Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć

Rys. 3.4 Związki troficzne w toni wodnej – łańcuch spasania i pętla mikrobiologiczna
(wg Furmana i in. 1995, zmienione)
Heterotroficzni konsumenci (wielokomórkowe zwierzęta) odżywiający się tak żywą,
jak i martwą materią organiczną powstałą na kolejnych poziomach troficzych, budują
z niej swoje ciało, ale też usuwają ją z organizmu jako niestrawione resztki pokarmu
i produkty przemiany materii. Drobne, mikroskopijne organizmy, głównie bakterie, dokonują
rozkładu martwej materii organicznej (szczątki roślin i zwierząt oraz fekalia)
do postaci prostych związków nieorganicznych. Odzyskane w ten sposób substancje biogeniczne
wchodzą, w procesie produkcji pierwotnej, w kolejny cykl obiegu materii.
Podczas sezonu wegetacyjnego wydajność produkcji pierwotnej fitoplanktonu jest
zwykle bardzo wysoka. Krótki czas życia tych mikroskopijnych roślin przy wysokiej
produktywności warstwy eufotycznej tak w rejonie otwartego morza, jak i w strefie
nerytycznej powoduje, że fitoplankton jest głównym źródłem energii dla pozostałych
elementów ekosystemu. Część fitoplanktonu spożywana jest bezpośrednio przez roślinożerny
zooplankton, ale też nie zużyta, ogromna jego ilość opada na dno. W toni wodnej
istnieją dwie drogi konsumpcji produkcji pierwotnej: łańcuch spasania i pętla mikrobiologiczna.
W łańcuchu spasania fitoplankton zjadany jest przez roślinożerny zooplankton,
który z kolei jest pokarmem dla większych drapieżnych organizmów zooplanktonowych
i ryb. Na końcu łańcucha znajdują się ssaki i ptaki. Pętla mikrobiologiczna rozpoczyna
się od rozpuszczonej w wodzie materii organicznej wydzielanej przez fitoplankton. Ma-
43