Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

DE HERVORMING VAN DE BELGISCHE VERZORGINGSSTAAT: EEN KRONIEKDe Waalse socialistische partij (de PS) had enkele jaren voorheen reeds een alternatiefbedacht om de sociale zekerheid te financieren, namelijk de “veralgemeendesocialeverzekeringsbijdrage”, gebaseerd op het model van de “Contribution socialegénéralisée” (CSG), die in 1991 in Frankrijk werd ingevoerd. De vakbonden schaardenzich achter deze idee. De CSG was een eenvormige sociale bijdrage voor iedereenen voor alle ondernemingen en ze kon bepaalde fiscale en parafiscale bijdragenvervangen. Verder werd een kapitaalbelasting ingevoerd om de financiering van desociale zekerheid nog verder uit te breiden. Die idee werd echter nooit door decoalitiepartners van de PS goedgekeurd. In 1997 daarentegen gaf de Minister vanEconomie het Federaal Planbureau de opdracht een studie te maken van de gevolgenvan de invoering van de CSG, bijvoorbeeld in de vorm van een algemene 2,18%belasting voor huishoudens en ondernemingen.Volgens het sleutelplan van Dehaene moesten ook de uitgaven voor de socialezekerheid met een eerder preventieve aanpak worden beperkt. Vooral dan in degezondheidszorgsector moesten alle betrokken spelers hun verantwoordelijkheidopnemen en de financiële houdbaarheid van de ziektekostenverzekering verbeteren.Voor het pensioenstelsel suggereerde Dehaene om het “pay-as-you-go”-systeemaan te vullen door een soort van kapitalisatie. De tweede- en derdepijlerpensioenenmoesten worden gepromoot. Wat de werkloosheid betreft, moest de klemtoon liggenop werkwilligheid en activering. Werkzoekenden zouden verplicht worden omeen opleiding te volgen en werden aangemoedigd om taken van algemeen nut teverrichten. De vroegere Eerste minister verwierp echter de suggestie om de uitkeringenaan een tijdslimiet te binden.De Regering-Dehaene II verwezenlijkte haar ambities wellicht niet omdat ze werdgeteisterd door enkele politieke crises (Dutroux, dioxine, …) die al haar aandachtopeisten. Er werden nochtans wel degelijk discussies gevoerd over de moderniseringvan de sociale zekerheid, en er werden ook een aantal hervormingsmaatregelengerealiseerd. Zo werden er maatregelen genomen om de sociale en financiële haalbaarheidvan het pensioenstelsel te verbeteren en kwam er een faillissementsverzekeringvoor zelfstandigen.De belangrijkste structurele vernieuwingen werden tijdens deze periode doorgevoerdop het vlak van het beheer van de sociale zekerheid. Zo werd een “Beheerscomitévan de sociale zekerheid” opgericht. Dit comité bestond uit vertegenwoordigersvan de sociale partners, van de regering en van het Nationaal IntermutualistischCollege. Het werd bijgestaan door een adviescomité, bestaande uit hogere ambtenaren(of hun vertegenwoordigers) van de ministeries en van de gezamenlijk beheerdesocialezekerheidsorganen. Het comité stond in voor het “algemene financiëlebeheer” van de sociale zekerheid. Verder zou het comité ook het beheer van desociale zekerheid opwaarderen, op basis van gelijke vertegenwoordiging en eenbetere samenwerking tussen de gezamenlijk beheerde socialezekerheidsinstellingen.De voornaamste taak van het comité bestond er echter in, de regering op de425