Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć

puje także w wodach płytkich. Inne szeroko spotykane Isopoda to Jaera spp., Idotea spp.,
Sphaeroma spp., Asellus aquaticus. Najpopularniejsze Amphipoda to Monoporeia affinis,
Pontoporeia femorata i liczne gatunki Gammaridae. Generalnie wszystkie gatunki
skorupiaków występujące w Bałtyku mają niewielkie rozmiary. Największe z nich, Decapoda,
nie są ani często, ani licznie spotykane. Krewetka bałtycka (Palemon adspersus)
osiągająca długość 5–7 cm preferuje przebywanie wśród morszczynu. Na płytkich piaszczystych
obszarach powszechnie spotyka się nieco mniejsza garnelę Crangon crangon).
Największy z Decapoda krab wełnistoręki (Eriocheir sinensis) osiąga stosunkowo dużą
liczebność w zachodniej, słonej części Bałtyku, a krabik amerykański (Rhithropanopeus
harrisii) oraz krab brzegowy (Carcinus maenas) pojawiają się również w przyujściowych
wodach południowego wybrzeża Bałtyku.
Wśród około 20 gatunków bałtyckich wieloszczetów są zarówno swobodnie poruszające
się (Antinoella sarsi, Hediste diversicolor, Arenicola marina, Marenzelleria neglecta),
jak i osiadłe (Fabricia sabella, Manayunkia aestuarina). Zakres wielkości wieloszczetów
ma dużą rozpiętość: od około 2 mm Fabricia sabella do ponad 10 cm Hediste
diversicolor czy Arenicola marina. Najpospolitszym wieloszczetem bałtyckim, żyjącym
głównie w płytkich wodach i piaszczystym dnie, jest drobny (ok. 6 mm), osiadły Pygospio
elegans. Głębsze wody zasiedla Terebellides ströemi, który jest w stanie wytrzymać
krótkotrwały brak tlenu, a najbardziej odporny Scoloplos armiger jest spotykany jeszcze
przy tak niskiej zawartości tlenu w wodzie, której nie mogą znieść żadne inne gatunki
makrozoobentosu. Tylko 3 gatunki, spośród wieloszczetów występujących w Bałtyku,
bytują w wysłodzonych wodach Zatoki Botnickiej.
Powszechnymi mieszkańcami miękkiego dna strefy przybrzeżnej Bałtyku są drobne
(do około 2 cm) skąposzczety. Niektóre gatunki mogą bytować głębiej, tolerując gorsze
warunki tlenowe (Clitellio arenarius) lub mocno wzbogacone w detrytus, zanieczyszczone
miejsca (Tubifex costatus).
W zależności od możliwości przystosowania się organizmów do określonych warunków
fizycznych i zasobów pokarmowych siedliska, tworzą one swoiste zespoły o dość
specyficznym ilościowym i jakościowym składzie gatunkowym. Gatunkiem, który najczęściej
wchodzi w skład różnych zespołów makrozoobentosu jest Macoma balthica (np.:
Macoma balthica – Saduria entomon, Scoloplos armiger – Macoma balthica, Macoma
balthica – Mya arenaria, Mytilus edulis – Gammarus salinus, ze znacznym udziałem
Macoma balthica).
Wielkości biomasy i liczebności makrozoobentosu na obszarze Bałtyku są bardzo
zróżnicowane. Obok pustyń pozbawionych makrofauny występują miejsca o bardzo wysokiej
liczebności (powyżej 20 tys. osobników na m 2 ) i biomasie (powyżej 350 g suchej
masy na m 2 ). Różnorodność siedlisk powoduje także, że liczebność i biomasa różni się
znacznie (kilka bądź kilkanaście razy) nawet w obrębie tego samego akwenu. Generalną
prawidłowością jest jednak obniżanie się biomasy z zachodu na wschód i z południa
na północ Morza Bałtyckiego (ponad 100-krotny spadek biomasy). Spowodowane jest
to przede wszystkim zmniejszeniem liczebności, a ostatecznie brakiem małży w rejonach
o bardzo niskim zasoleniu wody (np. w Zatoce Botnickiej 2–3 PSU).
Ważnym elementem zoobentosu jest meiobentos. Te bardzo małe organizmy są szeroko
rozprzestrzenione we wszystkich rodzajach dna, gdzie bytują tak w przestrzeni
między ziarnami, jak i na powierzchni osadu. Liczebność ich sięgać może 1–10 mln osobników
na m 2 . Biomasa meiobentosu zmienia się w takim samym układzie geograficznym
67