Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć

Recommendations

Info

Bałtyku pozostały do dziś nieliczne reliktowe gatunki małży, skorupiaków i ryb. Współczesne rozmieszczenie takich reliktów polodowcowych jak podwój Saduria entomon czy lasonóg Mysis relicta obejmuje również wody słodkie – polodowcowe jeziora w Szwecji i Finlandii. Dawniej morskie polodowcowe gatunki reliktowe można było spotkać również w naszych jeziorach przybrzeżnych, ale zanieczyszczenia doprowadziły do wymarcia tych wrażliwych i mało licznych gatunków na terenie Polski. Poza reliktowymi populacjami w Bałtyku, podwoje, lasonogi i obunogi występują dziś w słonawych rejonach mórz Arktyki, głównie Morza Białego, Barentsa i Karskiego. Drugą skrajnością w rozwoju Bałtyku była faza Jeziora Ancylusowego. Bałtyk stał się wówczas wielkim jeziorem o śladowej ilości soli w wodzie. W tym okresie dominowała słodkowodna fauna małży i ślimaków. Do dziś pozostały w Bałtyku takie gatunki jak Ancylus fluviatilis, Lymnaea peregra i inne. Przez analogię z podobnymi zbiornikami (wielkie jeziora kanadyjskie) można przypuszczać, że Bałtyk był oligotroficznym (mało produktywnym) zbiornikiem ze znacznym udziałem zielenic w produkcji pierwotnej. Występowały wówczas rozległe płycizny porośnięte szuwarami, na których później odkładał się torf. W porównaniu z fazą Yoldia, podstawowe znaczenie w przepływie energii miał przepływ pelagiczny (od fitoplanktonu do ryb pelagicznych). Współcześnie obserwuje się wzrost liczby gatunków morskich w faunie Bałtyku. Mogłoby to świadczyć o tym, że Bałtyk ewoluuje od słonawowodnego morza oligotroficznego do coraz bardziej słonego morza o charakterze eutroficznym. Ponieważ żadne dane hydrologiczne nie potwierdzają takiego stwierdzenia (zasolenie nie zwiększa się), należy przyjąć, że proces oceanizacji naszej fauny jest po prostu efektem czasu. W miarę upływu lat coraz więcej eurytopowych (konformistycznych) gatunków przedostaje się z Morza Północnego do Bałtyku. Niektóre z nich pozostają tu tylko na okres swego życia nie rozmnażając się, inne na kilka lub więcej pokoleń znajdują dogodne warunki. Proces ten trwa od dawna. Szereg gatunków typowych dla dzisiejszej fauny to przybysze, którzy znaleźli się w naturalny sposób bądź zostali nieświadomie przetransportowani przez ludzi w czasie ostatniego tysiąca lat. Np. piaskołaz Mya arenaria został przywieziony do Europy z wybrzeży Ameryki Północnej. Kraby (Rhithropanopeus harrisii, Eriocheir sinensis oraz Carcinus maenas) przywleczone zostały z wodami balastowymi z Ameryki i Azji podobnie jak wieloszczet Marenzelleria neglecta. W podobny sposób znalazł się tutaj ślimak Potamopyrgus jenkinsi, który przybył w XIX w. z Nowej Zelandii. Trzeba też pamiętać o gatunkach słonawowodnych i słodkowodnych importowanych współczesnie do Bałtyku z rejonu Morza Czarnego i Kaspijskiego (babka bycza Neogobius melanostomus, racicznica Dreissena polymorpha, okazjonalnie pojawiające się skorupiaki obunogie i szczeponogie). Charakterystyczną cechą fauny dennej Bałtyku jest mały udział zwierząt przechodzących w rozwoju stadium larwy planktonowej (pelagicznej) – w Morzu Północnym jest ich około 33 %, a w Bałtyku tylko 10 %. Prawdopodobnie zjawisko to wiąże się z mniejszą i mniej przewidywalną produkcją pierwotną Bałtyku w porównaniu z Morzem Północnym oraz z jego niskim zasoleniem. Stadium larwalne zwierzęcia bentosowego żyjące w planktonie pozwala lepiej wykorzystać zasoby środowiska, zmniejsza konkurencję pomiędzy pokoleniem rodzicielskim a potomstwem oraz sprzyja rozprzestrzenianiu się gatunku. Larwy planktonowe są jednak wrażliwe na zmiany środowiska i brak pokarmu, a ich przeżycie często wymaga specjalnych, kosztownych energetycznie przystosowań. 22
Rys. 1.9 Relikty arktycznego okresu historii Bałtyku (nie zachowano proporcji wielkości, na podstawie różnych źródeł) 23
Page 3 and 4: Spis treści 1 Położenie i histor
Page 5 and 6: Spis rysunków 1.1 Geograficzne cec
Page 7 and 8: 4.2 Ładunki azotu i fosforu dostar
Page 9 and 10: Tab. 1.1 Charakterystyka geograficz
Page 11 and 12: Okresy kiedy lądolód posuwał si
Page 13 and 14: wód odbywał się najprawdopodobni
Page 15 and 16: w morzu. Historia nazwy obecnej faz
Page 17 and 18: Bałtyku Właściwego. Słona woda,
Page 19 and 20: Rys. 1.5 Historia wlewów w latach
Page 21 and 22: Rys. 1.7 Podstawowe parametry falow
Page 23: Funkcjonowanie ekosystemu Bałtyku
Page 27 and 28: Rys. 1.11 Różne pochodzenie zooge
Page 29 and 30: Zoogeografia fauny bałtyckiej wska
Page 31 and 32: Rys. 2.1 Rozkład zasolenia w wodac
Page 33 and 34: Przewaga wypływu wody z Bałtyku,
Page 35 and 36: Bioróżnorodność może być rozp
Page 37 and 38: Rys. 2.5 Przykłady submergencji -
Page 39 and 40: - Wiek eksosystemu jest również c
Page 41 and 42: Rys. 3.1 Podstawowy podział ekolog
Page 43 and 44: Hydrologiczne zjawisko, jakim jest
Page 45 and 46: Rys. 3.4 Związki troficzne w toni
Page 47 and 48: nektonu bałtyckiego stanowią ryby
Page 49 and 50: Rys. 3.6 Rośliny i zwierzęta osł
Page 51 and 52: ją się wyraźnym zielonym zabarwi
Page 53 and 54: Rys. 3.8 Fitoplankton bałtycki (wg
Page 55 and 56: Rys. 3.10 Średnia zawartość chlo
Page 57 and 58: longimanus) i wrotki (Keratella spp
Page 59 and 60: Rys. 3.12 Zooplankton bałtycki (wg
Page 61 and 62: 3.4 Fitobentos Morskie rośliny osi
Page 63 and 64: Rys. 3.15 Fitobentos bałtycki (wg
Page 65 and 66: a w ciągu roku bardziej stabilną
Page 67 and 68: Rys. 3.17 Makrozoobentos bałtycki
Page 69 and 70: puje także w wodach płytkich. Inn
Page 71 and 72: Rys. 3.20 Meiobentos bałtycki (wg
Page 73 and 74: kilkakrotnie w ciągu życia. Węgo
Page 75 and 76:
Rys. 3.22 Ryby bałtyckie (wg Gąso
Page 77 and 78:
Rys. 3.24 Połowy najważniejszych
Page 79 and 80:
Rys. 3.25 Ssaki bałtyckie (wg Żmu
Page 81 and 82:
3.8 Ptaki Wzdłuż wybrzeży Morza
Page 83 and 84:
Rys. 3.28 Ptaki bałtyckie (wg Soko
Page 85 and 86:
Ocenia się, że w rejonie Morza Ba
Page 87 and 88:
Większość obszarów bałtyckich
Page 89 and 90:
Rys. 4.2 Ładunki azotu i fosforu d
Page 91 and 92:
- stosowania nawozów sztucznych, -
Page 93 and 94:
Zmiany w środowisku spowodowane eu
Page 95 and 96:
nie dla zdrowia ludzi. Powodują ch
Page 97 and 98:
„bioakumulacji”) nie jest oboj
Page 99 and 100:
4.2.4 Wielopierścieniowe węglowod
Page 101 and 102:
Toksyczne działanie może być zmo
Page 103 and 104:
Substancje toksyczne mogą być ads
Page 105 and 106:
waniu mięśni u ptaków migrujący
Page 107 and 108:
Tab. 4.4 Procesy zachodzące po dos
Page 109 and 110:
Ostatni z wymienionych procesów je
Page 111 and 112:
w drewnianych skrzyniach, utrzymywa
Page 113 and 114:
( 60 Co), cynk ( 65 Zn), srebro ( 1
Page 115:
Potrzebne wyposażenie: - biureta 2
show all

Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?