kulleteyn1

dize:
"Emâli" adlı kitaptan, "ve mâin filu aslahu" diye başhyan iki
Yol gösterici, Kutsal ve Yüce olan Tann'ya,
İnsanlara en uygun olanı yapmak gerekli (farz) değildir.
"Sünnet ehlfnin görüşüne göre böyle. Tanrı, insanların yararına
en elverişli olanı dilerse yapar, dilerse yapmaz. Yapmakta ve
yapmamakta özgürdür. Başka türlüsü Tanrı için eksikliktir. "Mutezile"
görüşüne göreyse, insanların yararına en elverişli olanı yapmak
zorundadır Tann. Bağdat Mutezile'sine göre, bu zorunluk hem dünya,
hem Ahiret işlerinde sözkonusudur. Basra Mutezile'sine göreyse,
zorunluğun Sözkonusu olduğu alan, yalnızca din ve Ahiret işleridir.
Dünya işlerinde, dilediğini yapmakta Tanrı özgürdür. En elverişli olanı
yapmıyabilir.
İslâm Tannbiliminin derin könolanndandır bu.
Dizeleri ezberledi, anlamlan üzerinde durdu, düşündü; öbür dizelere
geçti. Epeyce ezberleyip inceledikten sonra, "Emâiî"yi kapayıp koydu
onu bir yana. Başını kaldırdı. Bakındı biraz. Üzerinde çuvallar yüklü
bir kağnı, gıcırdayarak gidiyordu. Değirmene doğru. Zavallı öküzler,
her "öküz" gibi zorlana zorlana çekiyorlardı arabayı. Yanında da bi it,
dili dışarda soluya soluya ve arada bir de iğnelerini batıran sinekleri
yakalamak için başını çevirip sağını solunu ısıra ısıra gidiyordu.
Kağm tepeyi aşana dek izledi. Bakışlarını yere çevirdi sonra. Karıncalar
çalışmalarını sürdürüyordu, tşte bir de gübre böceği^ "Mayıs ustanı".
Top yaptığı boku, yuvarlıya yuvarlıya götürüyordu. Top, yüksekçe bir
yere çıkarılıyor, sonra yuvarlanıyordu aşağıya. Ve tıstan, yeniden işe
koyuluyordu. Bir daha, bir daha. tam gübre böceğine göre bir iş.
Ayrıca sinek sürüsü. Türlü, irili ufaklı böcekler. Ayağa kalktı.
"Tann çok boş şey yaratmış" diye düşündü.
Sonra "tevbe estafirullah" dedi kendikendine. Koltuğunun altındaki
kitaplardan öbürünü açtı..
"Kev'ab": Memesi daha yeni tomurcuklanmış kız. Çoğulu
"kevâib". Ellerinde içki dolu bardaklarla kendilerini cennettekilere
sunacaklar. Ayakta bir süre durarak düşündü. "Yeni tomurcuklanmış
memeler" nasıl olur ki Biraz yürüdü, yine durup düşündü.
"Tomurcuklanmış meme". Anasının memesini bilirdi yalnızca. Birden
71