Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

More documents

Recommendations

Info

DE INVLOED VAN DE EUROPESE INTEGRATIEOP DE NATIONALE HERVORMINGEN VANHET SOCIAAL BELEID IN DEBISMARCKIAANSE LANDENDOORPHILIPPE POCHETEuropean Trade Union Institute - Université Catholique de LouvainINLEIDING (1)Het hoeft geen betoog dat het sociaal beleid van de EU, in vergelijking met de nationalebeleidsinitiatieven, eerder zwak is en dat er geen vooruitzichten zijn op eenherverdelingsbeleid op EU-niveau, noch op de creatie van een Europese verzorgingsstaatdie de vergelijking met de nationale verzorgingsstaten doorstaat. In recenteanalyses ligt vooral de klemtoon op zachte wetgeving en de mogelijke invloeddaarvan, doorgaans in vergelijking met harde wetgeving. Interessant is de invloeddie het EU-regelgevingskader van EU-beleidsvormen als geheel (en niet alleen ofhoofdzakelijk het sociaal beleid van de EU) uitoefent op nationale Bismarckiaanseverzorgingsstaten en hervormingen.Met dit artikel gaan we een tweevoudige uitdaging aan.Ten eerste zetten we kort en systematisch de mogelijke impact uiteen van het EUniveauop de nationale hervormingen van de verzorgingsstaat. De meeste van derecente verslagen over de huidige nationale hervormingen schrijven de EuropeseUnie een beperkte of zelfs helemaal geen rol toe. Toch hebben de auteurs die hetstandpunt van een substantiële EU- (of internationale) impact verdedigen, zelden indetail de mechanismen uitgelegd waarmee die impact zich zou kunnen laten gelden(Moreno en Palier, 2005). Een vooraanstaand auteur schreef onlangs: “Het is moeilijkom de gevolgen van deze onrechtstreekse druk voor de nationale verzorgingsstatenin te schatten. Een groot deel van mogelijke probleemgebieden ligt in detoekomst, een ander deel, zoals sociale dumping, is moeilijk te meten” (Leibfried,2005, p. 272).(1) Met dank aan de nuttige commentaar van Jonathan Zeitlin, Bruno Palier, Bart Vanhercke en AndyMartin bij een vorige versie.509
BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 3e TRIMESTER <strong>2011</strong>Ten tweede willen we – en dat is misschien zelfs nog moeilijker, maar het is wel essentieelvoor ons project – een oordeel vellen over de bijzondere invloeden van de EU-integratiein de Bismarckiaanse verzorgingsstaten. Hiertoe behoren ook, wat andere auteursde mediterrane verzorgingsstaten noemen (Ferrera, 1996), want er wordt van uitgegaandat ze bepaalde institutionele kenmerken (Palier, 2006) en zwakheden (Scharpf enSchmidt, 2000) gemeenschappelijk hebben. Ze mogen dan al algemene vergelijkingspuntenhebben, als specifieke beleidsvormen met elkaar worden vergeleken, kunnenze (zeer) uiteenlopend zijn. Dat is de kernidee van dit artikel.Het artikel is in twee delen onderverdeeld.Het eerste deel is een algemene analyse van de verschillende kanalen via dewelke deEU invloed kan hebben op de nationale verzorgingsstaten.We analyseren hoe een asymmetrische integratie gevolgen kan hebben voor hetnationaal sociaal beleid. Het interessante boek van Leibfried en Pierson (1995)behoort tot de referentiewerken als het gaat over het systematiseren van dezebenadering. We onderscheiden vier invloedskanalen (positieve harde wetgeving,uitspraken van het EHvJ, economische en monetaire integratie en zachte wetgeving)en omschrijven nader hoe deze, ons inziens, de nationale verzorgingsstatenzouden kunnen beïnvloeden. We gaan ervan uit dat ze elkaar aanvullen en samenmoeten worden geanalyseerd, eerder dan dat we de klemtoon leggen op één enkelinstrument (Kilpatrick, 2006; Pochet, 2007). In zekere zin is de invloed de som vanverschillende instrumenten en er zijn verschillende actoren en beleidsvormen bijbetrokken. Ook de timing is van belang, want die beïnvloedt de verschillende veranderingsreeksen,die in de andere bijdragen aan bod komen. Vervolgens kaarten wekort de lopende debatten over de europeanisering aan en gaan we na hoe de EUinvloed kan uitoefenen op het binnenlandse front. Dit deel van de literatuurbesteedt meer aandacht aan de procedure en de strategie van de nationale actoren.Hoewel de “fit/misfit”-benadering als een nuttige eerste stap kan wordenbeschouwd, moeten wij nog een stap verder gaan. Falkner et al. (2005) toonden opovertuigende wijze aan dat een kleine ‘‘misfit’’ tussen het sociaal beleid van de EUen de nationale reglementering tot een ingrijpende verandering kan leiden; metandere woorden: het beleid is (en blijft) belangrijk.In het tweede deel tekenen we de contouren van enkele reeksen waarbij het EUbeleideen impact had op het binnenlandse beleid (zie Palier, inleiding in dit speciaalnummer), dat misschien wel vatbaarder was voor Europese invloed, in het verlengdevan de “fit/misfit”-benade-ring. Al deze reeksen analyseren zou onbegonnenwerk zijn. Daarom hebben we er twee uitgekozen waarbij de EU als interveniërendevariabele een belangrijke rol speelde: de Monetaire Unie en de criteria van Maastrichtenerzijds en de EWS en, meer algemeen, de sociale OMC-procedures anderzijds.We brengen de geschiedenis van het Europees sociaal beleid hier niet opnieuw tersprake (zie Pochet, 2005, Hemerijck, 2008). De OMC en zachte wetgeving kaderenin een bredere dynamiek die nog meer instrumenten omvat (zie bijvoorbeeld Kil-510
Page 1:
33e trimester201153e jaargang33e tr
Page 4:
INHOUDPROGRESSIEVE DUALISERING VAN
Page 7 and 8:
BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE Z
Page 9 and 10:
Page 12 and 13:
PROGRESSIEVE DUALISERING VAN DE BIS
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
DE HERVORMINGEN VAN DEVERZORGINGSST
Page 30 and 31:
DE HERVORMINGEN VAN DE VERZORGINGSS
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150: BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE Z
Page 202 and 203: DE INVLOED VAN DE EUROPESE INTEGRAT
Page 230: DE INVLOED VAN DE EUROPESE INTEGRAT
Page 233: REDACTIERAADVOORZITTERJos BERGHMAN,
show all

Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?