PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

More documents

Recommendations

Info

S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB ZESZYT 14 2009 55 Jerzy Grabiński, Grażyna Podolska Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach STAN AKTUALNY I PERSPEKTYWY ZMIAN W PRODUKCJI ZBÓŻ W POLSCE* Wstęp Zajmujące ponad 70% powierzchni uprawnej zboża należą w Polsce, podobnie jak w innych krajach świata, do najważniejszych płodów rolnych. Ze względu na tak dużą popularność odgrywają one w naszym kraju bardzo ważną rolę w kształtowaniu sytuacji ekonomicznej większości gospodarstw rolnych zarówno tych sprzedających ziarno na rynku, jak i wykorzystujących je jako paszę dla zwierząt. Sytuacja na rynku zbóż ma także związek z kondycją wielu gałęzi przemysłu, dla którego są one surowcem, a w szczególności piekarniczego, spirytusowego czy browarniczego, a od niedawna także paliwowego. Polska gospodarka przechodzi od kilkunastu lat intensywne zmiany, które nabrały przyśpieszenia w związku z wstąpieniem do Unii Europejskiej. Duża intensywność tych zmian dotyczy także rolnictwa, a w szczególności rynku zbożowego. W pracy podjęto próbę analizy tych zmian oraz określenia kierunków ich rozwoju w przyszłości, aż do roku 2020. Podstawę do tego stanowiły statystyczne opracowania danych z okresu 1990–2007 oraz informacje zawarte w różnego rodzaju raportach i ekspertyzach. Czynniki decydujące o podaży zbóż – stan obecny i przyszłość Areał uprawy i struktura zasiewów Areał uprawy zbóż w Polsce podlegał w ciągu ostatnich kilkunastu lat dość dużym zmianom. Miały one charakter krótkotrwałych tendencji determinowanych przez uwarunkowania związane z cenami zbóż i sytuacją w produkcji zwierzęcej. Najwięcej zbóż po przemianach ustrojowych w 1989 roku uprawiano w latach 1997–2001 (rys. 1), kiedy to zajmowały one powierzchnię prawie 9 mln ha. W latach 2002 i 2003 doszło do bardzo wyraźnego spadku zainteresowania uprawą zbóż i zmniejszenia powierzchni ich zasiewów do poziomu 8,2-8,3 mln ha; od tego czasu zmiany areału * Opracowanie wykonano w ramach zadania 2.5. w programie wieloletnim IUNG - PIB
56 Jerzy Grabiński, Grażyna Podolska uprawy zbóż są niewielkie. Opisanym zmianom areału uprawy towarzyszyły bardzo duże zmiany powierzchni zasiewów ogółem. O ile w roku 1991 wszystkie zasiewy łącznie zajmowały ponad 14 mln ha, to już na początku 21 wieku areał ten zmniejszył się poniżej 12 mln ha (rys. 2). Przy czym największe zmniejszenie areału dotyczyło ziemniaka i roślin pastewnych (5). Stosunkowo nieduże zmiany areału uprawy zbóż mimo dużego ograniczenia powierzchni uprawnej skłaniają do spojrzenia na zjawisko zmian także w okresie poprzedzającym intensywne przemiany polityczno-ekonomiczne. W związku z tym trzeba zauważyć, że w Polsce od lat siedemdziesiątych minionego wieku areał uprawy zbóż utrzymuje się na poziomie przekraczającym 8 mln ha. Tylko przez krótki okres (lata 1975–1981) areał ten zmniejszył się nieco poniżej wymienionego poziomu (11), ale powody nie miały charakteru rynkowego, lecz wynikały z decyzji politycznych. Tak duża stabilność areału uprawy zbóż, niezależnie od koniunktury, określa ich wyjątkowość jako płodów rolnych. Można powiedzieć, że dla szeroko wykorzystywanego na cele paszowe, żywieniowe oraz przemysłowe ziarna zbóż nie ma wśród płodów rolnych alternatywy. Tym bardziej, że ziarno zbóż charakteryzuje stosunkowo duża łatwość przechowywania i transportowania. Dlatego można przypuszczać, że nadchodzące lata także nie przyniosą większych zmian w tym względzie, a niewielki spadek areału uprawy zbóż wynikał będzie z jednej strony z faktu ciągłego zwiększania wykorzystania gruntów na cele nierolnicze, a z drugiej z działań związanych z odchodzeniem od uprawy zbóż (podobnie jak innych roślin) na glebach najsłabszych. Gdyby przyjąć równanie trendu przedstawio- 9 8,8 8,6 mln ha 8,4 8,2 y = -0,0176x + 8,7045 R 2 = 0,1477 8 7,8 7,6 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Rys. 1. Zmiany areału uprawy zbóż w Polsce z wyznaczoną linią trendu (1991–2007) Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS (10, 11).
Page 1 and 2:
INSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZ
Page 3: STUDIA I RAPORTY IUNG - PIB 3 KIERU
Page 6 and 7: Wstęp 7 Produkcja roślinna jest p
Page 8 and 9: S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 10 and 11: Niematematyczne metody prognozowani
Page 28 and 29: Produkcja roślinna w Polsce na tle
Page 56 and 57: Stan aktualny i perspektywy zmian w
Page 72 and 73: Stan aktualny i perspektywy produkc
Page 96 and 97: Stan aktualny i perspektywy zmian p
Page 104 and 105:
Stan aktualny i perspektywy zmian p
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 112 and 113:
Aktualne i perspektywiczne możliwo
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Stan aktualny i perspektywy uprawy
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 164 and 165:
Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Rolnictwo polskie a produkcja rośl
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Ocena i prognoza stanu agrochemiczn
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Produkcyjne i środowiskowe uwarunk
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Stan obecny i przewidywane kierunki
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Zmiany klimatyczne i ich przewidywa
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Prognoza przekształceń gruntów r
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Page 274 and 275:
Organizacyjno-ekonomiczne uwarunkow
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Page 288 and 289:
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
Page 294 and 295:
Postęp w hodowli głównych rośli
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Page 306 and 307:
Page 308 and 309:
Perspektywiczne kierunki zmian w po
Page 310 and 311:
Page 312 and 313:
Page 314 and 315:
Page 316 and 317:
Page 318 and 319:
Page 320 and 321:
Przewidywane zmiany w produkcji zwi
Page 322 and 323:
Page 324 and 325:
Page 326 and 327:
Page 328 and 329:
Page 330 and 331:
Przewidywane zmiany w mechanizacji
Page 332 and 333:
Page 334 and 335:
Page 336 and 337:
Page 338 and 339:
Page 340 and 341:
WSKAZÓWKI DLA AUTORÓW 341 W serii
Page 342 and 343:
343
Page 344 and 345:
345
Page 346:
347
show all

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...