Rys. 3.26 Rejony występowania fok bałtyckich (wg Kautsky 1991) 78
3.8 Ptaki Wzdłuż wybrzeży Morza <strong>Bałtyckie</strong>go zamieszkuje ponad 30 gatunków ptaków wodnych. Charakterystycznymi mieszkańcami tych obszarów są: – alki: alka krzywonosa (Alca torda), nurnik białoskrzydły (Cepphus grylle), nurzyk podbielały (Uria aalge); – kaczki: edredon (Somateria mollissima), czernica (Aythya fuligula), ogorzałka (A. marila), lodówka (Clangula hyemalis), markaczka (Melanitta nigra), uhla (M. fusca), bernikla białolica (Branta leucopsis); – tracze: szlachar (Mergus serrator), bielaczek (M. albellus); – rybitwy: popielata (Sterna paradisaea), zwyczajna (S. hirundo), wielkodzioba (S. caspia), czubata (S. sandvicensis); – mewy: srebrzysta (Larus argentatus), żółtonoga (L. fuscus), siodłata (L. marinus), pospolita (L. canus), śmieszka (L. ridibundus); – siewkowce: krwawodziób (Tringa totanus), brodziec piskliwy (Actitis hypoleucos), biegus zmienny (Calidris alpina); – nury: rdzawoszyi (Gavia stellata), czarnoszyi (G. arctica); – perkozy: rogaty (Podiceps auritus); – pełnopłetwe: kormoran czarny (Phalacrocorax carbo). Za najbardziej morskie wśród bałtyckich ptaków uważane są alki gnieżdżące się na małych wyspach i stromych skałach Bałtyku. Szereg gatunków morskich kaczek gnieździ się na wybrzeżach morskich i w rejonach ujść rzecznych (edredon, markaczka, uhla), czy też na wybrzeżach nadbałtyckich jezior i innych zbiorników wód słodkich (czernica, ogorzałka, lodówka). Mewy gnieżdżą się bądź na wybrzeżu, bądź jak mewa śmieszka w dużych koloniach w głębi lądu. Większość nadbałtyckich ptaków to wędrowcy (kaczki, rybitwy). Gnieżdżą się zwykle na północy Europy (uhla, markaczka) lub nawet dalej, na obszarach arktycznych (lodówka, bielaczek), na zimę kierując się w cieplejsze rejony Bałtyku. Zakres wędrówek ptaków częściowo osiadłych (alki, mewy) jest znacznie mniejszy. Skaliste, niedostępne wybrzeża i przybrzeżne akweny to miejsca, gdzie bytują pojedyncze pary (nurnik białoskrzydły), ale i kilkutysięczne kolonie (alka krzywonosa, rybitwa popielata). Ptakami pojawiającymi się na plaży, głównie podczas przelotów są, przede wszystkim biegus zmienny, krwawodziób i brodziec piskliwy oraz wiele innych gatunków również należących do siewkowców. Największymi ptakami gnieżdżącymi się nad Bałtykiem są kormoran czarny (Phalacrocorax carbo), bielik (Haliaeetus albicilla) i łabędź niemy (Cyngus olor). Po okresie drastycznego spadku liczebności bielika i kormorana, wywołanego tak skutkami zanieczyszczenia środowiska, jak i świadomym tępieniem, ścisła ochrona spowodowała, że liczba tych ptaków wyraźnie wzrosła. Nowym gatunkiem, gniazdującym nad Bałtykiem, który w ostatnich latach znalazł tu korzystne warunki rozwoju jest gęś – bernikla białolica. Pokarm bałtyckich ptaków morskich zależny jest od ich umiejętności nurkowania. Ptaki doskonale nurkujące (kaczki i alki) posiadają szeroki wachlarz pokarmowy. W zależności od gatunku odżywiają się mięczakami, skorupiakami, wieloszczetami, także rybami i roślinami. Ptaki nienurkujące (mewy i rybitwy) odżywiają się głównie rybami, chociaż owady, skorupiaki, jaja innych ptaków urozmaicają ich dietę, a mewy nie gardzą także odpadkami. 79