05.05.2013 Views

Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć

Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć

Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Rozdział 1<br />

Jacek Urbański, Jan Marcin Węsławski<br />

Położenie i historia<br />

Położenie geograficzne i historia formowania się Bałtyku<br />

wywarły decydujący wpływ na obecny klimat, hydrologię i skład fauny.<br />

Uważne spojrzenie na mapę Morza <strong>Bałtyckie</strong>go pozwala uzmysłowić sobie szereg charakterystycznych<br />

cech tego obszaru. <strong>Morze</strong> <strong>Bałtyckie</strong> może być wpisane w prostokąt<br />

o bokach 1,1 tys. i 1,4 tys. kilometrów. Jest ono wyraźnie rozciągnięte w kierunku południkowym,<br />

czyli z południa na północ. Zwraca także uwagę wąskie połączenie z <strong>Morze</strong>m<br />

Północnym przez trzy cieśniny: Sund, Wielki Bełt i Mały Bełt. Bałtyk jest morzem z wieloma<br />

wyspami, z czego często nie zdajemy sobie sprawy, gdyż polska część Bałtyku jest<br />

ich pozbawiona. W wąskim połączeniu z <strong>Morze</strong>m Północnym leżą wyspy: Fionia, Zelandia<br />

i Lolland. W centralnej części morza znajdują się Bornholm, Olandia i Gotlandia.<br />

U wejścia do Zatoki Ryskiej znajduje się Hiuma i Sarema, a <strong>Morze</strong> Botnickie i Zatoka<br />

Botnicka są oddzielone od reszty Bałtyku archipelagiem Wysp Alandzkich. Bałtyk<br />

podzielony jest na szereg akwenów. Największą jego część zajmuje Bałtyk Właściwy,<br />

który na północy rozdziela się tworząc Zatokę Fińską i <strong>Morze</strong> Botnickie, zwężające się<br />

w Zatokę Botnicką. Na zachodzie Bałtyk Właściwy graniczy z obszarem zwanym Sundem<br />

i <strong>Morze</strong>m Bełtów. Jest to płytki obszar z urozmaiconą linią brzegową pomiędzy<br />

wybrzeżem Niemiec i wyspami duńskimi, stanowiącymi wyraźną barierę między wodami<br />

Morza <strong>Bałtyckie</strong>go i Północnego. Po drugiej stronie wysp znajduje się szeroka cieśnina<br />

Kattegat, którą także zalicza się do <strong>Morze</strong> <strong>Bałtyckie</strong>go. Średnia głębokość Morza<br />

<strong>Bałtyckie</strong>go wynosi 52 m. Oznacza to, że Bałtyk jest morzem płytkim, żadna jego część<br />

nie ma średniej głębokości większej od 70 m. Zwraca uwagę bardzo mała głębokość<br />

Sundu i Morza Bełtów z maksymalną głębokością 38 m. Stanowią one wyraźny próg<br />

utrudniający wymianę wody pomiędzy <strong>Morze</strong>m Północnym i Kattegatem a resztą Morza<br />

<strong>Bałtyckie</strong>go. Pomimo małej średniej głębokości maksymalne głębokości większości<br />

akwenów sięgają kilkuset metrów.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!