Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 3e TRIMESTER 2011een ziekteverzekering ontwikkeld, met het voorbehoud dat ze zich alleen kondenverzekeren tegen de zogenaamde “grote risico’s” die met grote en noodzakelijkemedische ingrepen gepaard gingen.Belangrijk is dat tijdens het debat in de jaren zestig over de invoering van een socialezekerheidsstelselvoor zelfstandigen, ook verschillende andere categorieën van debevolking aan bod kwamen die eveneens door de mazen van het socialezekerheidsnetvielen en bijgevolg vaak afhankelijk waren van de discretionaire sociale bijstandverstrekt door de lokale Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn. Deze vaststellingleidde tot het ontwerp van een vangnet van universele, maar middelengetoetsteminima die door belastinginkomsten zouden worden gefinancierd. Deinrichting van een dergelijke “vorm van maatschappelijke steunverlening als sluitstukvan de sociale zekerheid in geval van behoeftigheid en wanneer er geen ofonvoldoende recht bestaat op andere socialezekerheidsprestaties” werd overigens alin 1951 bepleit in het verslag van de “Rijkscommissarissen voor de maatschappelijkezekerheid”, Henri Fuss en Walter Leën (Vleminckx, 2009).Reeds in 1969 werd voor ouderen met ontoereikende middelen een GewaarborgdInkomen voor Bejaarden ingevoerd. Deze sociale uitkering waarborgde eenbestaansminimum voor mensen die geen (of een heel laag) pensioen en heel weinigandere middelen hadden. In 1971 werd een Gewaarborgd Inkomen voor Gehandicaptengecreëerd, dat op dezelfde principes steunde. In de loop van datzelfde jaarwerden gewaarborgde gezinsuitkeringen ingevoerd voor behoeftige gezinnen metkinderen. In 1974 tot slot werd een Algemeen Bestaansminimum gecreëerd dat bestonduit een algemeen, middelengetoetst vangnet voor alle Belgische burgers en laterook voor alle legaal verblijvend inwoners. Dat betekent dat sinds 1974 al wie wettelijkin België verblijft, wettelijk recht heeft op een gewaarborgd minimuminkomen alsuit een inkomensonderzoek blijkt dat men inderdaad over onvoldoende middelenbeschikt. Bijgevolg is de lokale en discretionaire sociale bijstand residueel geworden.Daarenboven lag in de sociale zekerheid zelf de klemtoon vrij sterk op minimumbescherming.In de socialeverzekeringsstelsels werden minimumuitkeringsniveausingevoerd voor de verzekerden die de vereiste minimumbijdragen hadden betaald.Zo ontstond het minimumrustpensioen, de minimumwerkloosheidsuitkering en deminimuminvaliditeitsuitkering. Verder werden tal van perioden van inactiviteit“geassimileerd”, gelijkgeschakeld met periodes waarin arbeiders of bedienden verplichtesociale bijdragen betaalden. Tegelijkertijd werd met de invoering van eenuitkeringsplafond de inkomensvervangende functie van de sociale zekerheidbeperkt. De verzekeringskenmerken van het Belgische socialezekerheidsstelselwerden aldus geleidelijk aan uitgehold.408