilt echter. In het Federaal Arbeidsagentschap (FAA – werkloosheidsverzekering)zijn niet alleen de sociale partners maar ook vertegenwoordigersvan de overheid (bv. van de Länder) actief. Het pensioenstelsel wordt alleen door dewerkgevers en de verzekerden (grotendeels vakbondsleden) bestuurd. Dit geldt ookvoor de meeste ziekenfondsen en de blijvendezorgverzekering, die er organisatorischgezien mee verbonden zijn (2).Op het einde van de 19e eeuw vormde participatie in zelfbestuur wellicht eenorganisatorische ondersteuning voor de vakbonden en verzekert ze beide socialepartners nog steeds van een wettig recht om publiekelijk alsook bij wetgevingsprocedureshun stem te laten horen. Toch heeft zelfbestuur als dusdanig ondertussenveel van zijn toepasselijkheid verloren (een uitzondering is het gezondheidszorgstelsel).Door de nog gedetailleerdere wetgeving verloor de autonome besluitvormingdoor respectieve (corporatistische) organen terrein en werd zelfbestuur insterke mate een symbolisch kenmerk (zie Ebbinghaus, in dit nummer). Meer nog, desocialeverzekeringsinstellingen moesten voor de dagelijkse aangelegenhedennoodgedwongen een eerder leidinggevende managementstructuur aannemen.342(2) De Ersatzkassen, ziekenfondsen die tot in de jaren negentig alleen toegankelijk waren voorbedienden en sommige handarbeiders, waren altijd al de uitzondering. Hier zijn de werkgevers nietvertegenwoordigd.