Morze Bałtyckie - o tym warto wiedzieć

formować plechy o szerokości nawet do około 10 cm, choć jest także spotykana w postaci
nitkowatej. Nazywana sałatą morską Ulva lactuca występuje głównie u zachodnich
i południowych wybrzeży Bałtyku.
Najważniejszą bałtycką brunatnicą jest morszczyn Fucus vesiculosus. Obszar zasiedlany
przez niego wyraźnie zmniejszył się w ostatnim dwudziestoleciu. W niektórych
rejonach gatunek ten w ogóle zaniknął, ustępując całkowicie bardzo szybko rozwijającym
się wiosną nitkowatym brunatnicom z rodzaju Ectocarpus i Pilayella. Żyjąca kilka
lat brunatnica, należąca do listownic – grupy największych glonów morskich – Laminaria
saccharina, występuje na skalistych rafach w Kattegacie na głębokości 16–25 m.
W Bałtyku zamieszkuje kilkanaście gatunków nitkowatych, rurkowatych, rozgałęzionych
bądź liścioksztaltnych krasnorostów. Najpowszechniej występujące to gatunki
rurecznicy (Polysiphonia spp.), rozróżki (Ceramium spp.) i kraśnicy (Rhodomela spp.).
W różnych rejonach spotyka się ponadto przedstawicieli widlika (Furcellaria spp.) i liściaka
(Phyllophora spp.). Bałtyckie krasnorosty, w bardziej zasolonych wodach, osiągają
maksymalną wielkość rzędu 30–40 cm. Rosną na nieznacznie większych głębokościach
niż pozostałe rośliny osiadłe, chociaż kilka gatunków bytuje blisko powierzchni. Najgłębiej,
bo na głębokości 19–25 m w Kattegacie zanotowano obecność Phycodrys rubens
i Dilsea carnosa, a na Ławicy Słupskiej na głębokości około 20 m spotyka się jeszcze
kilka gatunków krasnorostów (m.in. Delesseria sanguinea).
Makroglony bałtyckie nie osiągają imponujących rozmiarów. Przedstawiciele największych
z nich rzadko osiągają wielkość powyżej 50 cm. Makrofitobentos odgrywa
stosunkowo małą rolę w ogólnej produkcji pierwotnej morza. Stanowi jednak ważne środowisko
życia dla bezkręgowców (skorupiaków, małży, wieloszczetów, ślimaków). Bogactwo
pokarmu przyciąga ryby na żerowisko, a dla niektórych fitofilnych gatunków
jest miejscem rozrodu. Tego typu habitaty są jednym z najbogatszych i najbardziej
zróżnicowanych siedlisk w Morzu Bałtyckim.
Osiadłe, lecz słabo przytwierdzone, a więc łatwo odrywające się od podłoża nitkowate,
szybko rozwijające się glony( Ectocarpus siliculosus, Pilayella littoralis, Enteromorpha
spp., Cladophora glomerata), formują leżące na dnie bądź dryfujące maty, o grubości
5–20 cm i rozmiarów kilku metrów. Postępujące w tych matach szybkie procesy rozkładu
przyczyniają się znacznie do obniżenia zawartości tlenu w osadzie i w wodzie przydennej,
oddziałując w ten sposób negatywnie na zoobentos i ryby. Zjawisko to, będące skutkiem
eutrofizacji, nasila się, stanowiąc coraz większy problem dla ekosystemu.
3.5 Zoobentos
Warunki, które decydują o tym jaka fauna zasiedla dno Bałtyku, to przede wszystkim
zasolenie, temperatura, rodzaj osadu oraz dostępność pokarmu. Dno bałtyckie, w zależności
od miejsca i głębokości, może być: piaszczyste, kamieniste, żwirowate, ilaste,
mieszane, a największe głębie wypełnia muł organiczny (szlam). Podstawowym czynnikiem
ograniczającym występowanie zoobentosu na dnie wydaje się być dostępność tlenu.
W strefie płytkowodnej, woda poddana falowaniu, silniejszym prądom powierzchniowym,
dużym różnicom temperatury powodującym mieszanie konwekcyjne, jest zwykle
dobrze natleniona. W rejonach głębszych zasolenie jest większe, latem woda ma niższą,
62