PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

More documents

Recommendations

Info

S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB ZESZYT 14 2009 187 Mariusz Fotyma, Janusz Igras, Jerzy Kopiński Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach PRODUKCYJNE I ŚRODOWISKOWE UWARUNKOWANIA GOSPODARKI NAWOZOWEJ W POLSCE* Wstęp W koncepcji zrównoważonego rozwoju gospodarka nawozowa zajmuje bardzo poczesne miejsce. Gospodarka ta musi uwzględniać przynajmniej trzy aspekty – przemysł nawozowy, produkcję roślinną, a z uwzględnieniem nawozów naturalnych również zwierzęcą i wreszcie zachowanie stanu i ochronę środowiska. Przemysł nawozowy i oparta w dużej mierze o jego wytwory pierwotna produkcja roślinna stanowią zasadniczy element bezpieczeństwa żywnościowego kraju, decydując tym samym o dobrostanie jego obywateli. Nieumiejętne stosowanie nawozów zarówno mineralnych, jak i naturalnych może jednak stwarzać określone zagrożenia środowiskowe, co bez względu na skutki długookresowe nie jest akceptowane społecznie. Przedmiotem opracowania jest tak rozumiana gospodarka nawozowa rozważana we wszystkich jej aspektach – przemysłowym, rolniczym i środowiskowym. Z uwagi na przejrzystość wywodu pracę podzielono na część dotyczącą produkcji i środowiska, a każdą z nich dodatkowo na zagadnienia gospodarki azotem oraz fosforem i potasem. Produkcyjne uwarunkowania gospodarki nawozowej Gospodarka azotem Produkcja nawozów azotowych Polska dysponując mocą produkcyjną 1600-1700 Gg N jest największym producentem nawozów azotowych w krajach EU; wytwarza około 20% ogólnej ich ilości. Zdolności produkcyjne każdego z największych pozostałych producentów, tj. Francji, Holandii i Niemiec są o wiele mniejsze i nie osiągają 1000 Gg N. Nawozy azotowe w Polsce wytwarzane są w 5 dużych zakładach, które mogą produkować ponad 1700 Gg N rocznie, zabezpieczając zarówno potrzeby krajowe, jak i eksportowe. Należą do nich: Zakłady Azotowe Puławy, Zakłady Chemiczne Police, Zakłady Azotowe w Tar- * Opracowanie wykonano w ramach zadań 1.7. i 1.8. w programie wieloletnim IUNG - PIB
188 Mariusz Fotyma, Janusz Igras, Jerzy Kopiński nowie - Mościcach, Zakłady Azotowe Kędzierzyn i Anwil Włocławek. Znaczącym importerem (częściowo także producentem) nawozów azotowych jest Yara Polska, która powstała w 2004 roku na bazie firmy Norsk Hydro. Yara Polska importuje przede wszystkim saletrę wapniową i posiada w chwili obecnej około 6% rynku nawozów azotowych do produkcji rolniczej oraz około 45% rynku nawozów do produkcji ogrodniczej (5). Zdolność produkcyjną ponad 1600 Gg N zakłady osiągnęły przed 20 laty i do chwili obecnej, z wyjątkiem lat 1990–1992 oraz 1998–1999, produkcja odpowiada ich potencjalnej zdolności produkcyjnej. Z końcem lat 90. ubiegłego wieku o wielkości produkcji zaczęła decydować koniunktura eksportowa, uzależniona od cen nawozów na rynkach międzynarodowych oraz od cen gazu ziemnego. W ostatnim okresie, ze względu na korzystne ceny nawozów w Europie i na świecie, eksport stanowił znaczny udział w wielkości produkcji (ok. 40% masy wyprodukowanych nawozów). Największymi odbiorcami polskich nawozów są: Niemcy, Brazylia, Francja, Dania, USA i Czechy, a największymi ich eksporterami Zakłady Azotowe Puławy i Zakłady Azotowe w Tarnowie - Mościcach. Zakłady te usiłują się ostatnio uniezależnić od gwałtownie drożejącego gazu, podejmując prace nad wybudowaniem instalacji do zgazyfikowania węgla kamiennego. Dla wykorzystania mocy produkcyjnej zakładów eksport nawozów jest konieczny, gdyż ich zużycie w kraju nie przekracza obecnie 900 Gg N. Zużycie to ostatnio powoli wprawdzie wzrasta, ale trudno przewidywać, aby w perspektywie 2020 r. przekroczyło 60% zdolności produkcyjnej zakładów. W strukturze produkcji nawozów azotowych dominują saletra amonowa i mocznik, dwa najbardziej popularne i najchętniej kupowane nawozy azotowe (tab. 1). Coraz większym zainteresowaniem cieszy się także RSM, którego produkcja w ostatnich latach wzrosła kilkakrotnie. Największym producentem i eksporterem RSM są Zakłady Azotowe Puławy. Znaczące ilości azotu dostarczane są w formie nawozów wieloskładnikowych. Nawozy kompleksowe NP i NPK produkowane są przez Zakłady Chemiczne Police, a nawozy mieszane przez Zakłady Luvena w Luboniu i Zakłady Chemiczne Siarkopol - Tarnobrzeg. Te ostatnie sprowadzają do mieszanek nawozy azotowe wytwarzane w jednym z pięciu zakładów syntezy chemicznej. W najbliższych latach nie przewiduje Asortyment nawozów azotowych produkowanych w Polsce w 2004 roku Typ nawozu Produkcja (w masie nawozu) Produkcja (w czystym składniku) (Gg) (%) (Gg N) (%) Saletrzaki 1122 21 303 19 Saletra amonowa 1438 27 460 28 Mocznik 725 14 334 21 Siarczan amonu 954 18 200 12 RSM 1007 19 322 20 Razem 5246 100 1619 100 Źródło: Polska Izba Przemysłu Chemicznego; Igras J., 2008 (5). Tabela 1
Page 1 and 2:
INSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZ
Page 3:
STUDIA I RAPORTY IUNG - PIB 3 KIERU
Page 6 and 7:
Wstęp 7 Produkcja roślinna jest p
Page 8 and 9:
S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 10 and 11:
Niematematyczne metody prognozowani
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Produkcja roślinna w Polsce na tle
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Stan aktualny i perspektywy zmian w
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Stan aktualny i perspektywy produkc
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Stan aktualny i perspektywy zmian p
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Aktualne i perspektywiczne możliwo
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Stan aktualny i perspektywy uprawy
Page 136 and 137: Stan aktualny i perspektywy uprawy
Page 146 and 147: S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 162 and 163: Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 164 and 165: Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 168 and 169: Rolnictwo polskie a produkcja rośl
Page 176 and 177: Ocena i prognoza stanu agrochemiczn
Page 188 and 189: Produkcyjne i środowiskowe uwarunk
Page 208 and 209: Stan obecny i przewidywane kierunki
Page 236 and 237:
Stan obecny i przewidywane kierunki
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Zmiany klimatyczne i ich przewidywa
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Prognoza przekształceń gruntów r
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Page 274 and 275:
Organizacyjno-ekonomiczne uwarunkow
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Page 288 and 289:
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
Page 294 and 295:
Postęp w hodowli głównych rośli
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Page 306 and 307:
Page 308 and 309:
Perspektywiczne kierunki zmian w po
Page 310 and 311:
Page 312 and 313:
Page 314 and 315:
Page 316 and 317:
Page 318 and 319:
Page 320 and 321:
Przewidywane zmiany w produkcji zwi
Page 322 and 323:
Page 324 and 325:
Page 326 and 327:
Page 328 and 329:
Page 330 and 331:
Przewidywane zmiany w mechanizacji
Page 332 and 333:
Page 334 and 335:
Page 336 and 337:
Page 338 and 339:
Page 340 and 341:
WSKAZÓWKI DLA AUTORÓW 341 W serii
Page 342 and 343:
343
Page 344 and 345:
345
Page 346:
347
show all

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...