Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć

3.8 Ptaki
Wzdłuż wybrzeży Morza Bałtyckiego zamieszkuje ponad 30 gatunków ptaków wodnych.
Charakterystycznymi mieszkańcami tych obszarów są:
– alki: alka krzywonosa (Alca torda), nurnik białoskrzydły (Cepphus grylle), nurzyk
podbielały (Uria aalge);
– kaczki: edredon (Somateria mollissima), czernica (Aythya fuligula), ogorzałka (A. marila),
lodówka (Clangula hyemalis), markaczka (Melanitta nigra), uhla (M. fusca), bernikla
białolica (Branta leucopsis);
– tracze: szlachar (Mergus serrator), bielaczek (M. albellus);
– rybitwy: popielata (Sterna paradisaea), zwyczajna (S. hirundo), wielkodzioba (S. caspia),
czubata (S. sandvicensis);
– mewy: srebrzysta (Larus argentatus), żółtonoga (L. fuscus), siodłata (L. marinus),
pospolita (L. canus), śmieszka (L. ridibundus);
– siewkowce: krwawodziób (Tringa totanus), brodziec piskliwy (Actitis hypoleucos), biegus
zmienny (Calidris alpina);
– nury: rdzawoszyi (Gavia stellata), czarnoszyi (G. arctica);
– perkozy: rogaty (Podiceps auritus);
– pełnopłetwe: kormoran czarny (Phalacrocorax carbo).
Za najbardziej morskie wśród bałtyckich ptaków uważane są alki gnieżdżące się
na małych wyspach i stromych skałach Bałtyku. Szereg gatunków morskich kaczek gnieździ
się na wybrzeżach morskich i w rejonach ujść rzecznych (edredon, markaczka, uhla),
czy też na wybrzeżach nadbałtyckich jezior i innych zbiorników wód słodkich (czernica,
ogorzałka, lodówka). Mewy gnieżdżą się bądź na wybrzeżu, bądź jak mewa śmieszka
w dużych koloniach w głębi lądu. Większość nadbałtyckich ptaków to wędrowcy (kaczki,
rybitwy). Gnieżdżą się zwykle na północy Europy (uhla, markaczka) lub nawet dalej,
na obszarach arktycznych (lodówka, bielaczek), na zimę kierując się w cieplejsze rejony
Bałtyku.
Zakres wędrówek ptaków częściowo osiadłych (alki, mewy) jest znacznie mniejszy.
Skaliste, niedostępne wybrzeża i przybrzeżne akweny to miejsca, gdzie bytują pojedyncze
pary (nurnik białoskrzydły), ale i kilkutysięczne kolonie (alka krzywonosa, rybitwa
popielata). Ptakami pojawiającymi się na plaży, głównie podczas przelotów są, przede
wszystkim biegus zmienny, krwawodziób i brodziec piskliwy oraz wiele innych gatunków
również należących do siewkowców. Największymi ptakami gnieżdżącymi się nad Bałtykiem
są kormoran czarny (Phalacrocorax carbo), bielik (Haliaeetus albicilla) i łabędź
niemy (Cyngus olor). Po okresie drastycznego spadku liczebności bielika i kormorana,
wywołanego tak skutkami zanieczyszczenia środowiska, jak i świadomym tępieniem, ścisła
ochrona spowodowała, że liczba tych ptaków wyraźnie wzrosła. Nowym gatunkiem,
gniazdującym nad Bałtykiem, który w ostatnich latach znalazł tu korzystne warunki
rozwoju jest gęś – bernikla białolica.
Pokarm bałtyckich ptaków morskich zależny jest od ich umiejętności nurkowania.
Ptaki doskonale nurkujące (kaczki i alki) posiadają szeroki wachlarz pokarmowy. W zależności
od gatunku odżywiają się mięczakami, skorupiakami, wieloszczetami, także rybami
i roślinami. Ptaki nienurkujące (mewy i rybitwy) odżywiają się głównie rybami,
chociaż owady, skorupiaki, jaja innych ptaków urozmaicają ich dietę, a mewy nie gardzą
także odpadkami.
79