Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 3e TRIMESTER 2011De sociale partners, die hun zo geliefde autoriteit inzake aanvullende pensioenenabsoluut wilden handhaven, formuleerden binnen het Arbeidsfonds hun eigenvoorstellen om kosten te drukken en de aanvullende pensioenen te moderniseren.Ze verzetten zich uitdrukkelijk tegen een gedwongen verandering van deberekeningsbasis voor de uitkeringen om niet langer het eindloon dan wel hetgemiddelde loon als basis te nemen. Ze waren het er echter wel mee eens om dedekking van de aanvullende pensioenen te verhogen en de uitkeringsregels temoderniseren om zo te komen tot meer flexibiliteit en individuele keuze, terwijl depensioenuitgaven en hun aandeel in de totale arbeidskosten onder controle wordengehouden. Deze overeenkomst leidde eind 1997 daarentegen tot een “convenant”tussen de sociale partners en de regering dat, net als eerdere akkoorden, werd afgeslotenin een “schaduw van de Staat.” Het “convenant” was een compromis waarinde regering beloofde om de fiscale aftrekbaarheid voor de pensioenbijdragen niet teverlagen, terwijl de sociale partners ermee instemden om de pensioenstelsels temoderniseren en de berekening van de uitkeringen op basis van het eindloon te wijzigen.2.5. TERUG NAAR POLITIEKE IDEOLOGIE EN BEZUINIGINGEN INZAKE WELZIJNSZORGDe regering zonder confessionele partijen en het nieuwe sociale liberalisme in hetNederlandse beleid waren bijzonder efficiënt wat economische groei en stijging vande werkgelegenheid betreft, maar de magie ervan vervaagde al snel in 2002, een verkiezingsjaar.Aangezien de werkloosheid in de buurt kwam van de 3%, waren devakbonden door de enge arbeidsmarktomstandigheden genoodzaakt om zich bijgematigde loonovereenkomsten neer te leggen. Ook al begonnen andere landen hetNederlandse voorbeeld op het vlak van loonkostmatiging te volgen, stegen deNederlandse arbeidskosten per producteenheid sinds 1997 sneller dan het EUgemiddelde(1). Op het meest kritieke moment was het concurrentievermogen vanNederland ten opzichte van Duitsland – de voornaamste handelspartner van hetland – met meer dan zestien procent gedaald. In het spoor van de economische baissevan 2001 werkten deze ontwikkelingen de eerste stijging van de werkloosheidsinds 1994 in de hand en het aantal werklozen steeg tegen het einde van 2002 met7000 personen per maand. Deze ongewenste economische gevolgen begonnen alsnel sporen na te laten in de Nederlandse politieke arena. Na de neerwaartse spiraalvan de beurs en de terroristische aanvallen in de Verenigde Staten op 11 september2001 speelde de non-conformistische, rechts-populistische, islamofobe politicusPim Fortuyn de verborgen angsten en frustraties ten overstaan van de regering uit.Toen Fortuyn negen dagen voor de verkiezingen door een radicale milieuactivistwerd vermoord, kregen de verkiezingen van 15 mei een uitermate emotioneel karakteren behaalde de Lijst Pim Fortuyn (LPF) een verpletterende overwinning, zodat departij 26 parlementszetels veroverde en daarmee in het parlement de op één na grootstepartij werd. De christendemocratische CDA kwam met 43 zetels weer aan de468(1) OESO, OECD Economic Surveys 2002: Netherlands, Parijs, OESO, 2002.