PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

More documents

Recommendations

Info

Aktualne i perspektywiczne możliwości produkcji nasion roślin strączkowych w Polsce 115 roślin ze względu na wysoką zawartość białka stanowi znaczący element pasz gospodarskich. Zasiewy roślin strączkowych przeznaczane na ten cel zajmują około 14 tys. ha. Oprócz ogólnoużytkowych odmian grochu siewnego ważne miejsce wśród jadalnych gatunków roślin strączkowych zajmują fasola i soja. W uprawie polowej rozpowszechnione są głównie formy karłowe fasoli zwyczajnej. Obecnie areał zasiewów tego gatunku wynosi około 20 tys. ha, a średnie plony nasion wynoszą około 2 t · ha -1 . Fasola jest jedyną rośliną strączkową, której areał od lat utrzymuje się na stałym poziomie i której większość produkcji jest eksportowana do krajów europejskich. Rośliny strączkowe jadalne (nasiona), głównie groch i fasola (na przetwórstwo i konsumpcję), uprawiane są przede wszystkim w gospodarstwach indywidualnych, które w ostatnich latach nie przechodziły tak głębokich zmian organizacyjnych. Jednak skala produkcji oraz stosowane technologie w poszczególnych gospodarstwach i rejonach kraju znacznie się różnią. Ponadto w uprawie fasoli występuje problem z mechanizacją zbioru. Zbiór ręczny gwarantuje lepszą jakość surowca niż zbiór mechaniczny (21), ale jest możliwy do stosowania tylko w gospodarstwach posiadających nadwyżki siły roboczej. Soja, uważana za najważniejszą roślinę strączkową na świecie, nie ma w Polsce dużego znaczenia gospodarczego, ze względu na niesprzyjające warunki klimatyczne do jej uprawy. Hodowla odmian o krótszym okresie wegetacji daje pewne nadzieje na zwiększenie powierzchni jej zasiewów, ale głównie w południowych rejonach kraju (11). Inne gatunki roślin strączkowych uprawiane głównie na cele konsumpcyjne, takie jak: soczewica, bób i lędźwian stanowią niewielki udział w strukturze zasiewów tej grupy roślin. Rośliny strączkowe zajmują zróżnicowaną powierzchnię w poszczególnych rejonach Polski (38). Najwięcej tych roślin uprawia się w województwach: kujawskopomorskim, wielkopolskim i mazowieckim, a najmniej w województwach: małopolskim, opolskim, śląskim i podkarpackim (tab. 2). Zmniejszający się w Polsce udział roślin strączkowych w strukturze zasiewów był spowodowany także wstrzymaniem eksportu nasion do Unii Europejskiej oraz zbyt dużym importem poekstrakcyjnej śruty sojowej. Przyczyniła się do tego również mała stabilność ich plonowania na skutek dużej wrażliwości na przebieg warunków pogodowych oraz niedocenianie roli właściwego płodozmianu i walorów ekologicznych dla środowiska przyrodniczego. Obecnie rośliny strączkowe stanowią w strukturze zasiewów naszego kraju niewielki odsetek gruntów ornych. W ostatnich latach wskaźnik ten nie przekraczał 1% i był zdecydowanie mniejszy niż w innych krajach Unii Europejskiej, gdzie udział tych roślin w strukturze zasiewów wynosi około 2,5%, a w niektórych krajach przekracza nawet 5%.
116 Janusz Podleśny, Jerzy Księżak Tabela 2 Powierzchnia uprawy (ha) roślin strączkowych na nasiona w poszczególnych województwach kraju w roku 2005 Województwa Groch pastewny Groch jadalny Plonowanie Bobik Łubiny Ogółem Mieszanki strączkowo-zbożowe Dolnośląskie 128 775 374 725 2002 1364 Kujawsko-pomorskie 470 3006 220 1979 5675 3293 Lubelskie 327 2876 941 2666 5675 3203 Lubuskie 130 80 1160 1064 2434 873 Łódzkie 150 415 216 2491 3272 2006 Małopolskie 92 227 836 312 1467 1555 Mazowieckie 444 784 270 4561 6059 4676 Opolskie 51 533 84 115 783 1281 Podkarpackie 37 155 403 348 943 891 Podlaskie 228 65 178 3913 4384 4238 Pomorskie 493 1326 2792 2921 7532 1871 Śląskie 67 151 147 288 653 1041 Świętokrzyskie 517 853 406 515 2291 1446 Warmińsko-mazurskie 293 933 2317 1522 5065 2911 Wielkopolskie 1603 2024 31 4525 8183 4661 Zachodniopomorskie 1335 829 93 1919 4176 1701 Polska - ogółem 4502 15031 10469 29865 59867 37013 Źródło: dane GUS (8). Plony nasion roślin strączkowych w Polsce w ostatnich latach utrzymywały się na poziomie 2-2,5 t · ha -1 (rys. 2). Duży wpływ na wielkość uzyskiwanych plonów miał przebieg warunków pogodowych oraz występowanie groźnych chorób, takich jak askochytoza w bobiku powodowana przez grzyba Ascochyta fabae, czy antraknoza w łubinach powodowana przez grzyba Colletotrichum gloeosporioides. W latach 90. minionego wieku pastewne odmiany roślin strączkowych plonowały słabiej niż odmiany jadalne. Od roku 2003 stwierdzono natomiast zależność odwrotną – wyżej plonowały odmiany pastewne. Ponadto odmiany jadalne reagowały na suszę mniejszym obniżeniem plonu nasion niż odmiany pastewne. Spośród roślin strączkowych uprawianych na nasiona najlepiej plonował bobik. Większy poziom plonowania od bobiku charakteryzował jedynie mieszanki strączkowo-zbożowe. Znacznie mniejszym plonem charakteryzowały się pastewne odmiany grochu i łubinów (tab. 3). Poziom plonowania roślin strączkowych i ich mieszanek ze zbożami jest znacząco zróżnicowany w poszczególnych województwach (tab. 3). Większe plony od średnich w kraju grochu jadalnego zbiera się w województwach: dolnośląskim, kujawsko-po-
Page 1 and 2:
INSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZ
Page 3:
STUDIA I RAPORTY IUNG - PIB 3 KIERU
Page 6 and 7:
Wstęp 7 Produkcja roślinna jest p
Page 8 and 9:
S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 10 and 11:
Niematematyczne metody prognozowani
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Produkcja roślinna w Polsce na tle
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Stan aktualny i perspektywy zmian w
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65: Stan aktualny i perspektywy zmian w
Page 70 and 71: S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 72 and 73: Stan aktualny i perspektywy produkc
Page 96 and 97: Stan aktualny i perspektywy zmian p
Page 112 and 113: Aktualne i perspektywiczne możliwo
Page 134 and 135: Stan aktualny i perspektywy uprawy
Page 162 and 163: Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 164 and 165:
Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Rolnictwo polskie a produkcja rośl
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Ocena i prognoza stanu agrochemiczn
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Produkcyjne i środowiskowe uwarunk
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Stan obecny i przewidywane kierunki
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Zmiany klimatyczne i ich przewidywa
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Prognoza przekształceń gruntów r
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Page 274 and 275:
Organizacyjno-ekonomiczne uwarunkow
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Page 288 and 289:
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
Page 294 and 295:
Postęp w hodowli głównych rośli
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Page 306 and 307:
Page 308 and 309:
Perspektywiczne kierunki zmian w po
Page 310 and 311:
Page 312 and 313:
Page 314 and 315:
Page 316 and 317:
Page 318 and 319:
Page 320 and 321:
Przewidywane zmiany w produkcji zwi
Page 322 and 323:
Page 324 and 325:
Page 326 and 327:
Page 328 and 329:
Page 330 and 331:
Przewidywane zmiany w mechanizacji
Page 332 and 333:
Page 334 and 335:
Page 336 and 337:
Page 338 and 339:
Page 340 and 341:
WSKAZÓWKI DLA AUTORÓW 341 W serii
Page 342 and 343:
343
Page 344 and 345:
345
Page 346:
347
show all

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...