Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć
Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć
Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tab. 4.4 Procesy zachodzące po dostaniu się oleju do wody<br />
Rodzaj procesu Opis procesu<br />
rozprzestrzenianie<br />
na powierzchni<br />
parowanie<br />
olej rozprzestrzenia się, tworząc cienką powierzchniową<br />
warstwę, która pokrywa duże obszary wody<br />
lżejsze frakcje oleju ulegają szybkiemu odparowaniu,<br />
w sumie może odparować do 60 % masy oleju (w przypadku<br />
benzyn znacznie więcej)<br />
rozpuszczanie część oleju ulega rozpuszczeniu w wodzie morskiej<br />
adwekcja<br />
emulsyfikacja<br />
sedymentacja<br />
biodegradacja<br />
rozlana plama oleju ulega przemieszczaniu wraz z przemieszczającą<br />
się wodą (prądy morskie), jednocześnie oddziałowuje<br />
na nią wiatr, powodujący dryf wiatrowy plamy<br />
w kierunku działania wiatru<br />
w wodzie podlegającej silnemu mieszaniu olej tworzy<br />
emulsję, emulsję stanowią małe krople wody zawieszone<br />
w oleju lub krople oleju zawieszone w wodzie<br />
do kropli oleju zawieszonego w wodzie mogą przylepić<br />
się zawarte w wodzie zawiesiny, utworzony zlepek opada<br />
na dno<br />
składają się na nią reakcje fotochemicznej i mikrobiologicznej<br />
degradacji oleju w wodzie<br />
przygotowanie ochrony brzegu w odpowiednim miejscu i czasie. Bardzo istotna jest także<br />
znajomość wrażliwości różnych miejsc brzegu na rozlew olejowy, zależnej od rodzaju<br />
brzegu, porastającej dno roślinności, zamieszkujących tę strefę organizmów zwierzęcych<br />
i występujących na <strong>tym</strong> obszarze ptaków.<br />
Rozprzestrzenianie się oleju jest pierwszym procesem, z jakim mamy do czynienia,<br />
gdy olej znajduje się w wodzie. Przy małych ilościach ropy lub produktów ropopochodnych<br />
bardzo szybko tworzy się cienki film (bardzo cienka warstwa) na powierzchni<br />
wody, którego jedynym śladem istnienia jest wygaszanie drobnego falowania wiatrowego<br />
i zmiana kolorów powierzchni wody. Fizyka całego procesu jest opisana przez teorię Faya,<br />
w której rozprzestrzenianie się oleju jest efektem działania i wzajemnego równoważenia<br />
się sił ciężkości, napięcia powierzchniowego i lepkości. Zgodnie z tą teorią rozprzestrzenianie<br />
się oleju na powierzchni wody zachodzi w trzech etapach. W etapie pierwszym,<br />
który ma miejsce tuż po dostaniu się oleju do wody, znacząca jest tylko siła ciężkości.<br />
W etapie drugim istotne jest równoważenie się sił ciężkości i lepkości. W etapie trzecim<br />
podstawową rolę odgrywają siły napięcia powierzchniowego, które równoważone są przez<br />
siły lepkości. Olej nie rozlewa się w nieskończoność. Obserwacje terenowe wykazały, że<br />
istnieje maksymalna powierzchnia rozlewu, którą może osiągnąć olej o zadanej masie.<br />
Sto ton ropy może utworzyć plamę o maksymalnej o powierzchni 3 km 2 , tysiąc ton plamę<br />
o powierzchni 18 km 2 , a dziesięć tysięcy ton spowoduje powstanie plamy o powierzchni<br />
ponad 100 km 2 .<br />
Drugim bardzo istotnym procesem zachodzącym po rozlaniu się ropy lub substancji<br />
ropopochodnych na powierzchni morza jest parowanie. Proces parowania powoduje bardzo<br />
istotne zmniejszenie masy rozlanego oleju. Jest on szczególnie intensywny w ciągu<br />
pierwszych dwóch dni po rozlewie, kiedy to odparowuje średnio około 20 % masy ole-<br />
105
Change language