Raport o funkcjonowaniu polskiego rynku finansowego w ujęciu ...

Materiały i opracowania Urzędu Komisji Nadzoru Finansowegoniowego w zakresie obrotu instrumentami finansowymi w Polsce. Obsługuje onatransakcje zawierane na GPW SA, BondSpot SA oraz na rynku międzybankowym,z wyjątkiem transakcji na bonach skarbowych i bonach pieniężnych NBP, które sąrozliczane przez RPW.Rozliczenietransakcji KDPWnastępuje w trybie„dostawy zapłatność”W wyniku zawarcia przez uczestników rynku transakcji, której obsługa należydo kompetencji KDPW, spółka zobowiązana jest do przeprowadzenia rozrachunku,zarówno w papierach wartościowych, jak i w środkach pieniężnych. Rozrachunekśrodków pieniężnych odbywa się za pośrednictwem systemów rozliczeńwysokokwotowych działających w obrębie NBP (SORBNET i TARGET2) i następujena podstawie zlecenia wysyłanego przez KDPW. Przed wysłaniem zleceniaKDPW blokuje papiery wartościowe na rachunkach uczestników. Rozrachunekw papierach wartościowych przeprowadzany jest bezpośrednio przez KDPWw następstwie poprawnego przebiegu rozrachunku pieniężnego 67 (tryb rozliczeń„dostawa za płatność”).Rozliczeniapapierówwartościowychdokonywane są nabazie bruttoRozliczenie dotyczące papierów wartościowych dokonywane jest na bazie brutto– osobno dla każdej transakcji, natomiast rozliczeń pieniężnych dokonuje sięna bazie netto, czyli co do zasady zgodnie z procedurą kompensacji wielostronnej.Jednak niektóre transakcje wymagają rozliczenia na bazie kompensacji dwustronnejlub na bazie brutto. Może to dotyczyć transakcji, których przedmiotemsą obligacje skarbowe, zawieranych na rynku nieregulowanym oraz transakcjizawieranych na rynku pierwotnym 68 .Do rozliczeńtransakcjiterminowych zostałutworzony osobnypodmiotNa potrzeby rozrachunku transakcji terminowych w ramach KDPW działa IzbaRozliczeniowa dla instrumentów pochodnych. Do głównych jej zadań należyustalanie wymaganych wielkości zabezpieczeń dla pozycji otwartych oraz rozliczaniekontraktów. Rozrachunek następuje zarówno w środkach pieniężnych, jaki w instrumentach pochodnych a realizowany jest w oparciu o konta indywidualne,na których IRIP rejestruje zajmowane pozycje 69 .Przebieg rozliczeńtransakcji znajdujesię w chronionymtrybie prawnymWarto zauważyć, iż zgodnie z ustawą o obrocie instrumentami finansowymi 70wszczęcie środków prawnych względem podmiotu działającego bezpośrednio narynku regulowanym, skutkujących zawieszeniem lub zaprzestaniem dokonywaniaprzez niego spłaty zadłużeń albo ograniczających jego zdolność w zakresieswobodnego rozporządzenia mieniem, nie wywołuje skutków prawnych wobecśrodków znajdujących się na koncie depozytowym, rachunku papierów wartościowych,rachunku pieniężnym lub rachunku bankowym tego podmiotu służącymdo realizacji rozliczeń transakcji w zakresie, w jakim środki te są potrzebnedo przeprowadzenia rozrachunku transakcji w KDPW. Zasadę tę stosuje się nawetw przypadku, gdy dany środek prawny został podjęty przed przeprowadzeniemjej rozrachunku.67System Płatniczy w Polsce.68Systemy rozrachunku papierów wartościowych w Polsce i w Unii Europejskiej, Narodowy BankPolski, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych SA, Giełda Papierów Wartościowych SA, Warszawa2009 r.69System Płatniczy w Polsce.70Art. 45e ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.104