PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

More documents

Recommendations

Info

S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB ZESZYT 14 2009 19 Stanisław Krasowicz Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach NIEMATEMATYCZNE METODY PROGNOZOWANIA W ROLNICTWIE* Prognozowanie w rolnictwie jest dziedziną wymagającą rozległej wiedzy rolniczoekonomicznej oraz znajomości metod prognozowania. Z e l i a s (7) podzielił metody prognozowania na dwie grupy: statystyczno-matematyczne i niematematyczne. Metody niematematyczne nie są oparte na ścisłych obliczeniach i nie jest możliwe ich przedstawienie za pomocą modelu (wzoru) matematycznego. Nasuwa się pytanie dotyczące metod niematematycznych: czy warto zajmować się tą grupą metod, czy ma ona większe znaczenie w praktyce? Metody te znajdują zastosowanie w tych dziedzinach, w których problemy nie zostały jeszcze wystarczająco poznane, gdzie trudno jest skwantyfikować istniejące zależności i prawidłowości do przewidywania zjawisk i procesów niemierzalnych, jakościowych, nowych, a także tych, dla których nie jest możliwe przeprowadzenie odpowiedniej analizy retrospektywnej (4). W związku z tym, że w rolnictwie cechy te występują warto przedstawić następujące grupy metod niematematycznych stosowanych w prognozowaniu: · metody heurystyczne (intuicyjne), · metody kolejnych przybliżeń, · metody analogowe, · inne metody prognozowania. Są to metody najczęściej stosowane i dość obszernie prezentowane w literaturze. Metody intuicyjne Ogólnie mówiąc, metody te polegają na porządkowaniu wypowiedzi ekspertów z danej dziedziny wiedzy, bezpośrednio dotyczącej prognozowanego układu zjawisk i formułowaniu na tej podstawie wniosków prognostycznych. Metody te zawierają dużo subiektywizmu. Mimo to znajdują szerokie zastosowanie, szczególnie w przypadku prognoz jakościowych lub tam, gdzie informacje diagnostyczne są niewystarczające. Wśród intuicyjnych metod prognozowania należy wyróżnić: metodę indywidualnych ekspertyz (ocen rzeczoznawców) oraz metodę ekspertyz zespołowych (równoległych lub kolejnych). * Opracowanie wykonano w ramach zadania 2.1. w programie wieloletnim IUNG - PIB
20 Stanisław Krasowicz Metody ekspertyz polegają na zasięgnięciu opinii w formie ekspertyzy dotyczącej określonej problematyki, która ma ukazać najbardziej prawdopodobny przebieg rozwoju danej dziedziny lub grupy zjawisk (zjawiska) w określonym odcinku czasu. Rozróżnia się metodę równoległych i kolejnych ekspertyz. Przy ekspertyzach równoległych prognozę określonego zjawiska zaleca się do jednoczesnego, niezależnego od siebie, wykonania kilku osobom lub grupom rzeczoznawców. Przy kolejnych ekspertyzach pierwsza wersja prognozy podlega kolejnym ocenom albo przez tę samą grupę ekspertów, którzy ją opracowali albo przez nowo powołane zespoły osób. Takich etapów może być wiele w zależności od potrzeb i wagi danej problematyki. Ważne jest aby ostatnia grupa ekspertów wskazała, który z opracowanych wariantów prognozy może być uznany za najbardziej uzasadniony, nazywany często wariantem podstawowym prognozy. Metodą ekspertyz sporządzono w Polsce prognozę rozwoju gospodarki żywnościowej na przełomie XX i XXI wieku, a także prognozę produkcji roślinnej i zwierzęcej na 2000 i 2010 rok (1). Metoda ta była też stosowana w IUNG w latach 70. przy opracowywaniu prognozy rozmieszczenia produkcji rolnej w Polsce na rok 1990. W ostatnich latach metoda ekspertyz była szeroko wykorzystana przy opracowaniach strategii rozwoju polskiego rolnictwa po akcesji z Unią Europejską (6). Aspekty prognostyczne zawierają też liczne opracowania poświęcone analizie stanu aktualnego i perspektyw rozwoju poszczególnych gałęzi i kierunków produkcji rolniczej (3). Prognozowanie dotyczy też skutków zmian klimatu (5). Wspomniana metoda była również stosowana przy opracowaniu prognozy zapotrzebowania rolnictwa polskiego na nawozy mineralne do roku 2010 (2). Jedną z odmian ekspertyz zespołowych jest metoda delficka (nazwa nawiązuje do greckiego miasta Delfy). Zyskała ona duży rozgłos światowy ze względu na jej prostotę i powszechność stosowania. Po raz pierwszy zastosowano ją w latach 60. w USA. Prognozowanie tą metodą polega na opracowaniu szczegółowych ankiet skierowanych do specjalistów i ekspertów, a następnie na uogólnieniu opinii na podstawie statystycznej analizy uzyskanych odpowiedzi. Odmianą metody delfickiej jest metoda SEER (System for Event Evaluation and Review). W metodzie SEER: · organ kierujący badaniami zbiera dokładne informacje wyjściowe o prognozowanych zjawiskach i przekazuje je ekspertom jako materiał pomocniczy z kwestionariuszem, · w nowej turze dobiera się nowy zespół ekspertów, · do poszczególnych ekspertów kieruje się kwestionariusze zróżnicowane pod względem zakresu pytań (zależnie od ich specjalności). Do metod ekspertyz zespołowych należą też konferencje ideowe, nazywane często metodą panelową. Polegają one na organizowaniu zebrań, na których eksperci przedstawiają swoje poglądy dotyczące kierunków i form rozwoju analizowanych zjawisk i procesów w przyszłości oraz propozycje osiągnięcia celów. W tej metodzie wyróżnia się szereg etapów, takich jak: sformułowanie problemu, dobór ekspertów itd.
Page 1 and 2: INSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZ
Page 3: STUDIA I RAPORTY IUNG - PIB 3 KIERU
Page 6 and 7: Wstęp 7 Produkcja roślinna jest p
Page 8 and 9: S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 10 and 11: Niematematyczne metody prognozowani
Page 28 and 29: Produkcja roślinna w Polsce na tle
Page 56 and 57: Stan aktualny i perspektywy zmian w
Page 68 and 69:
Stan aktualny i perspektywy zmian w
Page 70 and 71:
S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 72 and 73:
Stan aktualny i perspektywy produkc
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Stan aktualny i perspektywy zmian p
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Aktualne i perspektywiczne możliwo
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Stan aktualny i perspektywy uprawy
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 164 and 165:
Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Rolnictwo polskie a produkcja rośl
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Ocena i prognoza stanu agrochemiczn
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Produkcyjne i środowiskowe uwarunk
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Stan obecny i przewidywane kierunki
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Zmiany klimatyczne i ich przewidywa
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Prognoza przekształceń gruntów r
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Page 274 and 275:
Organizacyjno-ekonomiczne uwarunkow
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Page 288 and 289:
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
Page 294 and 295:
Postęp w hodowli głównych rośli
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Page 306 and 307:
Page 308 and 309:
Perspektywiczne kierunki zmian w po
Page 310 and 311:
Page 312 and 313:
Page 314 and 315:
Page 316 and 317:
Page 318 and 319:
Page 320 and 321:
Przewidywane zmiany w produkcji zwi
Page 322 and 323:
Page 324 and 325:
Page 326 and 327:
Page 328 and 329:
Page 330 and 331:
Przewidywane zmiany w mechanizacji
Page 332 and 333:
Page 334 and 335:
Page 336 and 337:
Page 338 and 339:
Page 340 and 341:
WSKAZÓWKI DLA AUTORÓW 341 W serii
Page 342 and 343:
343
Page 344 and 345:
345
Page 346:
347
show all

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...