Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć

nektonu bałtyckiego stanowią ryby, mające niczym nie skrępowaną swobodę poruszania
się w toni wodnej. Ssaki morskie: morświn i foki są obecnie niewielką grupą tak
pod względem liczebności, jak i biomasy.
3.1.2 Strefa przybrzeżna
Strefa przybrzeżna, nie tylko bałtycka, jest najbardziej różnorodnym obszarem morza.
Posiada nie tylko większą liczbę gatunków flory i fauny w stosunku do sąsiadującej z nią
strefy otwartego morza, ale charakteryzuje się też wysoką produktywnością. O urozmaiceniu
zespołów roślinnych i zwierzęcych w obrębie tej strefy decydują warunki lokalne
takie jak: urozmaicenie linii brzegowej, głębokość akwenu, sąsiedztwo dopływów rzecznych,
rodzaj dna itp.
Dno twarde – skaliste bądź kamieniste oraz dno miękkie – piaszczyste czy piaszczystomuliste
stanowią w ekosystemie przybrzeżnym dwa podstawowe podłoża do bytowania
roślin i zwierząt bentosowych. Oczywiście istnieje między nimi szereg form przejściowych
bez wyraźnych granic. Podłoże twarde sprzyja rozwojowi przytwierdzonych do niego
makroglonów oraz osiadłej fauny. Ten typ podłoża występuje głównie w północnej
i wschodniej części Bałtyku. Mimo że w Bałtyku ułożenie pionowe roślin nie jest wyraźne,
to w rejonach o stosunkowo dobrej przezroczystości wody można zaobserwować
strefy roślinności mniej lub bardziej zachodzące na siebie. Najwyżej, bo tuż pod powierzchnią
wody, występują różne gatunki zielenic, niżej zamieszkują brunatnice z najważniejszym
dla Bałtyku morszczynem, następnie pojawiają się krasnorosty. Zwierzęta
twardego dna to zarówno ruchliwe, jak i osiadłe skorupiaki, preferujące twarde podłoże
gatunki małży a także ślimaki. Przestrzeń pomiędzy skałami i kamieniami wypełniona
jest piaskiem, który zamieszkują wieloszczety, skąposzczety i meiobentos (drobne, rzędu
kilkuset mikrometrów zwierzęta). Różnorodność i obfitość pokarmu sprzyja obecności
małych ryb. Swego rodzaju „twarde podłoże” stanowi również morszczyn. Rosną na nim
drobne glony (epifity) i mieszkają drobne zwierzęta. Strefa morszczynu to najobfitsze
pod względem zróżnicowania gatunkowego siedlisko w Bałtyku. Poniżej, gdzie mała ilość
światła znacznie ogranicza rozwój glonów osiadłych, główną rolę odgrywa omułek. Pas
występowania tego filtrującego małża rozpoczyna się zwykle na głębokości około kilku
metrów i sięga tak daleko, dokąd istnieje wystarczająco twarde podłoże, pozwalające
mu na przyczepienie się (głębokość około 30–35 m).
Dno piaszczyste występuje głównie w południowej części Bałtyku. Charakteryzuje
się ono dużą niestabilnością, ponieważ powierzchniowa warstwa osadu podlega ciągłemu
przenoszeniu z miejsca na miejsce. Nie sprzyja to rozwojowi roślinności osiadłej i powoduje
także, iż wśród makrozoobentosu przeważają zwierzęta zagrzebujące się w osadzie
(infauna) i bardzo drobne zwierzęta należące do meiobentosu. Otwarte piaszczyste
wybrzeża są prawie pozbawione makroskopowej roślinności. Na tym piaszczystym dnie
jedynymi producentami są jednokomórkowe osiadłe glony tworzące mikrofitobentos. Natomiast
w osłoniętych zalewach i zatokach pojawiają się rośliny kwiatowe. Korzystne
warunki do rozwoju znajduje tam szereg gatunków makrofauny.
45