PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

More documents

Recommendations

Info

S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB ZESZYT 14 2009 293 Edward Arseniuk, Tadeusz Oleksiak <strong>Instytut</strong> Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie POSTĘP W HODOWLI GŁÓWNYCH ROŚLIN UPRAWNYCH W POLSCE I MOŻLIWOŚCI JEGO WYKORZYSTANIA DO 2020 ROKU Wstęp Ocena postępu w hodowli i jego wykorzystanie nie jest sprawą prostą, w szczególności gdy ma uwzględniać produkcję prowadzoną w różnych systemach rolnictwa. Taka ocena wymaga m.in. znajomości udziału odmian poszczególnych gatunków w produkcji, poziomu ich plonowania w kilku latach w warunkach doświadczalnych i produkcyjnych. Pełny zakres oceny winien uwzględniać wszystkie etapy produkcji, począwszy od rozpoczęcia procesu hodowli po bilanse ekonomiczne branży hodowlanej w rolnictwie i w gospodarce narodowej. Dzięki pracy hodowców, jak również doskonaleniu agrotechniki następował stały wzrost plonowania roślin, a polskie odmiany skutecznie konkurowały o uznanie wśród rolników w kraju, a w przypadku żyta i pszenżyta także za granicą. W ocenie postępu w hodowli roślin brane są pod uwagę nie tylko zmiany jakościowe, ale i ilościowe, a więc takie, jak liczba zarejestrowanych odmian (rys. 1), wzrost stabilności i jakości technologicznej uzyskiwanych plonów, odporność roślin na choroby, szkodniki i niesprzyjające czynniki środowiska. Rosnąca liczba odmian to wynik silnej konkurencji na rynku, jak i uwzględniająca specyficzne warunki środowiskowe oraz wymagania przemysłu odpowiedź na coraz bardziej zróżnicowane wymagania ze strony odbiorców nasion. Ogólnie można stwierdzić, że wzrost oferty odmianowej poszczególnych gatunków roślin jest proporcjonalny do znaczenia gospodarczego. Oczywiście są wyjątki, np. żyto, mimo malejącego obszaru uprawy w ciągu ostatniej dekady ponad czterokrotnie zwiększyła się liczba znajdujących się w uprawie odmian tego gatunku. Po wieloletnim okresie dominacji jednej odmiany pojawił się szereg dobrze plonujących odmian populacyjnych, a przede wszystkim nowa jakość w tym gatunku, odmiany mieszańcowe. Korzystne zmiany w zakresie jakości i produktywności warunkują możliwość zarejestrowania, a tym samym wprowadzenia nowej odmiany na rynek, dlatego rozszerzanie się oferty odmianowej świadczy o postępie hodowlanym. Najbardziej wymiernym efektem postępu hodowlanego jest, udokumentowany wynikami doświadczeń odmianowych prowadzonych przez Centralny Ośrodek Badań Odmian Rolniczych, stały wzrost plonów roślin rolniczych. Dynamika wzrostu
294 Edward Arseniuk, Tadeusz Oleksiak liczba odmian Źródło: opracowanie własne. Rys. 1. Liczba zarejestrowanych odmian potencjału plonowania odmian uprawianych w Polsce i udział postępu genetycznego we wzroście plonów w ostatnich latach były podobne jak w innych państwach europejskich. Znacznie gorzej wygląda niestety praktyczne wykorzystanie istniejącego potencjału plonowania. Pogłębia się dystans między plonami uzyskiwanymi w doświadczeniach a osiąganymi na polach produkcyjnych. W praktyce plony pszenicy stanowią zaledwie połowę tego co uzyskuje się w doświadczeniach. Niewiele lepsze jest wykorzystanie potencjału plonowania rzepaku, a znacznie gorzej jest w przypadku ziemniaka bądź spychanego na coraz słabsze stanowiska żyta – plony w produkcji stanowiły niewiele ponad 1/3 plonu z doświadczeń (tab. 1). Bezpośrednie porównania plonów uzyskiwanych w warunkach produkcji w Polsce z plonami w rozwiniętych państwach zachodniej Europy wypadają dla nas bardzo niekorzystnie. Różnice w znacznym stopniu wynikają z czynników obiektywnych, na które nie mamy wpływu, takich jak słabe gleby i niedostateczna ilość opadów. Postęp w hodowli jest często sprzężony z intensywnym wykorzystywaniem innych środków produkcji. Potencjał plonotwórczy nowych, plenniejszych, lecz i intensywniejszych odmian w warunkach niskiego poziomu agrotechniki nie może być w pełni wykorzystany. W takich warunkach nowe odmiany mogą nawet ustępować starszym, lecz lepiej dostosowanym do ekstensywnych warunków produkcji. Niewątpliwie na poziom wykorzystania postępu hodowlanego mogą mieć wpływ zbytnie uproszczenia w zmianowaniu wynikające z bardzo dużego, przekraczającego 70%, udziału zbóż w zasiewach, zanikającej uprawy roślin strączkowych, motylkowatych i poplonów. Znaczne są także różnice w poziomie nakładów na środki produkcji. Dla porównania we Francji, kraju będącym największym producentem artykułów rol-
Page 1 and 2:
INSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZ
Page 3:
STUDIA I RAPORTY IUNG - PIB 3 KIERU
Page 6 and 7:
Wstęp 7 Produkcja roślinna jest p
Page 8 and 9:
S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 10 and 11:
Niematematyczne metody prognozowani
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Produkcja roślinna w Polsce na tle
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Stan aktualny i perspektywy zmian w
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Stan aktualny i perspektywy produkc
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Stan aktualny i perspektywy zmian p
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Aktualne i perspektywiczne możliwo
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Stan aktualny i perspektywy uprawy
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 164 and 165:
Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Rolnictwo polskie a produkcja rośl
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Ocena i prognoza stanu agrochemiczn
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Produkcyjne i środowiskowe uwarunk
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Stan obecny i przewidywane kierunki
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243: S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 244 and 245: Zmiany klimatyczne i ich przewidywa
Page 260 and 261: Prognoza przekształceń gruntów r
Page 274 and 275: Organizacyjno-ekonomiczne uwarunkow
Page 294 and 295: Postęp w hodowli głównych rośli
Page 308 and 309: Perspektywiczne kierunki zmian w po
Page 320 and 321: Przewidywane zmiany w produkcji zwi
Page 330 and 331: Przewidywane zmiany w mechanizacji
Page 340 and 341: WSKAZÓWKI DLA AUTORÓW 341 W serii
Page 342 and 343:
343
Page 344 and 345:
345
Page 346:
347
show all

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...