PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

More documents

Recommendations

Info

S T U D I A I R A P O R T Y IUNG - PIB ZESZYT 14 2009 307 Marek Wigier <strong>Instytut</strong> Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB w Warszawie PERSPEKTYWICZNE KIERUNKI ZMIAN W POLITYCE ROLNEJ UE I ICH WPŁYW NA POLSKIE ROLNICTWO Wstęp Gospodarka światowa weszła w najgłębszy od lat 60. kryzys ekonomiczny. Według szacunków Komisji Europejskiej (14) poziom wzrostu gospodarczego w UE zmniejszy się z 1,0% w 2008 r. do -4,0% w 2009 r. oraz niespełna 0,1% w 2010 roku. Eksperci Międzynarodowego Funduszu Walutowego oceniają, że w 2009 roku globalna gospodarka skurczy się o 1,3% (15). Równie pesymistyczny obraz wynika z przedstawionych przez OECD prognoz (7), według których do końca 2010 roku nastąpi na tym obszarze wzrost stopy bezrobocia do poziomu 10%, gwałtowne obniżenie wartości handlu oraz napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Światowa Organizacja Handlu (WTO) przewiduje spadek do końca 2009 roku wartości obrotów handlowych o co najmniej 9% . Głębokość kryzysu, jak i jego długoterminowe skutki są jednak nadal bardzo trudne do precyzyjnego oszacowania. W perspektywie najbliższych dwóch lat czynnik ten będzie miał bardzo silny wpływ również na sytuację ekonomiczną rolnictwa, chociaż sektor rolny jest na ogół bardziej odporny na kryzys gospodarczy niż inne sektory. Najbardziej narażone na tego typu perturbacje są sektory i produkty o większym udziale wartości dodanej (dotyczy to m.in. produkcji zwierzęcej i mleczarskiej). Skutki kryzysu mogą być również odczuwalne pośrednio w innych sektorach produkcji rolnej (uprawa zbóż i białkowych roślin paszowych, uprawa roślin energetycznych), a także w przemyśle przetwórczym. Konsekwencją kryzysu światowego będą zatem ograniczenia popytu na żywność, co nie pozostanie bez wpływu na dochody gospodarstw rolnych, w tym gospodarstw w UE. Jeśli chodzi o średnio- i długoterminowe perspektywy rozwoju obszarów wiejskich, to zasadniczy wpływ na zachodzące na tym obszarze zmiany będą miały, poza wskazanym już kryzysem gospodarczym, także zmiany demograficzne i uwarunkowania środowiskowe. Zmiany na obszarach wiejskich UE będą jednak w coraz większym stopniu zależne od czynników sprawczych leżących poza rolnictwem. Chodzi tu przede wszystkim o tempo rozwoju gospodarczego, a w konsekwencji możliwość stymulowania wielofunkcyjnego ich rozwoju. Dotyczy to szczególnie regionów peryferyjnych,
308 Marek Wigier czy cennych z punktu widzenia zachowania ich walorów przyrodniczych i kulturowych. Wszelka pomoc publiczna i programy rozwoju obszarów wiejskich wraz z polityką spójności powinny pozostawać w ścisłym związku z budowaniem dynamicznego i konkurencyjnego w skali globalnej sektora rolno-spożywczego UE. Celem opracowania jest przedstawienie perspektywicznych zmian w polityce rolnej UE i ich wpływ na polskie rolnictwo w ujęciu długookresowym. Znaczenie rolnictwa w gospodarce UE W ciągu ostatnich dziesięcioleci rolnictwo i gospodarka żywnościowa UE wykazywały dużą umiejętność dostosowywania się do nowych wyzwań ekonomicznych, społecznych i środowiskowych, wynikających m.in. z zachodzących przemian w zakresie techniki i technologii produkcji, presji konkurencyjnej i wymagań konsumentów. Dostosowania te miały również miejsce w zakresie polityki rolnej i udzielanego za jej pośrednictwem wsparcia publicznego. Dzięki tym dostosowaniom sektor rolno-spożywczy UE stanowi nadal ważny element jej gospodarki, chociaż cechuje go bardzo duża różnorodność w poszczególnych państwach członkowskich. Równocześnie sektor ten ma kluczowe znaczenie dla środowiska i krajobrazu obszarów wiejskich, zachowania naturalnych siedlisk bądź przeciwdziałania zachodzącym zmianom klimatycznym. Obszary wiejskie stanowią bowiem około 91% terytorium UE-27 i są zamieszkałe przez blisko 56% ogółu ludności. Rolnictwo i przemysł spożywczy są ważną częścią gospodarki UE. Ich udział w PKB UE w 2008 roku wynosił ok. 4%, zaś wytworzona przez ten sektor wartość dodana przekroczyła w tym samym roku wartość 190 mld Euro, przy zatrudnieniu ok. 18,6 mln osób, tj. blisko 8,6% ogółu zatrudnionych. Sektor rolno-spożywczy ma relatywnie większe znaczenie dla gospodarki nowych krajów członkowskich, jednak zgodnie z prawidłowością obserwowaną w krajach wysoko rozwiniętych wraz z rozwojem gospodarczym następuje zmniejszenie jego znaczenia w gospodarce narodowej. Równolegle następuje rozwój innych sektorów gospodarki (głównie usług), a w samym sektorze rolno-spożywczym następuje wzrost wydajności pracy i kapitału. Prowadzi to w konsekwencji do spadku cen artykułów rolno-spożywczych w stosunku do cen pozostałych dóbr i usług. Znaczenie gospodarki żywnościowej w gospodarce narodowej jest jednak bardzo zróżnicowane pomiędzy poszczególnymi krajami członkowskimi UE (rys. 1). Struktury produkcyjno-ekonomiczne rolnictwa UE wykazują również dużą różnorodność pomiędzy poszczególnymi krajami, a nawet ich regionami. Różnice te są konsekwencją m.in.: poziomu rozwoju gospodarczego, uwarunkowań historycznych, warunków naturalnych i klimatycznych, różnych ram instytucjonalnych. Różnorodność ta znajduje swoje odzwierciedlenie w fizycznej i ekonomicznej wielkości gospodarstw, intensywności produkcji lub wydajności pracy. Współczynnik zatrudnienia w rolnictwie UE-27 waha się od niespełna 1% w Wielkiej Brytanii do około 20% w Bułgarii i Rumunii. W wyniku kolejnych rozszerzeń UE liczba gospodarstw rolnych wzrosła z 5,8 mln w 1980 r. do 14,5 mln w UE-27. W tym samym okresie w krajach UE-15 ich
Page 1 and 2:
INSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZ
Page 3:
STUDIA I RAPORTY IUNG - PIB 3 KIERU
Page 6 and 7:
Wstęp 7 Produkcja roślinna jest p
Page 8 and 9:
S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 10 and 11:
Niematematyczne metody prognozowani
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Produkcja roślinna w Polsce na tle
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Stan aktualny i perspektywy zmian w
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Stan aktualny i perspektywy produkc
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Stan aktualny i perspektywy zmian p
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Aktualne i perspektywiczne możliwo
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Stan aktualny i perspektywy uprawy
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 164 and 165:
Stan produkcji ogrodniczej w Polsce
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Rolnictwo polskie a produkcja rośl
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Ocena i prognoza stanu agrochemiczn
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Produkcyjne i środowiskowe uwarunk
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Stan obecny i przewidywane kierunki
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Zmiany klimatyczne i ich przewidywa
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Page 256 and 257: Zmiany klimatyczne i ich przewidywa
Page 258 and 259: S T U D I A I R A P O R T Y IUNG -
Page 260 and 261: Prognoza przekształceń gruntów r
Page 274 and 275: Organizacyjno-ekonomiczne uwarunkow
Page 294 and 295: Postęp w hodowli głównych rośli
Page 308 and 309: Perspektywiczne kierunki zmian w po
Page 320 and 321: Przewidywane zmiany w produkcji zwi
Page 330 and 331: Przewidywane zmiany w mechanizacji
Page 340 and 341: WSKAZÓWKI DLA AUTORÓW 341 W serii
Page 342 and 343: 343
Page 344 and 345: 345
Page 346: 347
show all

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

PeÅny tekst(9,2 MB) - Instytut Uprawy NawoÅ¼enia i Gleboznawstwa w ...