Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć
Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć
Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Rozdział 1<br />
Jacek Urbański, Jan Marcin Węsławski<br />
Położenie i historia<br />
Położenie geograficzne i historia formowania się Bałtyku<br />
wywarły decydujący wpływ na obecny klimat, hydrologię i skład fauny.<br />
Uważne spojrzenie na mapę Morza <strong>Bałtyckie</strong>go pozwala uzmysłowić sobie szereg charakterystycznych<br />
cech tego obszaru. <strong>Morze</strong> <strong>Bałtyckie</strong> może być wpisane w prostokąt<br />
o bokach 1,1 tys. i 1,4 tys. kilometrów. Jest ono wyraźnie rozciągnięte w kierunku południkowym,<br />
czyli z południa na północ. Zwraca także uwagę wąskie połączenie z <strong>Morze</strong>m<br />
Północnym przez trzy cieśniny: Sund, Wielki Bełt i Mały Bełt. Bałtyk jest morzem z wieloma<br />
wyspami, z czego często nie zdajemy sobie sprawy, gdyż polska część Bałtyku jest<br />
ich pozbawiona. W wąskim połączeniu z <strong>Morze</strong>m Północnym leżą wyspy: Fionia, Zelandia<br />
i Lolland. W centralnej części morza znajdują się Bornholm, Olandia i Gotlandia.<br />
U wejścia do Zatoki Ryskiej znajduje się Hiuma i Sarema, a <strong>Morze</strong> Botnickie i Zatoka<br />
Botnicka są oddzielone od reszty Bałtyku archipelagiem Wysp Alandzkich. Bałtyk<br />
podzielony jest na szereg akwenów. Największą jego część zajmuje Bałtyk Właściwy,<br />
który na północy rozdziela się tworząc Zatokę Fińską i <strong>Morze</strong> Botnickie, zwężające się<br />
w Zatokę Botnicką. Na zachodzie Bałtyk Właściwy graniczy z obszarem zwanym Sundem<br />
i <strong>Morze</strong>m Bełtów. Jest to płytki obszar z urozmaiconą linią brzegową pomiędzy<br />
wybrzeżem Niemiec i wyspami duńskimi, stanowiącymi wyraźną barierę między wodami<br />
Morza <strong>Bałtyckie</strong>go i Północnego. Po drugiej stronie wysp znajduje się szeroka cieśnina<br />
Kattegat, którą także zalicza się do <strong>Morze</strong> <strong>Bałtyckie</strong>go. Średnia głębokość Morza<br />
<strong>Bałtyckie</strong>go wynosi 52 m. Oznacza to, że Bałtyk jest morzem płytkim, żadna jego część<br />
nie ma średniej głębokości większej od 70 m. Zwraca uwagę bardzo mała głębokość<br />
Sundu i Morza Bełtów z maksymalną głębokością 38 m. Stanowią one wyraźny próg<br />
utrudniający wymianę wody pomiędzy <strong>Morze</strong>m Północnym i Kattegatem a resztą Morza<br />
<strong>Bałtyckie</strong>go. Pomimo małej średniej głębokości maksymalne głębokości większości<br />
akwenów sięgają kilkuset metrów.