PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

More documents

Recommendations

Info

Postęp w hodowli głównych roślin uprawnych w Polsce i możliwości jego wykorzystania... 295 Tabela 1 Plony i relacje plonów uzyskiwanych w produkcji do plonów w doświadczeniach odmianowych według danych SDOO i GUS Rośliny 1966- 1976- Rodzaj upraw uprawne 1975 1985 1986-1995 1996-2005 2006-2008 Relacja 1 2 3 4 5 6 7 7/3*100 doświadczenia (a) 36,7 50,1 66,8 71,9 77,7 211,7 Pszenica produkcja (b) 25,9 31,4 37,8 37,6 39,2 151,4 ozima relacja (a/b · 100) 70,6 62,7 56,6 52,3 50,5 - doświadczenia 35,8 46,4 57,4 63,1 65,6 183,2 Żyto produkcja 20,7 23,3 24,4 23,5 22,8 110,1 relacja 57,8 50,2 42,5 37,2 34,8 - doświadczenia 294,2 310,9 321,2 446,7 437,2 148,6 Ziemniak produkcja 176,7 172,5 175,7 181,9 182,7 103,4 relacja 60,1 55,5 54,7 40,7 41,8 - doświadczenia 26,2 27,7 37,7 43,8 48,0 183,2 Rzepak produkcja 17,8 19,7 22,7 22,2 26,9 151,1 relacja 67,9 71,1 60,2 50,7 56,0 - Źródło: dane COBORU i GUS. nych w Europie, poziom nawożenia mineralnego, mimo ograniczeń i znacznego zmniejszenia dawek w ostatnich latach, jest około 50% wyższy niż w Polsce. Jeszcze większe są różnice w poziomie stosowanej ochrony chemicznej plantacji; we Francji wynosi ponad 3 kg, w Holandii ponad 4 kg substancji aktywnej środków ochrony roślin na hektar, podczas gdy w Polsce niewiele ponad 1 kg. Słabe wykorzystanie istniejącego potencjału plonowania wynika również, a może przede wszystkim z małego udziału nasion kwalifikowanych w zasiewach. Trudno sobie wyobrazić dobre wykorzystanie istniejącego potencjału biologicznego poszczególnych gatunków roślin uprawnych w sytuacji, gdy w praktyce nie stosuje się nowych odmian. Przez szereg lat udział kwalifikowanego materiału siewnego w produkcji zmniejszał się z roku na rok. Warunki ekonomiczne funkcjonowania rolnictwa, pogarszająca się opłacalność produkcji nie zachęcały do intensyfikacji produkcji, w tym przede wszystkim do stosowania kwalifikowanego materiału siewnego. Tendencje spadkowe w tym zakresie zostały zahamowane, a nawet widoczne są pierwsze symptomy poprawy, niemniej poziom zaopatrzenia rolników w kwalifikowany materiał siewny w dalszym ciągu jest zdecydowanie niezadowalający. Średni udział kwalifikowanego materiału siewnego zbóż w produkcji w 2008 r. (przy uwzględnianiu w zapotrzebowaniu na nasiona jedynie plantacji w czystym siewie) wyniósł 9,0%. Po uwzględnieniu mieszanek wskaźnik udziału nasion kwalifikowanych zbóż w zasiewach wynosi 7,6%. Jeszcze niższe są wskaźniki charakteryzujące stosowanie kwalifikowanych sadzeniaków ziemniaka – kwalifikowany materiał siewny stanowi tu zaledwie 3,7% używanych w produkcji sadzeniaków. Przykład ziemniaka jest szczególny. W analizowanym okresie powierzchnia uprawy tej rośliny zmniejszyła się pięciokrotnie, a jego produkcją zajmują się w coraz większym stopniu gospodarstwa specjalizujące się w uprawie
296 Edward Arseniuk, Tadeusz Oleksiak tego gatunku. Postępująca specjalizacja nie wpłynęła w szczególnie wyraźny sposób na wzrost efektywności produkcji. Średnie krajowe plony ziemniaka od lat pozostają na tym samym poziomie. Dzieje się tak w sytuacji znacznej, potwierdzonej wynikami doświadczeń, poprawy zarówno plenności, jak i odporności odmian na wirusy. Odporność nie jest jednak właściwością daną odmianom na zawsze. Przy tak niewielkim udziale kwalifikowanego materiału siewnego w zaopatrzeniu droga od hodowcy do producenta wydłuża się tak bardzo, że nowe odmiany mogą docierać do producentów już po przełamaniu odporności na patogeny. Hipoteza ta może wyjaśniać rozbieżności jakie istnieją w ocenie podatności na choroby także innych gatunków roślin uprawnych. Przykładem może być pszenżyto, zboże wyróżniające się odpornością na choroby grzybowe, wręcz uważane do niedawna za odporne. Wraz z upowszechnieniem się uprawy tego gatunku i dążeniem do wzrostu plenności pojawiły się również w przypadku tego gatunku problemy związane z przełamywaniem jego odporności na choroby. Z problemem tym radzą sobie na bieżąco hodowcy, rejestrując nowe odporne odmiany. Natomiast producenci wprowadzając do uprawy odmiany odporne kupują kwalifikowany materiał siewny teoretycznie raz na trzynaście lat, jak to ma miejsce w przypadku pszenżyta bądź raz na 26 lat w przypadku ziemniaka i żyta. W ocenie postępu hodowlanego konieczne jest uwzględnienie zdolności adaptacyjnej odmian do wysokiego plonowania w warunkach zmieniającego się klimatu i poprawę jakości plonów. Opierając się na najczęściej wymienianych w literaturze osiągnięciach hodowlanych można tu dla przykładu wymienić postęp jakościowy notowany w rzepaku ozimym po uzyskaniu i wprowadzeniu do uprawy odmian o obniżonej zawartości szkodliwych substancji antyżywieniowych – tzw. odmian dwuzerowych, zwanych także podwójnie ulepszonymi (bezerukowych i niskoglukozynolanowych). W buraku cukrowym nowa jakość technologiczna polegała na wprowadzeniu do produkcji odmian jednokiełkowych, czego efektem ekonomicznym było ograniczenie kosztownej pielęgnacji wykonywanej ręcznie bądź mechanicznie. Między innymi, dzięki pracom IHAR w rejestrze, a później w produkcji pojawiły się również jednokiełkowe odmiany buraka pastewnego. Na przestrzeni ostatnich lat wzrosła liczba odmian ziemniaka przeznaczonych na przetwórstwo spożywcze (chipsy, frytki, kostka garmażeryjna). Sukcesy odniosła także hodowla odpornościowa, lokując na rynku odmiany ziemniaka odporne na mątwika ziemniaczanego, zarazę ziemniaczaną i choroby wirusowe. W grochu pojawiły się odmiany typu afila o liściach przekształconych w wąsy czepne, wcześniejsze i równomiernie dojrzewające o niskiej zawartości taniny i zdeterminowanym typie rozwoju (tzw. samokończące, ze szczytowym kwiatostanem) odmiany bobiku, a także odmiany pszenżyta o wyższej odporności na porastanie, jęczmienia ozimego o wyższej zimotrwałości, owsa – przydatne szczególnie do uprawy w rejonach podgórskich i odmiany pszenicy o wyższej jakości glutenu. Na uwagę zasługują także uzyskane w IHAR, jako pierwsze w świecie, transgeniczne formy pszenżyta z genem odporności na herbicyd oraz wyhodowanie i wprowadzenie do uprawy maku niskomorfinowego.
Page 1 and 2:
INSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZ
Page 3:
STUDIA I RAPORTY IUNG - PIB 3 KIERU
Page 6 and 7:
Wstęp 7 Produkcja roślinna jest p
Page 8 and 9:
S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 10 and 11:
Niematematyczne metody prognozowani
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Produkcja roślinna w Polsce na tle
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Stan aktualny i perspektywy zmian w
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Stan aktualny i perspektywy produkc
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Stan aktualny i perspektywy zmian p
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Aktualne i perspektywiczne możliwo
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Stan aktualny i perspektywy uprawy
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 164 and 165:
Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Rolnictwo polskie a produkcja rośl
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Ocena i prognoza stanu agrochemiczn
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Produkcyjne i środowiskowe uwarunk
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Stan obecny i przewidywane kierunki
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245: Zmiany klimatyczne i ich przewidywa
Page 258 and 259: S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 260 and 261: Prognoza przekształceń gruntów r
Page 274 and 275: Organizacyjno-ekonomiczne uwarunkow
Page 296 and 297: Postęp w hodowli głównych rośli
Page 308 and 309: Perspektywiczne kierunki zmian w po
Page 320 and 321: Przewidywane zmiany w produkcji zwi
Page 330 and 331: Przewidywane zmiany w mechanizacji
Page 340 and 341: WSKAZÓWKI DLA AUTORÓW 341 W serii
Page 342 and 343: 343
Page 344 and 345:
345
Page 346:
347
show all

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...