03.03.2014 Views

voved vo teorijata na mno@estvata i matemati^kata logika

voved vo teorijata na mno@estvata i matemati^kata logika

voved vo teorijata na mno@estvata i matemati^kata logika

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Vo o<strong>vo</strong>j slu~aj o e bi<strong>na</strong>r<strong>na</strong> operacija, -1 e u<strong>na</strong>r<strong>na</strong>, a e e neutralniot<br />

element <strong>na</strong> grupata. (Da zabele`ime deka iako <strong>vo</strong> o<strong>vo</strong>j kurs poimot grupa ne e<br />

definiran, toj e obrabotuvan <strong>vo</strong> kursot po matematika za prva godi<strong>na</strong> <strong>vo</strong><br />

srednite u~ili{ta.)<br />

Postojat formuli koi{to se to~ni <strong>vo</strong> sekoja struktura <strong>vo</strong> koja{to<br />

mo`at da se interpretiraat. Vakvite formuli gi vikame logi~ki to~ni<br />

formuli.<br />

Na primer A(x)∨¬A(x) e logi~ki to~<strong>na</strong> formula.<br />

Logi~ki to~nite formuli se zakoni <strong>na</strong> "formalnoto<br />

mislewe".<br />

Za formulata A velime deka e kontradiktor<strong>na</strong> ako ¬A e logi~ki<br />

to~<strong>na</strong> formula, a za formulata B velime deka e logi~ka posledica od formulata<br />

A ako A⇒B e logi~ki to~<strong>na</strong> formula.<br />

Spored ova, ed<strong>na</strong> formula A ne e logi~ki to~<strong>na</strong> akko mo`e da<br />

se <strong>na</strong>jde interpretacija takva {to soodvet<strong>na</strong>ta iskaz<strong>na</strong> funkcija<br />

da ne bide to~<strong>na</strong>.<br />

Da <strong>na</strong>vedeme nekoi oz<strong>na</strong>ki. Ako A e formula takva {to strukturata<br />

D e model za A, toga{ pi{uvame D╞═A. Ako pak A e logi~ki to~<strong>na</strong> formula,<br />

toga{ pi{uvame ╞═A.<br />

Ve`bi 3.5.1:<br />

1. Da se poka`e deka slednite formuli ne se logi~ki to~ni:<br />

(a) (((∀x) A 1 1<br />

(x)) ⇒((∀x) A 1 2<br />

(x))) ⇒((∀x)( A 1 1<br />

(x) ⇒ A 1 2<br />

(x))).<br />

(b) ((∀x) ( A 1 1<br />

(x) ∨ A 1 2<br />

(x)) ⇒(((∀x) ( A 1 1<br />

(x)) ∨ ((∀x) A 1 2<br />

(x))).<br />

2. Da se <strong>na</strong>jdat s<strong>vo</strong>jstvata ili relaciite opredeleni so slednive<br />

formuli i interpretacii:<br />

(a) [(∃u) A 2 1<br />

( f 2 1<br />

(x,u),y)]∧[(∃v) A 2 1<br />

( f 2 1<br />

(x,v),z)], kade {to domenot D e<br />

mno`est<strong>vo</strong>to celi broevi, A 2 1<br />

(u,v) oz<strong>na</strong>~uva u=v, a f 2 1<br />

(u,v), uv;<br />

(b) (∃x 3 ) A 2 1<br />

( f 2 1<br />

(x 1 ,x 3 ),x 2 ), kade {to domenot D e mno`est<strong>vo</strong>to<br />

pozitivni celi broevi, A 2 1<br />

(u,v) oz<strong>na</strong>~uva u=v, a f 2 1<br />

(u,v), uv.<br />

3.6. Jazici od prv red<br />

Vo slu~aj <strong>na</strong> iskaznoto smetawe, tablicite <strong>na</strong> vistinitost obezbeduvaat<br />

efikasen metod za proverka dali dade<strong>na</strong> formula e tavtologija. Vakov<br />

metod ne e pogoden koga se raboti za formal<strong>na</strong>ta teorija <strong>na</strong> predikatnoto<br />

130

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!