Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 3e TRIMESTER 2011al., 2007; Oschmiansky et al., 2007). De wetten sproten voort uit de voorstellen vande hervormingscommissie en werden genoemd naar de voorzitter hiervan: PeterHartz (Kommission, 2002). Voor de belangrijkste bepalingen moest met de Bundesrat(concreet: met de christendemocraten) een compromis worden gevonden.De wetten-Hartz omvatten vier delen. De eerste drie betreffen wijzigingen in debestuursstructuur van het Federale Arbeidsagentschap (FAA), alsook maatregelenter verbetering van de aan klanten verstrekte diensten, nieuwe hulpmiddelen voorhet arbeidsmarktbeleid en een striktere activering van werklozen. Bovendienwerd het recht op verzekeringsuitkeringen voor heel wat werklozen van 55 enouder beknot (met een maximum van 18 maanden in plaats van 32). Het meestomstreden was de wet-Hartz IV, die de uitkeringen voor heel wat langdurig werklozenverlaagde. De wet schafte het werklozensteunstelsel af dat door belastingengefinancierd (federale begroting) en aan de bestaansmiddelen getoetst werd, maartegelijkertijd ook inkomensafhankelijk was. Deze uitkering had ervoor moeten zorgendat het inkomen (voor altijd) op een lager financieringsniveau bleef dan de uitkeringenvan de werkloosheidsverzekering. In feite was ze vanaf 1999 gebonden aande voorwaarde dat vooraf bijdragen werden betaald, omdat alleen die (langdurig)werklozen die voordien werkloosheidsuitkeringen hadden getrokken, het recht haddenom werklozensteun te eisen.De Hartz IV-hervorming voegde het werkloosheidsstelsel en de sociale bijstandsamen tot één enkele instelling (en gaven de verzekeringsuitkering de nieuwe naamALG I). Komen in aanmerking voor het nieuwe type van Arbeitslosengeld II (ALGII), dat in januari 2005 in voege trad: mensen op inzetbare leeftijd die “in staat zijnom te werken” (gedefinieerd als “in staat om minstens drie uur per dag te werken”)en verplicht om werk te zoeken. ALG II is middelengetoetst en forfaitair. Vanaf juli2008 bedraagt de maandelijkse uitkering 351 EUR voor een alleenstaande. Daarbovenopzijn ook de eigenlijke kosten voor “gepaste” huisvesting (huur plus verwarmingskosten)gedekt. Wanneer een langdurig werkloze een voldoende hoogALG I heeft ontvangen, wordt het verschil met het lagere ALG II gespreid over eenperiode van twee jaar weggewerkt. Met andere woorden, alleen werklozen zonderrecht op ALG I of met een ontoereikend ALG I zijn vanaf het begin afhankelijk vande forfaitaire uitkering. ALG II is meer dan een basisstelsel voor sociale zekerheidvoor geregistreerde werklozen: het werd eerder ontworpen voor alle behoeftigenop actieve leeftijd. Net zoals bij de sociale bijstand voordien, kan ALG II worden uitbetaaldals het inkomen uit een baan te laag is om in de behoeften van hethuishouden te voorzien.354De Hartz-hervormingen hebben niet alleen het recht op en de structuur van de uitkeringengewijzigd. Ook de financiering van de werkloosheid onderging een verschuivingten koste van de federale begroting en ten gunste van de bijdragebetalersvan het werkloosheidsverzekeringsstelsel en de gemeenten. Deze laatsten haddenhier baat bij, want de federale regering dekt volledig de uitgaven voor de ALG IIuitkeringenen de socialeverzekeringsbijdragen uit naam van de ontvangers, en de