Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć

kilkakrotnie w ciągu życia. Węgorz jest rybą katadromiczną, tzn. że na tarło wędruje
do morza, a całe dorosłe życie spędza w zbiornikach słodkowodnych. Przezroczyste,
szkliste larwy węgorza (montée), biernie unoszone z Morza Sargassowego przez Prąd
Zatokowy, po około 3 latach jako młode węgorzyki docierają do brzegów Europy Zachodniej,
skąd część z nich przedostaje się do Bałtyku, a stamtąd do rzek, strumieni
i jezior, gdzie spędzają większość życia. Powrotna wędrówka do Morza Sargassowego
dorosłych już ryb na tarło jest kresem ich życia. Do ryb wędrownych, choć już bardzo
rzadko spotykanych, należą słodkowodne certa (Vimba vimba) i ciosa (Pelecus cultratus).
Na żerowiska wpływają do wysłodzonych partii morza, chociaż mogą zapuszczać
się i dalej, ale na tarło wracają do rzek.
Głównym czynnikiem decydującym o składzie gatunkowym ichtiofauny strefy przybrzeżnej
jest zasolenie wody, której temperatura także może odgrywać znaczną rolę. Ryby
słodkowodne są raczej stacjonarne, a ponadto preferują cieplejszą wodę, co umożliwia
im przebywanie w wodach przybrzeżnych przez cały rok. Jednakże gatunki słodkowodne,
takie jak sieja czy stynka wymagające wody zimniejszej, unikają latem wód przybrzeżnych,
wracają zaś ku brzegom, w okresach chłodniejszych, na tarło i zimowanie.
Generalnie ryby morskie wędrują. Są to wędrówki żerowiskowe i tarłowe. Niewiele
jest w Bałtyku gatunków ryb osiadłych, takich jak np. węgorzyca, iglicznia, wężynka
czy głowaczowate. Szprot nie ma specjalnych wymagań co do warunków tarła. Jego
pelagiczna ikra po prostu unosi się w toni wodnej. Śledź już jednak do złożenia ikry potrzebuje
płytkich wód o dnie piaszczystym lub kamienistym, gdyż jego ciężka ikra spada
i przykleja się do podłoża. Dorsz, mimo że jest rybą przydenną, posiada ikrę pelagiczną,
która do swego rozwoju wymaga wody dobrze natlenionej i zasolonej powyżej 11 PSU.
Na okres tarła ściąga więc do głębi, a potem wraca do bogatszych w pokarm obszarów
przybrzeżnych. Podobnie zachowują się w Bałtyku płastugi. Na tarło także dążą do głębi,
by tam złożyć pelagiczną ikrę. Wylęgające się larwy płastug, podobnie jak i larwy
dorsza, unoszone są ku górze, skąd rozprzestrzeniają się do strefy przybrzeżnej.
Ryby, w tym również bałtyckie, zasadniczo nie opiekują się potomstwem. Jednakże
u kilku gatunków możemy zaobserwować różne formy opieki nad młodym pokoleniem.
Wszystkie ciernikowate budują gniazda i następnie je pilnują. Samice ostropłetwca składają
ikrę w postaci sklejonej grudki, owijają się dookoła niej i tak pozostają aż do wylęgu
larw. Samiec wężynki nosi ikrę przyklejoną wzdłuż brzucha, a samiec igliczni pomiędzy
dwoma fałdami skórnymi tworzącymi swego rodzaju torbę lęgową. Węgorzyca rodzi około
kilkadziesięciu małych 5–6 mm ryb, które wylęgają się z jaj umieszczonych w jej jamie
brzusznej.
Skład gatunkowy ichtiofauny bałtyckiej jest stosunkowo stabilny. W ostatnich jednak
latach, najprawdopodobniej z wodami balastowymi statków, przybyła z Morza Kaspijskiego
i Morza Czarnego babka bycza (Neogobius melanostomus). Znalazła tu ona warunki
sprzyjające jej rozwojowi i prawdopodobnie stanie się trwałym elementem fauny.
71