Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć
Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć
Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Rozdział 4<br />
Eugeniusz Andrulewicz, Maria Szymelfenig, Jacek Urbański<br />
Zanieczyszczenia<br />
Zanieczyszczenie to wprowadzenie do środowiska morskiego substancji lub energii szkodliwych<br />
dla żywych zasobów morza, stanowiących niebezpieczeństwo dla zdrowia człowieka,<br />
utrudniających prowadzenie działalności związanej z morzem, pogarszających<br />
jakość wody morskiej oraz pomniejszających walory rekreacyjne morza.<br />
4.1 Eutrofizacja<br />
Substancje biogeniczne są niezbędnym elementem w ekosystemie, a ich brak powoduje<br />
zahamowanie wzrostu i rozwoju roślin. Jednakże nadmierne lub niezbilansowane koncentracje<br />
któregoś z podstawowych pierwiastków lub związków biogenicznych wpływają<br />
na zachwianie równowagi ekosystemu. Zjawisko polegające na wzbogaceniu zbiornika<br />
wodnego w substancje odżywcze nazywane jest eutrofizacją. Może ona być wynikiem<br />
procesów naturalnych (np. pożar lasu i użyźnienie popiołem najbliższego akwenu) bądź<br />
skutkiem działalności człowieka (dopływ głównie związków azotu i fosforu jako rezultat<br />
aktywności gospodarczej). Obecnie termin eutrofizacja jest bardzo często używany<br />
w zawężonym znaczeniu w celu opisania przeżyźnienia wód, wywołanego jedynie działalnością<br />
człowieka.<br />
Obecność substancji odżywczych sama w sobie nie decyduje o poziomie eutrofizacji.<br />
Relacje ilościowe pomiędzy podstawowymi pierwiastkami występującymi w żywych<br />
organizmach są mniej więcej stałe. W materiale roślinnym na 16 atomów azotu przypada<br />
1 atom fosforu (N:P=16:1). Jeśli przedstawi się to w proporcji masy, to na 7 części<br />
wagowych azotu potrzeba 1 część fosforu. W morzu azot i fosfor występują w związkach<br />
organicznych stanowiących składnik martwej materii organicznej oraz w związkach nieorganicznych:<br />
azot w amoniaku, azotynach i azotanach, fosfor w fosforanach. Rośliny<br />
mogą pobierać te dwa pierwiastki głównie w postaci rozpuszczonych w wodzie jonów<br />
nieorganicznych związków azotu i fosforu. Jeżeli ich wzajemny stosunek nie jest op<strong>tym</strong>alny<br />
(N:P = 16:1), to nawet przy ogromnej nadwyżce któregoś pierwiastka, następuje<br />
ograniczenie produkcji roślinnej.
Change language