recenzje - Portret

zamroczeniu już ostatecznym bywał,
już w całkowitym nieokiełznaniu
świadomości; nic nie mówił, już
milczał, gdzieś sobie pijackie Ja z
trzeźwym nie-Ja zestawiając, bijąc
się wewnętrznie z tym wszystkim,
co mu się na usta cisnęło, co
mu się próbowało wycisnąć i
odcisnąć na czymś jakieś piętno,
które to w tym stanie jeszcze
przedglątwowym gotów był w
rozrzutności nieoczekiwanej
rozdzielać, gotów był nim każdego
w hojności rozchełstanej obdzielać.
Powiedziało, że matka była już na
ojca przygotowana, tak, łóżko polowe
na polu kuchennym rozstawiła,
by mogli, matka i ojciec, czerpać z
tego korzyści obopólne; on czerpał
alkohol z dna żołądkowego, by
go w mowę i nieskoordynowanie
przelewać, zaś ona mogła swój
sen wyczerpywać do rana, by
się czasem nie wziąć już teraz,
bez przygotowania za ojcu ran
rozdrapywanie.
I matka snem się do ojca
odwracała, zamykała drzwi i siebie
na cztery spusty, upusty czyniąc
ojcu bezkłótniowe, ale powtarzała
sobie, że jutro, że z rana, że żadnego
śniadania koszuli prasowania i
dla ojca pracowania nie będzie, że
wygarnie na niego szuflą języka
wszystkie niedopowiedzenia,
zagrozi-zmrozi go strachem o żony
i dziecka utratę, utrze mu nozdrza
smrodem, który się wedrze ciszą
międzymałżeńską (powiedział, że sen
skutecznie pamięć matce odbierał,
otwierał się przed nią i wszystkie
postanowienia wczorajsze-wieczorne
chłonął, więc matka zapominała i
przypominała sobie, że jej ojciec, mąż
jej matki, no był taki sam przecież;
taka więc karma ją miała karmić,
morzyć taka mojra; przypominała i
powtarzała sobie, że nie ma co oporu
stawiać, bo postawić się można pod
murem, a jego się przecież głową
nie przebije, więc nie ma rady, więc
porady na to nie ma w żadnym z
tym sobie poradzeniu). Powiedziało,
że on siedział w swoim pokoiku
(w którym za kilkanaście lat jego
babka miała śmierci oddawać życie
z podnajmu), i zaraz wychodził,
bo ojciec jakoś przycichał, więc
on strzygł tę nienaturalną ciszę
120
uszami; to jednakowoż niespodziewaność z nagła, magiel ust
ojca zamknięty musiał powodować zdziwienie, i on zaraz z
pokoiku wychodził do przedpokoiku, który był przed ojca, już
dorosłym-dojrzałym, pokojem, i stawał na jednej nodze, by
tylko pod jedną stopą czuć zimno kafelkowe, stawał i zaraz
potem patrzył przez palce drewnianych koralików, które za
drzwi urojone robiły, na palce ojca, bo przecież chciał widzieć,
co on tam w nich, co on tam w nich nimi szykuje. Tak, bo
ojciec otwierał szafkę-szafeczkę, która między półkami z
wielokrotnością kryształów różnokształtnych (bo matka twoja
chciała), i z niej wyciągał młotek; raczej mały niewielki, raczej
taki, żeby nim można gwoździki-goździki malutkie wbijać
pod ważkie estetycznie i wagowo reprodukcje. Powiedziało,
że ojciec jakąś ostrożność zachowywał, w jakieś zmysłów
otrzeźwienie i orzeźwienie wpadał i chodził na paluszkach
słonych całodniowym potem; tak, był ostrożny, jakby w obawie,
że możliwą nieostrożnością zaburzy-zakurzy ciszę wnocną, ale
przecież żadnej ciszy, żadnej ciszy nie, bo telewizor, bo spikerski
timbre wieczorny, bo Kobra-dobra zaraz; więc nie, cisza nie.
Powiedziało, że wtedy następowało coś, co na początku, tak
całkowicie za pierwszym razem z trudem mógł zrozumieć,
bo to było za szybkie, bo to było w niespodziewaności, która
mimo że mu oczy i uszy do odbioru ponaglała, nie mogła
sprostać ich przyrodzonej ułomności. On sobie dopiero po
należytej liczbie repetycji ojca zrozumiał, go sobie wytłumaczył,
kiedy układanka się w całość spełniła, kiedy już była jasna
ostatecznym i dla percepcji statecznym ułożeniem. Powiedziało,
że ojciec przynosił się podłodze w dwojakach kolan, klękał,
jakby do modlitwy, jakby w stronę Mekki się ustawiając, ale jego
pozycja była tylko pretekstem, tylko ułudą chwilową, która na
jakimś zdjęciu w fotografię, w na niej zatrzymaniu mogłaby się
prawdą pokazywać, ale nie tam, ale nie wtedy; ostrożnie rąbek
dywanowy odchylał i domowymi wypiekami rumieńców na
twarzy wpatrywał się w podłogę. Wpatrywał się, ale słuchał,
oczy nos dłonie mu uszami, uszy mu nim, bo musiał wyłowić
jakiś dźwięk, który się podpodłogowo dobywał, więc ojciec
cały się membraną stawał, cały młoteczkiem i kowadełkiem
jednocześnie. Powiedziało, że on nie był pewien, czy ojciec
coś słyszał, może miał fantomowe bóle pragnienia, które mu
kazały słyszeć to, czego nie można było; powiedziało, że ojciec
wtedy ten w ręce-dłoni młotek trzymany unosił i uderzał, w
podłogę uderzał, ko-walił w nią młotkiem – góradół, dółgóra.
To podobno zawsze były (tak powiedziało) trzy uderzenia
trzy ślady zostawiające, trzy punkty, które połączone ze sobą
przypominały trójkąt odwrócony (dłoń dłoń stopy) podstawą
do góry, ale powiedziało, żeby mu za bardzo nie wierzyć, bo on
miał wtedy lat, zaraz, 3 i 3, więc sześć, więc tak, więc raczej nie.
Ojciec krzyczał, uderzał w podłogę, ale i w niego przecież, i on
wtedy zrozumiał, że on nie, że nie chce obok ojca, w ojcu, pod
ojcem, ale nigdy nad (powiedziało, że może byli gdzieś tacy,
gdzieś tam, którzy byli naprawdę, ale nie tu, ale nie dla niego).
Powiedziało, nie chciałem w ojcu zobaczyć siebie,
więc wiedziałem, że muszę się odniezależnić, że się muszę
usamodzielnić, podzielić się tak, żeby część, w której był
ojciec, odrzucić, jak się mięsochłap rzuca na pożar(ł cię ojciec)
w psim żołądku. Ale zaraz popadł w uświadomienia (nie
wierzyć mu, bo 3 i 3 daje tylko sześć), zaraz w rozjaśnienia
wstąpił, że mu się to nie uda, że ojciec w nim, na i nad nim
tak starotestamentowo, że tak już odwiecznie, że wina w