Knjiga u pdf. formatu - PALGO centar

Kroz istoriju grada do novog dru{tva
1
Stub-okosnica, primitivni vernik,
etni~ke zajednice
Prvobitne oblike prostornog ure|enja i gra|enja nalazimo u paleolitskom,
mezoliti~kom i po~ecima neolitskog doba. Ovo pozama{no razdoblje
obuhvata period od nomadskih naselja do podele rada izme|u seljaka i lovaca.
Ovi potonji su postali najpre branioci i ~uvari, a potom politi~ke vo|e,
kraljevi, graditelji gradova.
Krenimo od prvobitne zajednice, koja `ivi nomadskim na~inom `ivota.
Re~ je, naravno, o rekonstrukciji dobijenoj na osnovu arheolo{kih otkri}a,
kao i etnolo{kih posmatranja plemêna koja jo{ uvek `ive od lova i sakupljanja
plodova (Pigmeji, Bu{mani, Eskimi, australijski aborid`ini). Mesni proizvodi
koje ~ovek koristi za hranu, biljke (plodovi, korenje) i `ivotinje (insekti,
larve, mali i veliki ki~menjaci), rasuti su u prirodi i znatno variraju u zavisnosti
od godi{njih doba. Shodno tome, stvara se „jedinica pre`ivljavanja”, kako
je naziva Andre Leroa-Guran (André Leroi-Gourhan), odnosno izvestan odnos
ravnote`e izme|u koli~ine raspolo`ive hrane, veli~ine teritorije i gustine
naseljenosti. Unutar ove teritorije grupe se pomeraju u potrazi za izvorima
hrane. Sve je podre|eno ovom nomadskom na~inu `ivota. Slabije kretanje
`ena, na primer, usled ra|anja i staranja o maloj deci, imalo je za posledicu
podelu poslova na `enske i mu{ke: `ena je sakupljala plodove i lovila sitne
`ivotinje, dok je mu{karac i{ao u lov na krupnije zveri.
Trasirana putanja
Pri ovom pomeranju, prve utvr|ene ta~ke pokraj staza i stalna, prirodna
ili ve{ta~ka prebivali{ta bila su namenjena mrtvima. Ve{ta~ke grobnice su
bile humke kamenja naslaganog preko le{eva, zasebni ili zajedni~ki tumuli.
Sahranjivanje zatrpavanjem bilo je jednostavnije od zakopavanja. Prirodne
grobnice su predstavljala udubljenja u stenama ili duplje drve}a. Da su one u
paleolitsko doba kori{}ene u pogrebne svrhe, zaklju~eno je na osnovu ne-
7