voved vo teorijata na mno@estvata i matemati^kata logika
voved vo teorijata na mno@estvata i matemati^kata logika
voved vo teorijata na mno@estvata i matemati^kata logika
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Za ed<strong>na</strong> formal<strong>na</strong> teorija T velime deka e neprotivre~<strong>na</strong> ako ne sodr`i<br />
formula A takva {to i A i ¬A se teoremi <strong>vo</strong> T.<br />
2.9 o Formal<strong>na</strong>ta teorija L e neprotivre~<strong>na</strong>.<br />
Dokaz: Od 2.5 o imame deka sekoja teorema <strong>na</strong> L e tavtologija.<br />
Istotaka negacija <strong>na</strong> tavtologija ne mo`e da bide tavtologija, {to z<strong>na</strong>~i<br />
ne<strong>vo</strong>zmo`no e i A i ¬A da bidat teoremi <strong>vo</strong> L. ■<br />
Zabele{ka. Da zabele`ime deka formal<strong>na</strong>ta teorija L e<br />
neprotivre~<strong>na</strong> akko postoi formula koja{to ne e teorema <strong>na</strong> L. Ako L e<br />
neprotivre~<strong>na</strong>, toga{ jasno e deka postojat formuli koi{to ne se teoremi<br />
<strong>na</strong> L, kako {to se, <strong>na</strong> primer, negacii <strong>na</strong> tavtologii. Od druga stra<strong>na</strong>,<br />
bidej}i formulata ¬A⇒(A⇒B) e teorema <strong>na</strong> L, dokolku L ne bi bila<br />
neprotivre~<strong>na</strong> teorija, t.e. dokolku postoi formula A takva {to i A i<br />
¬A imaat dokaz <strong>vo</strong> L, toga{, od gor<strong>na</strong>ta teorema i MP bi sleduvalo deka sekoja<br />
formula B ima dokaz (t.e. deka e teorema <strong>na</strong> L).<br />
(Ovaa ekvivalentnost va`i za sekoja teorija koja{to ima pravilo za<br />
izveduvawe modus ponens i <strong>vo</strong> koja{to gor<strong>na</strong>ta formula ima dokaz.)<br />
Za ed<strong>na</strong> teorija <strong>vo</strong> koja{to postoi formula koja{to ne e teorema<br />
velime deka e apsolutno neprotivre~<strong>na</strong> teorija. Ovaa definicija e primenliva<br />
duri i <strong>na</strong> teorii koi ne sodr`at z<strong>na</strong>k za negacija.<br />
3.2.1. Ve`bi:<br />
1. Da se poka`e deka za proiz<strong>vo</strong>lni formuli A , B , C , slednite<br />
formuli se tavtologii <strong>vo</strong> L, {to z<strong>na</strong>~i deka se teoremi <strong>na</strong> L.<br />
(a) ((A ∨ B ) ∧ (A ⇒C ) ∧ (B ⇒C )) ⇒C .<br />
(b) A ⇒(B ⇒C )⇔(A ∧ B) ⇒C .<br />
2. Da se poka`e deka:<br />
(a) A ,B├−A ⇒B,<br />
(b) A ,¬B├−¬(A ⇒B),<br />
(v) ¬A ,B ├−A ⇒B,<br />
(g) ¬A ,¬B├−A ⇒B,<br />
(d) ├−A ∧¬A ⇒B,<br />
(|)├− ((A ⇒B) ⇒A ) ⇒A .<br />
3. Neka A e iskaz<strong>na</strong> formula, koja{to ne e tavtologija. Neka L + e<br />
formal<strong>na</strong> teorija dobie<strong>na</strong> od L dodavaj}i kako nova {ema aksiomi site<br />
formuli koi{to se dobivaat od A so zame<strong>na</strong> <strong>na</strong> iskaznite bukvi so iskazni<br />
formuli, pri {to isti iskazni bukvi se zameneti so isti iskazni formuli.<br />
Da se poka`e deka L + ne e neprotivre~<strong>na</strong> teorija. (Upatst<strong>vo</strong>: A ne e<br />
tavtologija. Ako ¬A e tavtologija, toga{ i A i ¬A se teoremi <strong>vo</strong> L + , pa L +<br />
122