Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć

Podobnie jak na skalistych stokach, także na piaszczystym dnie organizmy żywe zasiedlają
mniej lub bardziej wyraźnie zachodzące na siebie strefy. Jednakże zdecydowanie
łagodniejsze nachylenie wybrzeży piaszczystych powoduje, że strefowość zasiedlenia dna
jest tam znacznie słabiej zaznaczona, niż na stromo wchodzących w morze skałach.
Strefa przybrzeżna stwarza korzystne warunki do rozwoju szeregu gatunków ryb.
Szczególnie płytkie, osłonięte i wysłodzone zatoki są sprzyjającym miejscem rozrodu,
kryjówek i żerowania stosunkowo licznych w Bałtyku gatunków słodkowodnych. W strefie
przybrzeżnej bytuje również młodzież ryb typowo morskich, takich jak dorsz i płastugi.
Tam także znajdują się tarliska śledzia.
3.1.3 Strefa głębokiego, miękkiego dna
Obszaru głębokiego, miękkiego dna nie można uznać za samodzielnie funkcjonującą
jednostkę strukturalną, ponieważ nie ma tam roślin, podstawowej grupy autotrofów.
Większość miękkiego, głębokiego dna rozciąga się między izobatami 50–150 m. W Bałtyku
poniżej głębokości 80 m stale bądź okresowo występują rejony deficytu tlenowego
praktycznie pozbawione makrofauny. Główne, zamieszkałe obszary bałtyckiego dna
klasyfikowane są jako zespół Macoma od żyjącego tam, dominującego małża Macoma
balthica. Tam też ważną rolę odgrywa meiobentos, wypełniając w znacznym stopniu
miejsce makrozoobentosu.
Fauna głębokiego dna jest pod względem pokarmowym uzależniona od pelagialu
i strefy przybrzeżnej. Martwa materia organiczna z ekosystemu przybrzeżnego i ekosystemu
toni wodnej otwartego morza opada i gromadzi się na dnie. Część jej stanowi
pokarm dla zamieszkałych tam organizmów i ulega dalszej dekompozycji. Jednakże podczas
tlenowego rozkładu nadmiaru materii organicznej dochodzi do wyczerpania tlenu
i uruchomienia beztlenowych procesów rozkładu materii organicznej, co przyczynia się
do powstawania obszarów pozbawionych życia.
3.2 Fitoplankton
Fitoplankton stanowią jednokomórkowe, samożywne organizmy o rozmiarach od kilku
tysięcznych milimetra do około 2 mm. Te mikroskopijne organizmy mają bardzo krótki
czas życia jednego pokolenia – od kilku godzin do kilku dni. W zależności od gatunku
występują jako pojedyncze komórki, bądź tworzą wielokomórkowe kuliste, nitkowate
lub łańcuszkowate kolonie.
Fitoplankton Morza Bałtyckiego stanowią głównie okrzemki (Diatomophyceae) i bruzdnice
(Dinophyceae). W ostatnich latach coraz większą liczebność i biomasę osiągają
sinice (Cyanobacteria). Planktonowe kryptofity (Cryptophyceae) oraz zielenice (Chlorophyceae)
są mniej znaczącymi grupami tak pod względem liczebności, jak i biomasy.
Zabarwione na żółto lub brązowo okrzemki występują jako pojedyncze komórki
lub są połączone, tworząc różnorodne kolonie. Komórki tych glonów otacza ornamentowana,
nasycona krzemionką ściana, która składa się jak pudełeczko z dwóch części:
wieczka i denka. Żółtobrązowe albo brunatne, jajowate, kuliste lub wrzecionowate bruzdnice
występują prawie zawsze jako pojedyncze komórki. Posiadają one dwie bruzdy,
okrężną i brzuszną, w których znajdują się wici. Komórki często okryte są błoną celulozową,
tworzącą charakterystyczny pancerzyk. Zielenice, na tle innych glonów, odznacza-
48